Mihri Hatun kimdir , edebi kişiliği ve eserleri maddeler halinde

Reklamlar

MİHRİ HATUN (15. yüzyıl)

• Sultan II. Bâyezîd devri kadın şairlerinden olup Amasyalıdır. Kaynaklar onu güzel, iffet sahibi ve hoş sohbetli biri olarak kaydederler.
• Asıl isminin Mihrünnisa veya Fahrünnisa olduğu tahmin edilmektedir. 
• Bir kadı’nın kızı olup, iyi bir tahsil görmüş ve güzelliği ile nam salmıştır. Sade bir dille kaside ve gazeller yazmış, Sultan II. Beyazıd’ın Amasya valiliği zamanında kentte bulunan bilgin ve sanatkarların meclislerine katılmıştır. 
• Mihrî Hatun divanı 1967 yılında Moskova’da basılmış, Türkiye baskısı ise 2007 yılında yapılmıştır. Mihrî Hatun, aşk temasını çekinmeden kullanmıştır.
• XV. yüzyılın hanım şairlerinden Mihri Hatun, şairlikte Necati Bey’i kendisine örnek almış, ona benzemek istemektedir. Her yazdığı şiiri şaire gönderir fikrini almak ister. Bir rivayete göre Necati Bey, bundan hoşnut değildir. Kızdığını ve şu mısraları yazdığını Latifi söyler:
• 
  

          Ey benüm şi’rime nazire diyen
          Çıkma rah-ı edepten eyle hazer

       
          Dime kim işte vezn ü kafiyede
          Şiirüm oldu Necati’ye hem-sar


          Harfi üç olmağ ile ikisünün
          Bir midür filhakika ayb u hüner


          diyen: Söyleyen, yazan

          nazire:Örnek , karşılık

          rah-ı edeb:Edeb yolu

          hazer eyle : Sakın, çekin, dikkat et

          hem-sar :Arkadaş, yakın

          filhakika:Hakikaten, gerçekten, doğrusu

          ayb :Ayıp

                 

          II. Bayezid’in oğlu Şehzade Ahmed’in Amasya Valiliği sırasında Amasya’da yaşayan, güzelliği ve şairliği ile ünlü Mihri Hatun’un Necati Bey’e hissi yakınlığı olduğu ve duygularını mısralarla ifade etmeğe çalıştığı bilinir.


          Ben umardım ki seni yar-ı vefa-dar olasın
          Ne bileydim ki seni böyle cefa-kar olasın


          Reh-i aşkında neler çektüğüm ey dost benüm
          Bilesin bir gün ola aşka giriftar olasın


          Beni azade iken aşka giriftar itdün
          Göreyim sen de benim gibi giriftar olasun

        
          Beddua etmezem amma Huda’dan dilerim
          Bir senin gibi cefa-kara heva-dar olasun


          Şimdi bir haldeyüz kim, ilenen düşmanına
          Der ki, Mihri gibi sen dahi siyeh-kar olasun


          yar-ı vefadar:Vefalı sevgili

          cefa-kar:Cefa, eziyet eden

          reh-i aşk:Aşk yolu

          giriftar:Tutulmuş, yakalanmış,esir

          heva-dar:Yar, dost, aşık

          ilenmek:Beddua etmek

          siyeh-kar:Günahkar, günaha giren

          azade:Hür, serbest


          Necati Bey’in de Mihri Hatun için “Mihr u Mah” adlı bir mesnevi yazdığı söylenir ise de eserin hiç bir nüshası ele geçmemiştir.

ÖRNEK METİNLER:

Hâbdan açtım gözüm nagâh kaldırdım seri
Karşıma gördüm durur bir mah-çehre dilberi

Taliim sa’d oldu yahut kadre erdim galiba
Kim mahallem içre gördüm gice doğmuş Müşteri

Nur akar gördüm cemalinden egerçi zâhira
Kendisi benzer müselmana libası kâferi

Gözümü açıp yumunca oldu çeşmimden nihan
Şöyle teşhis eyledim kim ya melektir ya peri

Erdi çün âb-ı hayata Mihrî ölmez haşre dek
Gördü çün şeb zulmetinde ol ayan İskender’i

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE

• Uykudan gözümü açtım, ansızın başımı kaldırdım, ay yüzlü bir güzelin karşımda durduğunu gördüm.
• Talihim mesut oldu, yahut galiba Kadir Gecesi’nin saadetine kavuştum, çünkü mahallem içinde geceleyin Müşteri’nin (Jüpiter’in) doğduğunu gördüm.
• Gerçi görünüşte yüzünden nur akıyordu ve kendisi müslümana benziyordu, fakat elbisesi kafir biçimli idi.
• Gözümü yumup açıncaya kadar gözden kayboldu, o andaki görüşüme göre ya melekti ya peri.
• Mihrî artık kıyamete kadar ölmez çünkü sonsuz hayata ulaştı, gece karanlıkları içinde o İskender’i açıkça gördü.