Lev Tolstoy, Kreutzer Sonat Romanının Konusu, Özeti, Yorumu, İncelemesi

Lev Tolstoy, Kreutzer Sonat Romanının Konusu, Özeti, Yorumu, İncelemesi

Fatih Kutay/edebiyatfatihi.net

Diriliş, Savaş ve Barış, Anna Karanina gibi dev klasiklerin  büyük yazarı Tolstoy'un Kreutzer Sonat adlı kitabı çok bilinmese de yayınladığı dönem büyük ilgi uyandırmış ve tartışmalara sebep olmuştur.

Kitabı okuyunca neden kitabın büyük tartışmalara neden olduğunu anlıyorsunuz. Tolstoy'un evlilik kurumu, aşk, cinsellik, kadın-erkek ilişkileri ve kadınlar hakkındaki tespitleri ve görüşleri gerçekten sıradışı...

Kreutzer Sonat'ı İş Bankası Yayınları'ndan Ayşe Hacıhasanoğlu'nun çevirisiyle okudum. Özellikle dünya klasikleri için Türkiye İş Bankası, İletişim, Sel, Everest  gibi büyük ve kaliteli yayınevlerini özellikle tercih ediyorum. Alanında uzman kişilerin ustaca çevirileri bunda çok etkili... Bazı yayınevlerinde gördüğümüz can sıkan yazım ve noktalama yanlışlarına bu yayınevlerinde nadiren  rastlıyorum.

Kitaba dönersek... Roman; evlilik kurumu, kadın-erkek ilişkileri, aşk, aldatma, kıskançlık vb. temalar üzerine kurulu... Kreutzer Sonat, "Tolstoy'un evlilik kurumuna yönelttiği şiddetli bir itiraz"...

(☝Kitabı okumayı düşünenler için bundan sonraki bölümün kısa bir özet de  içerdiğini belirtelim)

28  bölüme ayrılan romandaki olaylar bir tren kompartımanında  geçiyor. Roman, başkahramanı Pozdnışev adlı bir asilzadenin  yolculuk esnasında ismini bilmediğimiz anlatıcıya anlattığı bölümlerce olaylardan oluşuyor. Anlatıcının olay akışındaki etkisi çok az, Pozdnışev'le olan diyaloglarında (ki buna diyalog denmez) nadiren söze karışıyor, bazen birkaç soru ya soruyor ya sormuyor. Roman; sonuna kadar Pozdnışev'in ağzından anlatılan itiraf niteliğindeki olaylarla  devam ediyor.

Pozdnışev, uçarı bir gençlik döneminden sonra evlenir. Fiziksel olarak çok beğendiği karısıyla arasındaki sıkıntılar daha balayında başlıyor.  Pozdnışev,  balayının güzel geçmesi için ne kadar uğraşsa da iyi bir sonuç alamıyor. Birtakım münakaşalar ve kavgalardan sonra balayının her anını utanç verici, iğrenç ve sıkıcı buluyor.

Karı-koca arasındaki kavgalar, tartışmalar ilerleyen günlerde şiddetli bir şekilde devam eder. Çocuklarının olması da ilişkilerini iyileştirmez; aksine çocuklar, yeni kavgaların bahanesi olurlar. Çocuklar daha doğdukları günden başlayarak daha da artarak anlaşmazlık ve kavga konusu olurlar.

Daha sonra olaya bir kemancı olan Truhaçevskiy adındaki bir adam dahil olur. Bu adam genç bir müzisyendir ve  Pozdnışev'in karısına ders vermek için evlerine gelir. İlerleyen günlerde evde verecekleri bir davet için Beethoven'un ünlü Kreutzer Sonat'ını çalışırlar. 

Bu arada esere adını veren Kreutzer Sonat, Ludwig Van Beethoven'ın la majör, 9 numaralı, op.47 keman ve piyano sonatının adıdır. Karısının kendisini bu genç müzisyenle aldattığını düşünen Pozdnışev sonunda bir kıskançlık krizine girerek karısını öldürür. Aslında eser, Pozdnışev'in anlatıcıya "itiraf" niteliğindeki bu açıklamalarından ibaret...

 Kreutzer Sonat'ı beğenerek okudum. İhanet ve kıskançlığı çarpıcı bir üslupla anlatmış Tolstoy, 19. yüzyıl Rus toplumuna, kadın-erkek ilişkilerine ayna tutmuş. Ayrıca kitabın sonunda yer alan son sözde Tolstoy'un cinsel aşk, evlilik, bekarlıkla ilgili gerçekten çok ilginç ve sıradışı fikirleri İncil'e yaptığı atıflarla öğreniyoruz. Tolstoy'a göre evliliğin devamı için yalnız evlilik öncesinde değil evlilik sırasında da "cinsel aşk"tan kaçınmak şarttır. Çünkü Tolstoy cinsel aşkı, Tanrı'ya ve öteki insana duyulması gereken sevginin engeli olarak görür.