9.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları 2.Ünite:Manzume ve Şiir

Reklamlar

9.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları 2.Ünite:Manzume ve Şiir (Sayfa 80,81 8283-84-85-86-87-88)

2.Manzume ve Şiir

HAZIRLIK

1. Yukarıdaki fotoğraflarda neler görüyorsunuz? Anlatınız.

1.Resimlerden birinde örgü ören köylü kadınlar diğerinde ise ormanlık bir yer ve küçük bir şelale var.

2. Sınıfınıza getirdiğiniz manzume ve şiiri arkadaşlarınıza okuyunuz. Okuduğunuz metinlerin birbirinden ne yönlerden farklı olduğunu belirleyiniz.

2. Manzumede olay örgüsü vardır. Olay örgüsü, yer, zaman, mekandan oluşur. Şiirde olay örgüsü yoktur. Manzume düz yazı çevrilebilir ama şiir çevrilemez.

3. Aşağıdaki metinleri okuyunuz. Hangi metinde hikâyeye benzeyen bir anlatım vardır? Belirtiniz.

EVİM

Dedemden yadigâr olan bu evi

Kışın fırtınası, yazın alevi

Daha ben doğmadan ihtiyarlatmış.

Fikrim bir hülyaya bazen dalar da

Düşünür, derim ki: “Bu odalarda

Kim bilir kaç kişi oturmuş, yatmış.”

Şimdi bir ben varım, bir de annem var,

Benim ömrüm onun, onunki benim.

Zaten ondan başka dünyada nem var?

Senelerden beri, akşam oldu mu,

Donuk gözleriyle ıssız yolumu

Ondan başka yok ki bir bekleyenim.

Yusuf Ziya ORTAÇ

DÖRTLEME

Gurur

Sevdiceğim, gerçeğimsin, yoğumsun, varımsın,

Hırçın denizimsin, köpüklü dalgalarımsın.

Bir esrik rüzgâr esiyor göz bebeklerinde

Dört mevsim boyuncasın, tekmil ilkbaharımsın.

Fevzi HALICI

3. Evim şiirinin hikayeye benzeyen tarafları vardır.

İNCELEME

1. metin

NERGİS İLE YANKI

Nergis dünyaya geldiğinde

Su perisi olan anası

Ona baktı da uzun uzun

Ya bu dünya güzeli çocuk

Göze gelirse diye meraklandı,

Dar attı kendini falcının yanına,

“Oğlumun ömrü uzun mu falcı baba?”

Falcı mavi saçlı periye dedi ki,

“Evet, ama hiç görmezse kendini..”

Delikanlı Nergis on altısında,

Sevgilisiydi herkesin.

Ama hiçbiri bu talihsizlerin

Sokulamamıştı yanına,

Çünkü döndüğünü bilmiyordu dünya,

Büyümez gibi büyüyordu bervak otu,

Kunduz bilmeden acıkıyordu,

Görmeden bakıyordu geyik.

Güzelliðini bilmeyen güzellik,

Issızdı görkemi içinde,

Nergis büyüsü içinde donuk donuktu.

Hani öğle saati amfitrit

Sallanarak derin sularda

…………

2. metin

DOĞUNUN SEVDALARI

sevda derinlerdedir, oysa Ferhat

üstünü kazmada dağın

kalbimin, yani o yağmur

ve acıdan ocağın

madenini, laciverdi ve mahmur

bir ağrıyla delmede

şirin

ve en asılmaz, en derin

bir şiirin yurt edindiği

billur bir köşke girmede

Leyla

ve mecnuncun, yani o çölden

ve ağıttan otağın

önünde, bir adak gibi

ölüme diz çöktürmede

Leyla

ve yakut, şafak ve irin

ile emzirdiği bir gözün

boynunu vurmada

şirin

sevda derinlerdedir, oysa Ferhat

üstünü kazmada dağın

1.Sınıfınızda iki gruba ayrılınız. Okuduğunuz birinci ve ikinci metni aşağıdaki yönergelere göre inceleyiniz. İnceleme sonucunda grup görüşlerini sözcünüz aracılığıyla tahtaya yazınız.

a. Metinlerin hangisinde anlatılanlar düz yazı olarak anlatılabilir? Neden?

a. NERGİS İLE YANKI çevrilebilir. Olay örgüsü var ve çevrildiğinde anlam bozulmaz.

b. Metinlerde ahenk unsurlarında olan akrostiş, aliterasyon, asonans, kafiye, iç kafiye kullanılmış mıdır? Belirtiniz.

b. Her ikisinde de kullanılmıştır. Zaten manzume ile şiirin ortak tarafları her ikisinde ahenk unsurları vardır. İkinci şiide kafiye daha belirgindir.

c. Metinlerde ölçü kullanılmış mıdır? Belirtiniz.

c.Hayır,  belirli bir ölçü yoktur. Bu tür şiirlere Serbest nazım denir.

ç. Metinlerde yapı nasıl oluşturulmuştur?

ç. Dizelerle oluşturulmuş ve serbest yazılmıştır. Belirli bir dize kümesi yoktur. Yani nazım birimi mısra  belli değil.

d. Metinlerin hangisinde anlam daha açık, hangisinde sezgi ve imgeye dayandırılmıştır?

d. Nergis İle Yankı’da anlam daha açıktır. Olya dayalı bir anlatım vardır, diğeri ise sezgiyeve  imgeye dayandırılmıştır.

e. Metinlerde kullanılan kavramlar nelerdir? Bu kavramlar nerelerde, nasıl kullanılmıştır? Hangi metinde gerçek anlamlı kavramlara daha çok yer verilmiştir?

e. NERGİS İLE YANKI şiirinde; kunduz, bervak otu, geyik, nergis, peri, şahin, falcı , papağan, kurt… sözcükleri . DOĞUNUN SEVDALARI, Ferhat, Leyla, Şirin, Mecnun, çöl, dağ, yağmur…

 bu kavramalr varlıkları belirtmek  için kullanılmıştır. NERGİS İLE YANKI şiirinde gerçek anlamlı kelimeler daha fazladır.

f. Metinlerin hangisindeki gerçeklik yaşanan gerçekliğe daha yakındır?

f. NERGİS İLE YANKI gerçekliğe yakın değildir. Olağanüstülükler vardır. DOĞUNUN SEVDALARI gerçekliğe daha yakındır.

g. Metinlerin hangisinde dizeler şiir cümleleri olarak düzenlenmiştir?

g. Doğunun Sevdalar’ında  şiir cümleleri olarak düzenlenmiştir.

ğ. Metinlerin hangisinde başlangıcı, gelişmesi ve sonucu belli olan bir olay anlatılmıştır?

Ğ. NERGİS İLE YANKI şiiri giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşmuştur.

h. Metinlerin hangisi manzume (manzum hikâye), hangisi şiirdir? Manzume ile şiir arasındaki farklar nelerdir?

h. NERGİS İLE YANKI manzume , DOĞUNUN SEVDALARI şiirdir. Manzumede olay örgüsü var şiirde imge ve sanat vardır. Manzumede kelimeler gerçek anlamlı , şiirde ise sanatlı ve mecazlıdır. Manzume düz yazıya çevrilirse anlamını kaybetmez;  şiir düz yazıya çevrilemez.Çevrildiği vakit anlamı ve özelliği bozulur.

2. NERGİS İLE YANKI  adlı manzumenin olaylarını aşağıya yazınız.

2. Nergis dünyaya geldiğinde su perisi olan annesi onu falcıya ömrünün uzun uzun olup olmayacağını öğrenmeye gider. Kendini görmezse ömrü uzun olacak der falcı. Nergis büyür ve herkesi sevdiği biri olur. Ormandayken bir ses duyar  ve seslenir o sese. Kimse yoktur sadece kendi sesi ona yankı yapmaktadır. Zamanlar o sese aşık olur ve belli bir zaman sonra ormanın içindeki bir akarsuda kendini görür ve bu güzelliği hayran kalıp dona kalır ve ondan bir çiçek haline gelir.

3. NERRGİS İLE YANKI  adlı manzumedeki olay, yaşanmış bir olay mıdır? Böyle bir olayın insanlar arasında yaşanabilme ihtimali var mıdır? Manzumedeki olayı kimler yaşamıştır? Bu olay nerede, ne zaman ve nasıl yaşanmıştır?

3. Yaşanmamıştır. Yaşanma ihtimali yoktur. Mitolojik bir olaydır, kimsenin başından geçmemiştir.

Manzumedeki  olay Nergis İle Yankı arasında geçmiştir. Belli bir zaman ve mekan yoktur. Olay bir ormanda geçmektedir.

4. Manzumede verilen olayın başlangıcı, gelişmesi ve sonunda neler olduğunu anlatınız.

4. Başlangıcı nergisi doğumu, gelişme bölümü kendi sesini duyup ona aşık olması , bitiş ise kendine akarsuda görüp donması ve çiçek olması.

5. Manzumeden neler öğrendiniz? Manzume hangi efsaneden yola çıkılarak oluşturulmuştur? Manzumeler öğretici yönü olan metinler midir? “Doğunun Sevdaları” adlı şiirin niçin duygusal bir biçimde oluşturulduğunu tartışınız. Tartışma sonucunda ulaştığınız sonucu tahtaya yazınız.

5.Metin Nergis Çiçeği efsanesinden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Öğreticidir. Doğunun Sevdaları şiiri ise duygusal bir metindir. Öğreticilik yönü yoktur, amaç bir estetik zevk uyandırmak ve çağrışımda bulunmaktır.

6. Lirik, epik, dramatik, satirik, pastoral vb. anlatımların şiirlerin oluşmasındaki rolünü açıklayınız.

6. Lirik şiir duygusal, epik şiir yiğitçe, mertçe, dramatik şiir karşılıklı konuşma şeklinde, satirik eleştirel, pastoral ise köy ve kır yaşamını anlatır. Bu gösteriyor ki bunlar şiirin anlatımı belirleyen özellikleridir.

7. Aşağıdaki şemayı inceleyiniz. Verilen bilgi hangi metne uyuyorsa o metnin bölümüne “x” işareti koyunuz.

Özellikler                                                                                               1. Metin                                2. metin

Duygusal bir dil kullanılmış.                                                                                                                   XXX

Coşku, heyecan ve kahramanlığı anlatan bir dil kullanılmış.                                                          XXX

Hüzün ve sevinci yansıtan bir dil kullanılmış.                                     XXX                                         XXX

Alaycı bir dil kullanılmış.

Tabiattaki varlıkların güzelliğini anlatan bir dil kullanılmış.            XXX                                         XXX

Mecaz ve imgeye dayalı bir dil kullanılmış.                                                                                         XXX

8. “Nergis ile Yankı” ve “Doğunun Sevdaları” adlı metinlerde işlenen tema nedir? Bu tema, metinlerde hangi yönlerden ele alınmıştır?

8. (Aşk)Sevda teması işlenmiştir. Birisi olay örgüsü yönünden ele alınmıştır, diğeri de yaşanmış sevda üzerinden ele alınmıştır.

9. “Nergis ile Yankı” ve “Doğunun Sevdaları” adlı metinlerin hangisini okuduğunuzda gözünüzde bir olay, kişiler ve yer canlanıyor?

9. Nergis ile Yankı’da daha belirgin bir kişi, olay ve yer canlanıyor.

10.  Doğunun Sevdaları adlı metin kişisel bir duyguyu ve şairde oluşturduğu çağrşımları dile getiriyor. Nergis ile Yankı” da anlatma Doğunun Sevdaları adlı metinde ise bireysel duygular ve çağrışımlar daha ön planda tutulmuştur.

11…….

Sayfa 86

12.Balıkçı adlı metinde halkın fakir olduğu, eve ekmek getirecek bir iş güç bulunmadığı, insanların kazanç sağalmak için zor şartlerda denize açıldıklarını öğreniyoruz. Milli Edebiyat şairleri sosyal temalrı işlemişler, halkın duygu ve düşncelerini dile getirmeye çalışmışlardır. Bu şiirde de bu özelliklere rastlıyoruz. . Bu şiirde hec ölçüsü kuralı uygulanmamıştır.

13 .Şair ahnek oluşturabilmek için kafiye ve rediflere, kafiye örgüsüne baş vurmuştur.

14. Balıkçı adlı manzumede sade halkın konuştuğu gündelik dil kullanılmıştır. Bu tür bir kullanım şiirde sanat yapmaya engel değildir. Çünkü sanat yapmak sade bir dil kullanmakala eş değer değildir.

15.  Balıkçı adlı manzumede yapıyı oluşturan unsurlar; olay, kişi, zaman ve mekan unsurlarıdır. Yardımcı unsurlar kafiye redif, ölçü, nazım birimi gibi unsurlardır.

16.Balıkçı adlı metine duygu ve düşünceler merhamet, sevgi ve acıma duygusu etrafında bütünleşmiştir.

17. meleğim, buyun eğmek, ekmek getirmek,yüreği acımak,derdini uyutmak, yorgun gönül ifadeleri gerçek anlamalrının dışında kullanılmıştır. Hayır, engellememiştir. Çünkü mecazlı anlatım manzumenin sezdirme yönünü artırmıştır.

18. Babası merhamet ve sevgi duygularıyla dolu. Çocuk ise sevgi ve acıma duyguları ile dolu. Duygusal bir ses tonu olmalı. Çünkü burada acı ve hüzün verici bir olay var.

19. Servet-i Fünun serbest müstezat  şiir geleneğine daha yakın bir çünkü serbest nazım geleneği bize Servet-i funun edebiyatı ile gelmiştir.

20.  manzumede fakir bir balıkçı ile oğlunun yaşam mücadelesi var. Acıma ve sevgi duyguları sezdirme yoluyla verilmeye çalışılmış.

ANLAMA -YORUMLAMA   88 .sayfa

1. Okuduğunuz metinlerin hangisinde betimleme ve tahlillere yer verilmiştir?

1. Nergis Çiçeği ile Yankı’da verilmiştir.

2. “Nergis ile Yankı” adlı metinde adı geçen Nergis ile “Doğunun Sevdaları” adlı metinde adları geçen Ferhâd, Şirin, Leyla, Mecnun kimlerdir? Bu kişilerin edebî metinlere konu olmalarının nedeni ne olabilir?

2. Teması sevda olduğu için bu sayılan kişiler eski zaman insanlarının anlattığı aşk hikayelerinin kahramanlarıdır. Aşk şiirinde verilebilecek en güzel imgelerden birini oluşturduğu için verilmiştir.

3. İncelediğiniz metinlerin hangisini beğendiniz? Bu metinlerde aşk duygusunun işlenişi hangi yönleriyle ele alınmıştır? Siz aynı konuda bir manzume ya da şiir yazsaydınız hangi temayı, niçin kullanırdınız?

3. Size kalmış cevabı…

4. Şiir ve hikâye türünün yanı sıra manzume gibi bir türün oluşturulmasının nedeni ne olabilir?

4. Şeklen şiirin ahenk unsurlarını bulundurması ama  içerik olarak da bir hikaye gibi olay örgüsü etrafında şekillenmesidir.

5. Metinlerde kullanılan zaman kiplerini inceleyiniz. Metinlerde niçin bu kiplerin tercih edildiğini açıklayınız.

5. Anlatılanlar geçmiş zaman hikayeleri olduğu için mişli geçmiş zaman kullanılmıştır.

6. Balıkçı ve Mustafa Kemal’in kağnısı adlı metinde geçen olayalr günümüzde de yaşaanbili mi? Sosyal ve teknolojik gelişmeler bu tür sorunları ortadan kaldırabilir mi?

6. Hayır, bu tür olaylar artık yaşanmıyor. Çünkü,Teknolojik gelişmeler bu tür sorunları ortadan kaldırabilir. Bu gün artık kağnı yok. Onun yerine daha modern araçlar var.

7……

8…..