MOHAÇ TÜRKÜSÜ ŞİİRİNİN İNCELEMESİ

Bu yazımızda Yahya Kemal Beyatlı'nın Türk şiirinin en güzel epik şiir örneklerinden biri olan Mohaç Türküsü adlı şiirini içerik, yapı ve ahenk yönlerinden kısaca incelemeye çalıştık... www.edebiyatfatihi.net

MOHAÇ TÜRKÜSÜ ŞİİRİNİN TAHLİLİ
Bizdik o hücûmun bütün aşkıyla kanatlı;
Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı.

Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle,
Canlandı o meşhûr ova at kişnemesiyle!

Fethin daha bir ülkeyi parlattığı gündü;
Biz uğruna can verdiğimiz yerde göründü.

Gül yüzlü bir âfetti ki her bûsesi lâle;
Girdik zaferin koynuna, kandık o visâle

Dünyâya vedâ ettik, atıldık dolu dizgin;
En son koşumuzdur bu! Asırlarca bilinsin!

Bir bir açılırken göğe, son def'a yarıştık;
Allâh'a giden yolda meleklerle karıştık.

Geçtik hepimiz dört nala, cennet kapısından;
Gördük ebedî cedleri, bir anda yakından!

Bir bahçedeyiz şimdi şehidlerle berâber;
Bizler gibi olmuş o yiğitlerle berâber.

Lâkin kalacak doğduğumuz toprağa bizden;
Şimşek gibi bir hâtıra nal seslerimizden.

MOHAÇ TÜRKÜSÜ ŞİİRİNİN İNCELEMESİ

Hazırlayan: www.edebiyatfatihi.net 

29 Ağustos 1526’da Mohaç Ovası'nda bazı tarihçilerin "tarihin en kısa savaşı dedikleri" Mohaç Meydan Savaşı yapıldı. İki saat gibi bir süre içerisinde Macar ordusu kralları ile birlikte yok oldu. Artık Macaristan diye bir devlet kalmadı. Türk kaybı ise yüzlerle ifade edilecek kadar az olmuştur. Bu savaşın kaderini büyük oranda toplar belirlemişti.

Geleneksel şiirimizle Batılı şiirini kaynaştıran neo-klasik şairimiz Yahya Kemal şiirlerinde "Osmanlı tarihi, aşk, sonsuzluk, geçmişe özlem" gibi temaları sıkça işler.

Eski nazım biçimleriyle Türkçenin en güzel şiir örneklerini veren Yahya Kemal, Mohaç Türküsü şiirinde şanlı Osmanlı tarihini yüceltmiş, Türk akıncılarının vatan sevgilerine karşı duyduğu hayranlık ve hasret duygularını etkileyici bir üslupla yansıtmıştır. 

Şair bu şiirinde vatanı için şehit olmuş Türk akıncılarını konuşturarak vatan uğruna şehit oluşlarını, sonrasında cennette cedleriyle birleştiklerini ifade etmektedir. 

MOHAÇ TÜRKÜSÜ ŞİİRİNİN İNCELEMESİ

Teması: Kahramanlık/Şehâdet

Türü: Yahya Kemal'in Mohaç Türküsü şiiri epik şiirin edebiyatımızdaki güzel örneklerinden biridir.

AHENK UNSURLARI

Ölçüsü: Aruz ölçüsü (Kalıbı➜mef û lü/me fâ î lü/me fâ î lü/fe û lün)

Ahenk Unsurları:

Mohaç Türküsü adlı şiirde güçlü bir ses akışı, ritim ve ahenk özellikleri dikkati çekmektedir.

"Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle/ Canlandı o meşhûr ova at kişnemesiyle!" dizelerinde olduğu gibi “ç, t, k, f, h, s, ş” gibi sızıcı, sert sesler kullanılarak âdeta savaş meydanındaki ok, kılıç, kalkan, at kişneme sesleri hissettirilmiştir. "Lâkin kalacak doğduğumuz toprağa bizden; Şimşek gibi bir hâtıra nal seslerimizden." ve "Bizdik o hücûmun bütün aşkıyle kanatlı; Bizdik o sabâh ilk atılan safta yüz atlı" dizelerinde de temaya uygun güçlü ses akışını görmekteyiz...

Kafiye Örgüsü: aa/bb/cc/dd/ee/ff/gg/hh

Dil ve Üslup: Şiirde temaya uygun güçlü bir ses akışının olduğu, çarpıcı ve zengin imgelerin kullanıldığı sanatlı, destani ve etkileyici bir üslup kullanılmıştır. www.edebiyatfatihi.net