Refik Halit Karay Hayatı, Edebi Kişiliği, Sanat Anlayışı, Tüm Eserleri Maddeler Halinde

Bu yazımızda öykü, roman, anı, deneme, tiyatro, fıkra ve mizah gibi pek çok türde eser veren Refik Halit Karay'ın edebi kişiliğini, sanat anlayışını ve eserlerini bulabilirsiniz...

REFİK HALİT KARAY (1888-1965)

Edebi Kişiliği:

• 1909 yılında, Fecr-i Ati Topluluğu'na katılan yazar, sanat an­layışının zaman içinde değişmesiyle Milli Edebiyat Dönemi özel­likleri gösteren eserler kaleme almıştır. 
• Öykü, roman, anı, deneme, tiyatro, fıkra, mizah... türlerinde eser veren sanatçı Türkçeyi büyük bir başarıyla kullanmıştır. 
• Kalem dergisinde Kirpi imzasıyla mizahi yazılar yazmıştır. 
• Refik Halit Karay, edebi eserleri ile tanındığı gibi aynı za­manda siyasi mizah yazılarıyla da ünlüdür. Ancak, herhangi bir politik görüşü savunmaz. Buna rağmen, dönemin siyasal iktida­rına yönelttiği eleştiriler nedeniyle, 1916 yılında Çorum’a sürülür; bu sürgün, onun ünlü eseri “Memleket Hikâyeleri”nin zeminini hazırlar. 
• Aydede adlı mizah dergisinde Milli Mücadele aleyhine yazdığı yazılar nedeniyle Beyrut ve Halep'te 15 yıl sürgün kalmıştır. 
• 1909 yılında öykü yazmaya başlayan ve edebiyatımızda öy­kü türünün önemli sanatçılarından olan Refik Halit Karay, sana­tının ilk yıllarında Servet-i Fünûn topluluğunun etkisindedir. Ay­rıca, Fransız edebiyatını yakından takip ettiğinden, realizm ve natüralizmin özellikleri, yazarın öykülerinde kendini belli eder. 
• Maupassant tarzı (olay) öyküler veren yazarın eserlerinde, kah­ramanlar yaşadıkları çevre ile birlikte ele alınırlar. Realizmin önemli özelliklerinden biri olan gözleme, özellikle Memleket Hi­kâyeleri adlı eserinde, çok sık rastlanır. 
• Teknik bakımdan olduk­ça güçlü olan öykülerinde olaylar, toplumu ve bireyi yakından il­gilendiren sosyal olaylardır. 
• Yazarın en önemli özelliklerinden bi­ri ise, merak unsurunu çok sık kullanmasıdır. 
• Fransız edebiyatından Guy de Maupassant’ı, Türk edebiya­tında ise Halit Ziya ve Hüseyin Cahit’i örnek alan yazarın ilk öykülerinde yerel tipler ve konular anlatılır. 
• Sanatçının en bilinen eseri, yazarın 1908-1919 yılları arasın­da yazdığı ve 17 öyküden oluşan “Memleket Hikâyeleri'dir. Bu eserdeki kahramanlar genellikle orta tabakaya ait insanlardır. 
• Batı'ya ait tekniklerle yerli sorunları ve Anadolu insanının hayatı­nın anlatıldığı bu öyküler, o döneme kadar ele alınmayan konu­ların anlatılması ve konuşma diline ait her sözcüğün kullanılması bakımından oldukça önemlidir. 
• Yurt dışında, sürgünde iken yazdığı öykülerini topladığı Gur­bet Hikayeleri adlı eseri de edebiyatımız için oldukça önemlidir. 
• Refik Halit Karay’ın ilk romanı, “İstanbul’un İçyüzü” adlı eseridir. Bu romanda; ana olay yoktur, birbirinden bağımsız olaylar ve kişiler ayrı ayrı bölümlerde verilmiştir, eski ve yeni ya­şam tarzları karşılaştırmıştır. Bu bakımdan bu roman, edebiya­tımıza büyük bir yenilik kazandırmıştır. 
• Yazarın bir diğer romanı ise Bugünün Saraylısı adını taşır. Bu romanda; II. Dünya Savaşı sırasında, İstanbul’da yaşayan yabancılara verilen yüksek değer ve yabancı hayranlığı anlatılır. Psikanaliz içeren bölümler de vardır.

Refik Halit Karay

                                                           

ESERLERİ 

ROMAN:

• İstanbul’un İçyüzü (1920)
• Yezidin Kızı (1939)
• Çete (1939)
• Sürgün (1941)
• Anahtar (1947)
• Bu Bizim Hayatımız (1950)
• Nilgün (3 cilt, 1950-1952)
• Yeraltında Dünya Var (1953)
• Dişi Örümcek (1953)
• Bugünün Saraylısı (1954)
• 2000 Yılının Sevgilisi (1954)
• İki Cisimli kadın (1955)
• Kadınlar Tekkesi (1956)
• Karlı Dağdaki Ateş (1956)
• Dört Yapraklı Yonca (1957)
• Sonuncu Kadeh (1965)
• Yerini Seven Fidan (1977)
• Ekmek Elden Su Gölden (1980)
• Ayın On Dördü (1980)
• Yüzen Bahçe (1981)

ÖYKÜ:

• Memleket Hikayeleri (1919)
• Gurbet Hikayeleri (1940)

MİZAH:

• Sakın Aldanma İnanma Kanma (1915)
• Kirpinin Dedikleri (1918)
• Agop Paşa’nın Hatıraları (1918)
• Ay Peşinde (1922)
• Tanıdıklarım (1922)
• Guguklu Saat (1925)

GÜNCE:

• Bir İçim Su (1931)
• Bir Avuç Saçma (1939)
• İlk Adım (1941)
• Üç Nesil Üç Hayat (1943)
• Makyajlı Kadın (1943)
• Tanrıya Şikayet (1944)

ANI:

• Minelbab İlelmihrab ((1946)
• Bir Ömür Boyunca (1980)