10.SINIF DİL ANLATIM EKOYAY162-169.SAYFA CEVAPLARI

Reklamlar

10. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları EKOYAY 2013-2014 

(sayfa 162-169)

 ÖĞRETİCİ ANLATIM - ZARFLAR konusu

HAZIRLIK
1. Ansiklopedilerle romanları bilgi verme, estetik zevk kazandırma ve kullanılan dil bakımından karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

Ansiklopediler, bilgi vermeyi amaçlayan türlerdir. Ansiklopedilerde yalın bir dil kullanılır. Dil göndergesel işlevdedir. Romanlar, sanat ürünleridir, kurmaca metinlerdir. Romanlarda sözcükler genellikle yan ve mecaz anlamda kullanılır. Dil sanatsal ve heyecana bağlı işlevde kullanılır. Ansiklopedilerde bilgilendirme; romanlarda ise estetik zevk kazandırma amaçlanır.

2. Bilgi vermek amacıyla yazılan metinlerin dil ve anlatım özelliklerinin nasıl olması gerektiğini söyleyiniz.

Bilgi vermek amacıyla yazılan metinlerde sözcükler genellikle gerçek anlamında kullanılır. Sanatlı söyleyişe yer verilmez. Dil göndergesel işlevde kullanılır. Anlatılmak istenen açık bir şekilde verilir. Yoruma kapalı bir anlatım vardır.

3. Öğretici metin türlerinin anlaşılması ve yorumlanabilmesi için okuyucularda ne gibi özellikler olmalıdır?

Öğretici metin türlerinin anlaşılması ve yorumlanabilmesi için okuyucunun ele alınan konuyla ilgili az çok bilgi sahibi olması gerekir. Örneğin lise geometri ders kitabındaki "açılar" konusunun anlaşılabilmesi için bu konuyla ilgili temel bilgilere sahip olunması gerekir.

SAYFA 163

2. etkinlik: “Anadolu Selçukluların Altın Sikkeleri” ve “Sen Nerenin Pehlivanısın Yiğit?” adlı metinlerden hangisinin açıklama, aydınlatma ve bilgi verme amacıyla yazıldığını belirtiniz.

“Anadolu Selçukluların Altın Sikkeleri" adlı metin açıklama, aydınlatma ve bilgi verme amacıyla yazılmıştır.

3. etkinlik: “Anadolu Selçukluların Altın Sikkeleri” ve “Sen Nerenin Pehlivanısın Yiğit?” adlı metinleri dil ve anlatım yönünden karşılaştırarak metinler arasındaki farklılıkları açıklayınız.

4. etkinlik: “Anadolu Selçukluların Altın Sikkeleri” adlı metinde dilin hangi işlevde kullanıldığını açıklayınız.

SAYFA 164

5. etkinlik: “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metinde söz sanatlarına ve yan anlam ifade eden kelimelere yer verilip verilmediğini inceleyerek metnin dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.

 “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metinde söz sanatlarına ve yan anlam ifade eden kelimelere yer verilmemiştir. Bu metin bilgilendirici metinlerin özelliğini taşıyor. Kelimeler gerçek anlamlarıyla kullanılmış, sanatlı söyleyişlere yer verilmemiştir.

6. etkinlik: “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metnin hangi konuda bilgi vermek amacıyla yazıldığını açıklayınız.

Metnin yazılış amacı: Bir araştırmacının, araştırmaları sırasında nelere dikkat etmesi gerektiği

7. etkinlik: “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metinde yazar düşüncelerini inandırıcı kılmak için hangi yollara başvurmuştur?

 “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metinde yazar düşüncelerini inandırıcı kılmak için örneklemeye başvurmuştur.

8. etkinlik: “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metinde parçalar arasındaki ilişkinin nasıl sağlandığını açıklayınız.

Yazar, neden-sonuç ilişkisiyle ve örneklendirmeyle parçalar arasında ilişki sağlamıştır.

9. etkinlik: “Anadolu Selçukluların Altın Sikkeleri”, “Sen Nerenin Pehlivanısın Yiğit?” ve “Katılma Yoluyla Doğrudan Gözlem” adlı metinlerdeki eylemlerin, eylemsilerin, sıfatların ya da kendi türünden sözcüklerin anlamlarını zaman, durum, azlık-çokluk, yer-yön, soru bakımından belirten sözcükleri bularak bunların kullanılma nedenlerini açıklayınız.

başlangıçta: zaman zarfı

önceleri: zaman zarfı

sonraları: zaman zarfı

şöyle: durum zarfı

ayrıca: durum zarfı

pazar günü: zaman zarfı

bir ay öncesinden: zaman zarfı

görünce: zaman zarfı

bütün duyu organlarıyla: durum zarfı

SAYFA 165

10. etkinlik: “Yeni Lisan” adlı metindeki cümleleri nesnellik, öznellik açısından inceleyiniz.

Bu metinde cümleler genel olarak nesnedir. Az da olsa öznel cümleler var.

11. etkinlik: “Yeni Lisan” adlı metnin düzenleniş sebebini açıklayınız.

Yeni Lisan adlı metin, Milli Edebiyat Dönemini başlatan Yeni Lisan hareketinin süreçteki tutumunu ortaya koymak amacıyla yazılmış.

12. etkinlik: “Frekans Kiplemesi” adlı metnin herkesin ilgisini çekebilecek ve kolay anlaşılabilecek türden bir metin olup olmadığını söyleyiniz. Bu tür metinlerde verilen bilgilerin anlaşılabilmesi ve yorumlanabilmesi için okuyucunun hangi özelliklere sahip olması gerektiğini açıklayınız.

Frekans Kiplemesi adlı metin, herkesin ilgisini çekebilecek ve kolay anlaşılabilecek bir metin değildir. Bu metin, bu konuda bilgisi olan ve bu konuyla ilgili olan okuyuculara hitap etmektedir. Metinde kullanılan teknik terimler, metnin herkes tarafından anlaşılmasını engellemektedir. Bu tür metinlerde verilen bilgilerin anlaşılabilmesi ve yorumlanabilmesi için okuyucunun verilen konularla ilgili belli bir bilgi seviyesinde olması gerekmektedir.

13. etkinlik: “Frekans Kiplemesi” adlı metinden hareketle öğretici yazılar ile okuyucu arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

Bu tür metinler, uzmanlık alanlarıyla ilgili metinlerdir. Bu öğretici metinler, geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmez, ilgili, o alanda çalışma yapan kişilere hitap eder.

14. etkinlik: Okuduğunuz ve incelediğiniz metinlerden hareketle öğretici anlatımın özelliklerini aşağıda verilen şemaya yazınız.

15. etkinlik: “Atatürk ve Millî Birlik” adlı metinde millet olma duygusunun kuvvetlenmesi için Atatürk’ün neleri gerekli gördüğünü söyleyiniz.

İnsanların ortak bir kültür etrafında birleşmesi gerektiği dile getirilmiş.

16. etkinlik: “Atatürk ve Millî Birlik” adlı metinde millî birlik ve beraberliğin gerçekleşmesinde dayanışmanın rolü nasıl açıklanmıştır?

“Atatürk ve Millî Birlik” adlı metinde millî birlik ve beraberliğin gerçekleşmesinde yurttaşların canını ve her şeyini derhal ortaya koyma kararlılığının önemli rol oynayacağı vurgulanmış.

17. etkinlik: “Gazi’yi Gördün mü?” adlı metindeki zaman, durum, yer-yön, azlık-çokluk ve soru zarflarını bularak tabloda ait olduğu bölüme yazınız. Metnin oluşumunda zarfların işlevlerini açıklayınız.

10. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları EKOYAY 2013-2014 (sayfa 168-169)

10. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları EKOYAY 2013-2014 (sayfa 168-169)
ANLAMA VE YORUMLAMA, ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI


SAYFA 168
ANLAMA VE YORUMLAMA

2. Aşağıdaki cümlelerde yer alan zarfları bularak bunların cümleye kazandırdığı anlamları tartışınız. Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.

• Bütün perdeleri tertemiz yıkadı. ( Durum zarfı - Eylemi durum yönünden etkilemiş. Yıkama eyleminin nasıl yapıldığını anlatıyor. Nasıl yıkadı?  - tertemiz yıkadı.)

• Borçlarını ödemek için gece gündüz çalışıyor. (Bu cümlede "borçlarını ödemek için" edat grubu zarf görevinde kullanılmış. Amaç- sonuç ilgisi kurmuş.  Cümledeki diğer zarf ise "gece gündüz" ikilemesidir. Zaman zarfı görevindedir.)

• Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma. (Bu cümlede "erken" sözcüğü zaman zarfıdır. Yüklemi zaman yönünden etkilemiş, sınırlandırmıştır.)

• Olanları uzun uzun anlattı. (zaman zarfı)

• Böyle yaparsan borçlarını bitiremezsin. (durum zarfı)

• Sabaha kadar güzelce uyudu. (sabaha kadar: zaman zarfı)

• Öğretmenin söylediklerini tahtaya eciş bücüş yazdı. (durum zarfı)

• Başına gelenler onu çok üzdü. (azlık-çokluk zarfı)

4. Bugün çok sevinçliyim. ...... yarın...  iki yıl............. Çok..... ...... zor..... .....koşarak.....hemen..... .....kaç gün....

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A) Aşağıdaki cümlelerin sonuna yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

• Öğretici anlatımda gerçeklik ön plandadır. ( D )

• Öğretici anlatımla oluşturulmuş metinlerdeki bilgiler tartışmaya açıktır. ( Y )

• Öğretici metinlerde edebî sanatlardan faydalanılabilir. ( Y )

• Öğretici anlatımla oluşturulmuş metinler nesnel özellikler taşır. ( D )


B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.

• Öğretici anlatımda.....bilgilendirme.........amaçlanır.

• Öğretici anlatımla oluşturulmuş metinlerde dil......göndergesel....işlevde kullanılır.

• Edebî metinlerde kelimeler soyut anlamda kullanılabilirken öğretici metinlerde .......somut..anlamda kullanılır.

C) Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.


1. Aşağıdakilerden hangisi öğretici anlatımın özelliklerinden değildir?
A) Sözcüklerin genellikle gerçek anlamda kullanılması
B) Dilin göndergesel işlevde kullanılması
C) Öznel cümleler kullanılması
D) Bilgi verme amacıyla yazılması
E) Edebî sanatlara yer verilmemesi

CEVAP: C ( Öznel cümleler kullanılması)


2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf kullanılmamıştır?
A) Yedi sekiz gündür seni görmüyorum.
B) İçeri gir de bir şeyler ye.
C) Sevinçten ne yapacağını şaşırmıştı.
D) Kaç gündür beni neden aramadın?
E) Aşağı mahalleden buraya taşındık.

CEVAP: E (Aşağı mahalleden buraya taşındık.)


3. Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin anlamını durum bakımından tamamlayan bir sözcük vardır?
A) Anlatılanları sessizce dinliyorduk.
B) Öğleyin bize geleceğini söylüyor.
C) Kimlik kartını cüzdanına yerleştirdi.
D) Bu yıl Ege kıyılarını gezmek istiyoruz.
E) Aşırı sıcaklardan çamların çoğu kurudu.
(ÖSS 1995)

CEVAP: A (Anlatılanları sessizce dinliyorduk.)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde durum belirteci kullanılmamıştır?

A) Yenilikleri çabuk kapıyorlar.

B) Fabrikaları çok verimli çalışıyor.

C) Her gün okula yürüyerek gelir.

D) Evler, sokaklar, parklar pırıl pırıl.

E) Soruları kolayca çözebiliyoruz.

CEVAP: D (Evler, sokaklar, parklar pırıl pırıl.)

5. Aşağıdaki ikilemelerden hangisi farklı görevde kullanılmıştır?

A) Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden.

B) Sular sarardı yüzün perde perde solmakta.

C) Yavaş yavaş lambalar yanıyor evlerde.

D) Sepet sepet yumurtaları eve taşıdı.

E) Müzelerdeki eserler tek tek inceleniyor.

CEVAP: D (Sepet sepet yumurtaları eve taşıdı.)

D) Aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.

1. Öğretici anlatımın hangi metin türlerinde kullanıldığını söyleyiniz.

ansiklopediler, ders kitapları, bilimsel yazılarda öğretici anlatım kullanılır.

2. Öğretici anlatımın dil ve anlatım özellikleri nasıl olmalıdır?

Öğretici anlatımda sözcükler gerçek anlamında kullanılır . Sanatlı anlatımdan uzak yalın bir dil kullanılır.

BU KİTABIN DİĞER TÜM CEVAPLARI AŞAĞIDAKİ TABLODADIR.TIKLAYINIZ...

EKOYAY 10.SINIF DİL VE ANLATIM 27-152.SAYFA CEVAPLARI (TAMAMI)

EKOYAY 10.SINIF DİL VE ANLATIM 133-153.SAYFA CEVAPLARI

EKOYAY 10.SINIF DİL VE ANLATIM 154-161.SAYFA CEVAPLARI

10.SINIF DİL ANLATIM EKOYAY162-169.SAYFA CEVAPLARI