Elli Kuruş Hikayesinin İncelemesi (Konusu, Teması, Olay Örgüsü, Örtük İletileri, Anlatım Biçimleri)

Elli Kuruş Hikayesinin İncelemesi (Konusu, Teması, Olay Örgüsü, Örtük İletileri, Anlatım Biçimleri)

Cumhuriyet Dönemi'nin toplumcu-gerçekçi yazarlarından biri olan Orhan Kemal eserlerinde fabrika işçilerinin, gurbetçilerin, tarlada çalışan ırgatların, geçim sıkıntısı yaşayan yoksul insanların iç burkucu hikayelerini kendine özgü üslubuyla gerçekçi bir şekilde anlatmıştır.

Orhan Kemal'in "Elli Kuruş" hikayesi de babalarının terk ettiği bir çocukla annesinin verdiği geçim savaşı üzerine kurulu son derece dokunaklı bir hikaye... Bu etkileyici hikayeyi mutlaka okumalısınız...

Bu yazımızda Elli Kuruş hikayesini genel hatlarıyla incelemeye çalıştık. Hikayeyi okumadıysanız incelemede hikayenin olay örgüsünün de olduğunu  hatırlatmak isteriz...

Elli Kuruş-Orhan Kemal

İNCELEME: edebiyatfatihi.net

Konusu: Babası tarafından terk edilen ve çalışmak zorunda olan küçük bir çocuğun öyküsü

Tema: Geçim sıkıntısı

Çatışma: Hikayedeki çatışmalar anlatıcı ile çocuk arasındadır.

Zihniyeti: Hikayede dönemin sosyal ve ekonomik yaşamına dair ipuçları vardır. Sıradan insanların geçim savaşı, maddi yokluktan hayatın tüm yükünü omuzlarında yaşayan çocukların müdaceleleri, "okuyup adam olmak" ifadesiyle eğitimle ileride daha müreffeh  bir hayat yaşanacağı inancı gibi...

YAPI ÖZELLERİ:

Olay Örgüsü:

• Anlatıcın gazete satan çocukla tanışması
• Anlatıcının hazırladığı paralarla her gün çocuktan gazetesini alması
• Anlatıcının çocuğun ailesi ve geleceğe dair hayalleri hakkında anlattıklarını hatırlaması
• Çocuğun hasta olması,  parasızlıktan ilaç alamaması
• Durumu öğrenen anlatıcının gazete karşılığında çocuğa  borç para vermesi
• Çocuğun taksit taksit parayı ödemesi
• Sonra uzun süre görünmemesi
• Anlatıcın çocuğun öldüğünü öğrenmesi

Kişiler:

Kahraman Anlatıcı: Her gün gazetesini getiren yoksul çocuğun durumundan etkilenip ona yardım eden duyarlı birisidir. Olaylar onun ağzından anlatılmaktadır.

Gazete dağıtıcısı çocuk: Hikayenin başkahramanıdır. Babalarının terk ettiği, geçim sıkıntısı çektiği için küçük yaşta çalışmak zorunda kalan; okuyabilmek için  mücadele veren, kimseden yardım kabul etmeyecek kadar onurlu bir çocuktur.

Bunların dışında hikayede çocuğun annesi, babası, kardeşi, haminnesi gibi yardımcı karakterler vardır.

Zaman: Öyküde olaylar zorlu bir kış mevsiminde geçmektedir.

Mekan: "Dün Edirnekapı'ya gömdük." ifadesinde olayların geçtiği mekanın İstanbul olduğu sonucuna varılabilir.

Anlatıcı: Olaylar kahraman anlatıcının bakış açısıyla anlatılmıştır. Metinden örnekler:

“Sabahın dördünde yazı makinemin başına geçtiğim için…
Karne zamanı birkaç gün gelmedi. Meraklanmıştım
Sınavlar sırasında olduğu için belki de sınava hazırlanıyor demiştim. İyi düşünmüşüm” 

Dil ve Anlatım Özellikleri: Yazar hikayede sade, yalın, akıcı ve gerçekçi bir dil ve anlatım kullanmıştır. Sıkça diyalog tekniğine başvurulan hikayede  tasvir ve tahliller oldukça başarılıdır.

Tür: Hikaye Maupassant tarzı (olay öyküsü) hikayenin tür özelliklerini göstermektedir.

Yazar Hakkında:

Adana doğumlu olan yazarın asıl adı Mehmet Raşit ÖĞÜTÇÜ'dür.
Bursa Cezaevinde Nazım Hikmet'le tanıştıktan sonra roman ve hikayeciliğe başlamıştır.
Türk edebiyatına işçi sınıfını ve Çukurova’yı sokan yazardır. 

Toplumcu-gerçekçi bir anlayışla işçi ve köylünün, dar gelirli memurların, işsizlerin, sokaktaki adamın sorunlarını yansıtan romanlar, hikâyeler ve oyunlar yazmıştır.
Hayatın içinden yetişmiş bir yazar olarak dünyasını, okuduklarından çok yaşadıklarıyla ve gözlemleriyle kurmuştur.

 Konu ve kişi bulmakta hiç zorluk çekmeden, hayatına giren yüzlerce insanın kader ve direnişlerini rahatça derleyerek hikâye ve romana geçirmiştir.
İstanbul’a gelişiyle birlikte roman konuları ve kahramanları da değişmiş; İstanbul’un kenar mahallelerinde yaşanan hayatlar, işçiler, küçük memurlar, dar gelirli insanlar, suçlu çocuklar, işsizler, aylaklar eserlerinin vazgeçilmez öğeleri olmuştur.