10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Biryay, Sayfa 51

10. Sınıf  Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Biryay

Sayfa 51 

1.ÜNİTE SONU ÖLÇME DEĞERLENDİRME CEVAPLARI
1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doğru şekilde doldurunuz.

• Dede Korkut Hikâyeleri Oğuz Türklerine ait 12 hikâyeden oluşur.

• 16. asırda yazıya geçirildiği öne sürülen Dede Korkut Kitabı’nın dünyada bilinen iki nüshası vardır. Yazmalardan biri Almanya’da Dresden, diğeri ise İtalya’da Vatikan kütüphanesindedir.

• Mesnevi bir edebiyat terimi olarak aynı vezinde ve her beyti diğer beyitlerden bağımsız olarak kendi arasında kafiyeli bir nazım biçiminin adıdır.

• Ferhat ile Şirin, Kelile ve Dimne adlı hikâyeler Hint-İran kaynaklı hikâyelerdir.

• Türk edebiyatında öykü alanındaki ilk yerli ürünler, Ahmet Mithat’ın 1870’te basılan Letaif-i Rivayat ve Kıssadan Hisse adlı öykü kitaplarıdır.

• “Uzun bir aradan sonra bir dağ köyüne öğretmen olarak atanmıştı.” cümlesindeki fiil, özne yüklem ilişkisi bakımından edilgen bir fiildir.

• “Yaptığı çalışmaların karşılığını alacağını biliyordu.” cümlesindeki fiil, nesne-yüklem ilişkisi bakımından bir geçişli fiildir.

• “Şehit olursam bunu üzerime örtün! Vatan al bayrağın dalgalandığı yer değil midir?” cümlesindeki “şehit ol-” kelime grubu yapısına göre birleşik fiil , “örtün” kelimesi ise basit  fiildir.

2. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
• (Y) “Tanzimat’la edebiyatımıza giren “hikâye”, zamanla Batılı anlamda olgunluğa ulaşmıştır.” cümlesindeki altı çizili fiil özne-yüklem ilişkisi bakımından edilgen çatılıdır.
açıklama: etken çatılıdır.• ( D ) Halk Hikâyeleri, gerçek ya da gerçeğe yakın olayların anlatıldığı uzun soluklu anlatım türüdür. Geleneksel bir içeriği olan, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan öykülerdir. Genellikle sevgi ve kahramanlık konularını işler.

• ( Y ) Millî Edebiyat sanatçıları, hikâyelerde genellikle bireysel temaları işlemişlerdir.

açıklama: milli ve milliyetçi ve toplumsal temalar

• ( D ) Yunus Emre’nin en önemli iki eseri “Yunus Emre Divanı” ve “Risaletü’n-Nushiyye”dir.

• ( Y ) Dede Korkut Hikâyeleri İslamiyet sonrası dönemde gelişen kahramanlık olaylarını konu alır.

edebiyatfatihi.net                                                              
3. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• Hikâye geleneğimizin geçmişten günümüze gelişimini değerlendiriniz.

Tanzimat döneminden önce günümüzdeki anlamıyla hikaye türü yoktu. Bunun yerine halk hikayeleri, mesneviler, destanlar ve masallar hikaye edici anlatımla yazılan eserlerdir.

Destan geleneğinden halk hikayeceğiline ilk geçiş ürünü Dede Korkut Hikayeleridir. Batılı anlamda hikaye ise Tanzimat döneminde ortaya çıkmıştır.
Avrupaî (batılı) tarzda ilk hikâyeler, Tanzimat Edebiyatı döneminde görülür.
İlk öykü yazarları, Ahmed Midhat, Emin Nihat, Samipaşazade Sezai ve Nabizade Nazım’dı.
👉 İlk öykü denemesi, Emin Nihat'ın Müsameretnâme'sidir (1873).
👉 Edebiyatımızda ilk hikâye Ahmet Mithat Efendi'nin ‘Letâif-i Rivayet’idir.

 Letaif-i Rivayet (1870-1895): Ahmet Mithat, 1870 yılından itibaren, Letaif-i Rivayat genel adı altında bir dizi de yayımlamaya başladı. Çoğunlukla büyük hikayelerden kuru­lu olmakla beraber, bu diziyi meydana getiren yirmi dokuz kitap arasında üç ro­man (Cinli Han, Bir Acibe-i Saydıyye, Çingene) ve bir de dram (Eyvah!) yer al­mıştır.

Batı tarzı öykünün ilk olgun örneklerini Servet-i Fünûncular vermiştir. (Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf )

Milli edebiyat döneminde milli ve milliyetçi temalar işlenmiş, dil sadeleşmiştir. Cumhuriyet döneminde ve  günümüzde ise modern hikaye türünde eserler verilmeye başlanmıştır.

Cumhuriyetin ilk yıllarında, Milli Edebiyat Döneminden tanınan Halide Edip, Yakup Kadri, Reşat Nuri öykü de yazmışlardır.

Hikâye anlatımlarımız içinde en sade ve akıcı anlatımla ön plana çıkan dönem hangisidir? Neden?

Halk hikayeciliği dönemidir. Çünkü bu dönemde aşk, sevgi, kahramanlık gibi duygular halk diliyle, akıcı ve sade bir şekilde anlatılmıştır. 

☝BİR SONRAKİ SAYFA CEVAPLARI İÇİN TIKLAYINIZ