9.SINIF EDEBİYAT EKOYAY YAYINLARI SAYFA 45-46 (değerlendirme)

sayfa 45-46

1.ünite sonu değerlendirmesi

A. Aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.

•   Sanat ve edebiyatın insan hayatındaki yeri nedir? Açıklayınız.

İnsanın kendisini, çevresini, doğayı ve dünyayı tanıması, daha sağlıklı bir biçimde değerlendirmesi ve duyarlık kazanması için sanat ve edebiyatın büyük önemi vardır.Edebiyat malzemesi dil olan güzel sanat etkinliğidir.İnsan edebiyatla hayatı güzelleştirir ve zenginleştirir.Estetik incelik sanat ve edebiyatla kazanılır.Hayata edebiyatla bakmak hayata bir çift göz yerine birçok çift gözle bakabilmeyi sağlar...

•   Bir metni, edebî metin yapan özellikler nelerdir?

1. İşlenmiş dil ve anlatımla oluşur
2. insanda guzel duygular,hayaller ve zevkler uyandırır.
3. insanın duygu, düşünce ve hayallerini besler
4. Ait oldugu toplumun zihniyetini yansıtır..
5. Edebi metnin en temel özelliği kurmaca olmasıdır....
6. Özneldir.
7. Özgündür.
8. Değerlidir.
9. Duygu ve hayale dayanır; ama akılla dizgeleştirilir.
10. Kalıcıdır; ama arkeolojik bir kalıcılık değildir bu.
11. Özel bir iletişim aracıdır.
12. Bilinç ve zevk değişimi sağlar.
13. Lezzet ve tat verir edebi metin.
14. Çeşitli uyum öğelerinden yararlanır.
15. Söz ve anlam sanatlarından yararlanılır.
16. Dilin ya da sözcüklerin farklı şekilde bağdaştırılmasıyla yeni anlatım olanakları yaratılır.
17. Dile sapmalar yaşatılır.
18. İnsana özgü bir yaratımdır ve amaçlıdır.
19. Dilin tüm olanaklarından yararlanılır.
20. İfade edilemez, denileni ifade ediştir.
21. İnsanın var oluş koşullarıyla mutlaka ilişkilidir.
22. Öğretici bir üslup kullanmaz; ama bilgi de verir.
23. Diğer bilimlere kaynaklık eder.

B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan noktalı yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.

•   Fonetik ve ritmik sanatlara özgü malzemelerin karışımıyla GÜZEL  sanatlar oluşur.

•   Değişik edebiyat türlerinde kaleme alınmış, sanat değeri taşıyan eserlerin her birine EDEBİ METİN denir.

C. Aşağıdaki cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçene­ği işaretleyiniz.

•   Bilim ile güzel sanatlar arasındaki en temel farkIılık bilimin faydayı, güzel sanatların ise esttiği önplanda tutmasıdır. Doğru(  X) - Yanlış (  )

•   Edebî metinlerde anlatılanlar yaşamın bire bir aynısıdır.Doğru(  ) - Yanlış ( X)

•   Edebî metinlerde dilin şiirsel işlevi kullanılır. Doğru( X  ) - Yanlış (  )

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. İlk çağlardan günümüze kadar insanoğlunun sanatla uğraştığını, ekonomik ve kültürel düzey­leri düşük insanların bile sanata ilgi duyduklarını, sanat eseri olduğundan kuşku duyulamayacak ça­lışmalar ortaya koyduklarını biliyoruz.

Bu sözleri izleyebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bu bakımdan sanat konularının tartışılması her zaman olumlu sonuçlar doğurur.

B) Belki de insanı hayvan dan ayıran niteliklerin başında onun bu yanı gelmektedir.

C) Çünkü sanat eserinin yaratılması, sanatçının düş gücüne sıkı sıkıya bağlıdır.

D) Burada söz konusu olan; kişiye, onun çevresine ilişkin toplumsal koşullardır.

E) Böylece sanat, insanlığın her döneminde farklı bir biçime bürünmüştür.

1987 - ÖSS

2. Ne roman bir topIum biIim kitabı ne de şiir bir doğrular topIuluğudur. Bir sanat eserini yal­nızca bilgiler ve doğrular topluluğu olarak ka bul etmek, sanatın varlığı ve özünü görmemek demek­tir. Balzac (Balzak)’ı yaşadığı dönemin toplum olaylarını öğrenmek için okuduğunu kim söyleyebi­lir? Böyle olsaydı bu olayları anlatan sayfalar birer tarih belgesi sayılmaz mıydı?

Bu parçadan aşağıdaki sonuçların hangisi çıkarılabilir?

A) Klasik eserler, ya ratıldıkları dönemin önemli olaylarını yansıtır.

B) Sanat eseri ile fikir eserini birbirinden ayırmak kolaydır.

C) Sanat eserinde kesin bilgilere ve doğrulara yer yoktur.

D) Toplum sorunlarını yansıtan ya da bilgi ve ren eserler kalıcı olmaz.

E) Bilgi vermek, edebî eserlerin temel işlevi değildir.

1989 - ÖSS

3. Gerçekte edebiyatın görünür amacı betimleme, biliminki de açıklamadır. Bununla birlikte so­nuçta her ikisi de insanın anlama çabasını gerektirir. Bu bakımdan birbirlerine karşıt olduklarından söz edilemez. Ancak çok küçük bir fark söz konusu olabilir. Şöyle ki bilim, bilimsel bilginin oluşmasına yardım edecek bir anIatım yoIu izIer. AnIattıklarını kanıtlamaya çaIışır. Edebiyat ise bundan kaçınır. O, hiçbir şeyi kanıtlamak zorunda değildir. Bu da edebiyatı daha özgür kılar.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) Edebiyatla bilimin ortak yönüne

B) Edebiyatı bilimden ayıran kimi özelliklere

C) Bilimle edebiyatın zıt alanlar olduğu görüşünün yanlışlığına

D) Bilimin işlev yönünden edebiyattan üstün olduğuna

E) Edebiyatın ve bilimin anlatım biçimlerine

1994 - ÖYS

4. Gençliğimde okuduğum kitapları yeniden okuyacak yasa geldim. demis bir yazar. Ne kadar doğru! On ya da yirmi yıl önce okuduğumuz bir kitabı yeniden elimize aldığımızda ya da eski bir filmi tekrar izlediğimizde ne kadar değisik izlenimler ediniyor, nasıl da farklı yorumlara varabiliyoruz! Aynı durum, kuskusuz, tiyatro için de geçerli. On yıl önce izlediğimiz bir oyunu, aynı yönetmenin on yıl sonraki yorumuyla seyrederken, bu gerçeği daha iyi algılıyoruz

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) De ğişik sanat yapıtları temelde benzer nitelikler taşır.

B) Tiyatro yönetmenleri aynı oyu nu zaman zaman farklı yorumlarla sunarlar.

C) Yazarlar yaşlandıkça yaratma güçleri artmaktadır.

D) İnsanların bakış açıla rı, değerlen dirme ölçütleri yaşla birlikte değişmektedir.

E) Tiyatro yapıtları, değişik biçimlerde yansıtılmaya uygundur.

2001 - ÖSS