TÜRKÇENİN ÖZELLİKLERİ

Reklamlar

Türkçenin Özellikleri, Maddeler Halinde

1.Türkiye Türkçesinde uzun ünlü (â-î-û) yoktur.

2. “o” ve “ö” sesleri Türkçe kelimelerin sadece ilk hecesinde bulunur.

3.”j” sesi Türkçe kelimelerde yoktur.

4.Türkiye Türkçesinde “c, g, l, m, n, r, v, j, f” sesleri pekiştirmeli kelimelerle ses taklidi (yansıma) kelimeler dışında başta bulunmazlar.

5. Yumuşak ve süreksiz olan “b, c, d, g” sesleri, bazı istisnalar dışında sonda bulunmazlar.

6. Bir hecede iki ünlü yan yana bulunmaz. Birleşik kelimeler bu kuralın dışındadır.

7. Türkçe kelimelerin köklerinde birkaç istisna dışında iki ünsüz yoktur.(anne, elli)

8.Türkçe kelimelerin başında çift ünsüz bulunmaz. (tren, gram vb.)

9.Türkçe kelime ve hece sonunda bütün çift ünsüzler bulunmaz.

Ancak şu çift ünsüzler bulunur:”-lç, -lk,-lp,-lt,-nç,-nk,-nt,-rç,-rk,-rt,-rs,-rp,-st.”

10. Türkçe kelimelerin başında ve sonunda üç ünsüz bulunmaz. Kesime ortasında üç ünsüz bulunur. Bunların hepsi aynı hecede değildir.

11.Türkçe kelimelerde genelde ses uyumları vardır.

BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU NEDİR?

Türkçede bir sözcüğün ilk hecesindeki ünlü kalınsa (a, ı, o, u), sonra gelen hecelerin ünlüsü de kalın (a, ı, o, u); bir sözcüğün ilk hecesindeki ünlü inceyse (e, i, ö, ü), sonra gelen hecelerin ünlüsü de ince (e, i, ö, ü) olur. Bu kurala büyük ünlü uyumu denir.

1. Bir sözcüğün ilk hecesinde kalın ünlü (a, ı, o, u) varsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın ünlü olur.


Örnek: araba, arama, deniz, özelllik, yayın, saygı, sevgi, öğretmen

KÜÇÜK ÜNLÜ UYUMU NEDİR?

Ünlülerin düzlük–yuvarlaklık, darlık–genişlik bakımından uygunluğuna küçük ünlü uyumu denir.

a. Türkçede düz ünlüleri (a, e, ı, i) düz ünlüler (a, e, ı, i) izler.

kamyon, vizyon, otobüs vb... sözcüğü bu kurala uymaz

b. Yuvarlak ünlüleri (o, ö, u, ü) ya düz-geniş (a, e) ya da dar-yuvarlak ünlüler (u, ü) izler. Kısacası yuvarlak sesli harflerden (o, ö, u, ü) sonra (o, ö, ı, i) sesleri gelemez.