10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı cevapları, Biryay,2017-2018, Sayfa 138-139-140

UYARI: BU VE DİĞER HİÇBİR İÇERİĞİMİZİN AYNEN VEYA DEĞİŞTİRİLEREK BAŞKA BİR HİÇBİR YERDE YAYINLANMASINA KESİNLİKLE İZNİMİZ YOKTUR.

edebiyatfatihi.net 

SAYFA 138
5. METİN: 1923-1980 Dönemi Yapma Destan

Metne Hazırlık

1. Gaziantep, Kahramanmaraş bölgesinde neden Ökkeş ismi yaygındır? Anlatınız.

Ökkeş isminin orijinali Ukkâşe'dir. Ukkaşe, Hz. Peygamber’in vefatından sonra irtidad edenlerle yapılan savaşta şehid oldu. Kendisine duyulan sevgi dolayısıyla Ukkâşe’den Türkçe’ye giren Ökkeş ismi özellikle Gaziantep, Kahramanmaraş ve Adıyaman bölgelerinde yaygın biçimde kullanılmaktadır.

2. Sütçü İmam hakkında neler bilmektesiniz? Anlatınız.

31 Ekim 1919 tarihinde düşmana ilk kurşunu sıkarak Kahramanmaraş'taki kurtuluş hareketini başlatan Sütçü İmam, işgalcilerin bölgeden kovulmasının ardından savaştaki fedakarlıklarına mükafat olarak belediyeye odacı olarak alınmıştır.


• Metin Soruları

1. Şiirde ahengi sağlayan unsurlar nelerdir? Aşağıya yazınız.

Şiirde belli bir kafiye düzeni yoktur. Şiir serbest nazımla yazılmıştır. Şiirde ahengi sağlayan ögeler kafiye, redif, kelime tekrarları ve her türlü ses benzerliğidir.

2. “Adamın su gibi akanıdır Maraşlı” mısrası ile anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.

 Maraşta yiğit, korkusuz adam gibi adamların çok olduğu anlatılıyor.

3. İşgalden halk nasıl etkilenmiştir? Açıklayınız.

Halk Fransız işgaline karşı öfke doludur. Can kayıpları yaşanmıştır. Uzunoluk Hamamı'ndan çıkan kadınlara Fransız askerlerin küstahlıkları bardağı taşıran son damla olmuştur ve büyük bir direniş başlamıştır.

4. Şiire göre Sütçü İmam nasıl birisidir? Neden direniş göstermiştir?

Sütçü İmam karıncayı bile incitmeyecek yumuşak huylu bir adamdır. Direniş göstermesinin nedeni Fransız askerlerinin kardeşini vurmaları ve Maraşlı kadınlara sarkıntılık yapmalarıdır.

5. Şiirin destan olarak adlandırılmasının nedeni nedir? Açıklayınız.

 

Yakın tarihte toplumu derinden etkileyen bir olayın destansı biçimde anlatılmasıdır.

6. Şiirde “Ya İstiklâl, ya ölüm” sözünün gerçekleşmesi neye bağlanmıştır? Açıklayınız.

Bütün vatanın düşmanlardan kurtarılmasına bağlanmıştır.

7. Şiirdeki ana düşünceyi bulunuz.

Şiirin ana düşüncesi vatan için gösterilen kahramanlıklardır.

Gülten Akın, 1933’te Yozgat’ta doğdu. 1955’te Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Avukatlıkve öğretmenlik yaptı. Başlarda şiirlerinin konusu doğa, aşk, ayrılık, özlem iken, daha sonraları ise toplumsal sorunlar ağır bastı. 1980 öncesinde halkın yaşadıkları, onun da hayatına ve şiirine yansıdı.
Daha sonraki şiirlerinde toplumsal sorunlara yöneldi. Şiirlerinde büyük ölçüde folklor ögelerinden yararlandı. Şiir üzerine yazılarını bir araya getiren “Şiiri Düzde Kuşatmak” (1983) kitabında, halk kaynağına inme isteğini, “Halkta var olan öz ve biçimi diyalektik olarak yükseltmek, şiiri yükseltirken halkın yaşamının ve yaşam biçimlerinin yükselmesine yardımcı olmak” sözleriyle açıklar.

8. Gülten Akın şiirlerinde folklor (halk bilimi, yaşayışı, edebiyatı) ögelerinden yararlanmıştır. Okuduğunuz bu şiirdeki folklorik ögeleri tespit ediniz.

“Yüzüğüm mühür benim
Çektiğim kahır benim
Eloğlunun yüzünden
Yediğim zehir benim.”

Bu örnekte olduğu gibi şair, şiirinde  anonim halk edebiyatı ürünlerinden olan  maniye yer vermiştir.

Maraşlı Ökkeş’in destanını bir ben söylerim
Adamın su gibi akanıdır Maraşlı
Biberde, çeltikte, pamukta elleri
Sim işler, oyma yapar, edik diker gibidir
Sinsin oynar, halay çeker, diz kırar gibidir.
Kuşanıp ava giderken
Bataktan alırken turacı
Giyinip çarşıya varırken
Kara şalvar ak işlik
Gözleri ışığı ve geceyi paylaştırır
Kaşları onuru ve sevdayı
Adamın su gibi akanıdır Maraşlı.

Yukarıdaki verilen dizelerde halkın yaşam tarzına ilişkin ögelere yer verilmiştir.

www.edebiyatfatihi.net 

10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı cevapları,
Biryay,2017-2018, Sayfa 138-139-140 

Eleştirel Okuma

1. Yapma destanla doğal destan arasındaki farklar nelerdir? Açıklayınız.

• Yapma destanın söyleyeni bellidir, doğal destan anonimdir.
• Doğal destanlar çok eski  zamanlarda oluşurken yapma destanlar yakın tarihte meydana gelen olayları işler.
• Doğal destan birtakım oluşum aşamalarından geçerek oluşur, yapma destanda bu durum yoktur.
• Doğal destanlar sözlü edebiyat geleneği içinde oluşturulur yapma destanlar yazılı edebiyat içindedir.
• Doğal destanlarda olağanüstü ögeler daha fazladır.

2. Sütçü İmam gibi Kurtuluş Savaşı mücadelesiyle bütünleşen diğer kahramanlar kimlerdir? Açıklayınız.

Mustafa Kemal Atatürk, Nene Hatun, Şerife Bacı, Erzurumlu Kara Fatma, Halime Çavuş, Tayyar Rahmiye, Gördesli Makbule, Seyit Onbaşı, Hasan Tahsin, Şahin Bey, Yörük Ali Efe, Demirci Mehmet Efe, Köprülülü Hamdi Bey, Yahya Kaptan gibi pek çok kahramanı sayabiliriz.

3. Şiirde anlatılan olayların gerçeklikle olan ilgisini değerlendiriniz.

Şiirde anlatılan olay Fransızların Maraş'ı işgalini ve Kurtuluş Savaşındaki mücadeleleri anlattığı için gerçekliği vardır.

4. “Şiirde dil ustalıkla işlenmiş, yöresel yaşam olduğu gibi yansıtılmıştır. Ancak Mehmet Akif’in Çanakkale Şehitlerine adlı destanındaki mücadeleyi körükleyen manevi duyguyu şiirinde yansıtmamıştır.”

Gülten Akın’ın Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı şiiriyle ilgili yapılan bu eleştiriyi değerlendiriniz.

Şiiri okuyup bu görüşe katılıp katılmadığınızı belirtebilirsiniz... Yorum sizin

👉DİĞER TÜM SAYFALAR BURADA