Necip Fazıl Kısakürek Takvimdeki Deniz Şiir İncelemesi

Necip Fazıl Kısakürek Takvimdeki Deniz Şiir İncelemesi

Telmih kültür-sanat-edebiyat dergisinde Mustafa Karabulut "Necip Fazıl Kısakürek‟in Şiirlerinde Daüssıla" başlıklı makalesinde Takvimdeki Deniz şiiriyle şunları ifade eder:

“Takvimdeki Deniz” adlı şiirde deniz imgesiyle karşılaşırız. Necip Fazıl, burada bir deniz yolculuğunu tahayyül eder. “Necip Fazıl yolculuk tutkusunu sürrealist bir yaklaşımla eşyada değişen bir rûh halinin tezahürü olarak görüyor. Kullanılmış bir takvimin üstündeki deniz resmi onu hayâl ettiği bir 'yolculuk' güdüsüyle birleştirmekte ve birdenbire bir seyahat arzusu bütün şiddetiyle hem Şairin ruhunda hem de bu ruhtan taşan hallerle eşyada kendisine bir yankı bulmaktadır.Takvimdeki Deniz şairin ütopyası/tutkusu/özlemi haline geliyor. Bu bir çeşit empresyonizmdir. Eşya içimizdeki rûh hali ile birleşmekte bize baskı yapmakta, içimizde uyuyor zannettiğimiz duyguları birdenbire depreştirmektedir.” (Kolcu, 2013: 208)

Necip Fazıl, Takvimdeki Deniz şiirini kaçış ve öte izleğinde kaleme alır. Şiirde deniz, kendisine sığınılan/kaçılan yer ve saadet vadeden öte‟nin sembolüdür. Necip Fazıl, bu tavrıyla soyutu somuta taşımış olur. Şair, saadet ülkesi öteyi „deniz‟ sembolüyle karşılamayı tercih eder. (Çetişli, 2004: 209) 

Necip Fazıl‟ın özellikle ilk dönemde kaleme aldığı şiirlerde gece, akşam, karanlık vb. ifade ve izleklere önemli ölçüde yer verir. Bu bağlamda şairin “Geceye Şiir 1-2-3”, “Gece Yarısı”, “Akşam”, “Yıldızlı Bir Gecede” adlı şiirlerini belirtebiliriz.

Kaynak: Mustafa Karabulut, Necip Fazıl Kısakürek‟in Şiirlerinde Daüssıla, Telmih / Kültür, Sanat ve Edebiyat Dergisi – YIL: 2, SAYI: 6, 2017

Takvimdeki Deniz/Necip Fazıl Kısakürek

İnceleme: edebiyatfatihi.net

Teması: "Rüya, iç huzurun aranması, hayal" gibi temalar ön planda tutulmuştur.

Ahenk Unsurları:

Ölçüsü: Saf şiir anlayışıyla yazdığı  bu şiirinde şair 7'li hece ölçüsünü kullanmıştır.

Kafiye ve Redifleri:

-- denizlerin

--derin              "erin" zengin kafiye

--bucaksız

--yapraksız   "-sız: redif, "ak" tam kafiye"

--takvim  

--resim      "im" tam kafiye

--deniz

--düşüncesiz  "iz" tam kafiye

--boşlukta

--nokta   "kta" zengin kafiye

--gemi

--alemi   "emi" zengin kafiye

--deryalarda

--rüyalarda    "-larda" redif; "ya" tam kafiye

--çeldi

--geldi  "-di" redif; "el" tam kafiye

--kendimden

--resimden   "-den redif; "im" tam kafiye"

--sandım

--tıkandım  "-dım" redif; "an" tam kafiye

--yosun

--tutsun "sun" zengin kafiye

--tasam

--bulamazsam "sam" zengin kafiye

-- hasret dedim

--elbet dedim    "dedim" redif; "et" tam kafiye

--geze geze

--denize  "ze" tam kafiye

--oldu

--doldu  "-du" redif; "ol" tam kafiye

--meltem

--perdem  "em" tam kafiye

--kağıtlar

--var           "ar" tam kafiye

--yolculuk

--soluk   "luk" zengin kafiye

--betbeniz

--kalbimiz "iz" tam kafiye

...

Cumhuriyet Dönemi'nde Saf Şiir Özellikleri:

• Saf şiirciler her türlü ideolojik eğilimin dışında kalıp okurda sadece estetik haz uyandıracak şiirler yazmayı amaçlamışlardır. 
• "Sanat, sanat içindir." anlayışıyla şiir yazmışlardır.
• Bu şiir anlayışının öncüleri Ahmet Haşim, Yahya Kemal Beyatlı'dır.
• Bu dönem şairleri şiirin bir dil ve yapı işçiliği gerektiği bilinci ile şiirlerini Ahmet Haşim ve Yahya Kemal'in oluşturdukları zemin üzerine kurmuşlardır.
• Saf şiirciler, ölçüden ve uyaktan kopmadan şiirin konularını bireyselliğe ve düşselciliğeyaslandırmışlardır.
• Hece ölçüsünü kullanmışlar ancak şiirselliği hece kalıplarında ya da ölçü ve uyağın gücünde aramamışlar imgelere yönelmişlerdir.
• Eserlerde içsel ve bireyci bir yaklaşımla evrensel insanı ele almışlardır.
• Şiirde didaktikten uzak durmuşlar, musikiden yararlanmışlardır.
• Şiir anlaşılmak için değil duyulmak, hissedilmek için yazan sanatçılar, anlama fazla önem vermememişlerdir.
• Daha çok sembolizm akımından etkilenmişlerdir.
• Aşk,  ölüm, yalnızlık, metafizik gibi tüm insanlığı ilgilendiren konuları işlemişlerdir.
• "Şiiri soylu bir sanat"  kabul eden saf şiirciler dizeye çok önem vermişlerdir.
• Hece ölçüsünü modern şiir geleneğine yaklaştırmışlar, ancak hecenin durak sınırlandırmasından da şiiri kurtarmışlardır.
• İlk kez Ahmet Haşim tarafından oluşturulan Saf şiir(öz şiir) anlayışı Cumhuriyet döneminde de bazı şairlerle birlikte varlığını devam ettirmiştir.

CUMHURİYET DÖNEMİNDE SAF(ÖZ) ŞİİR TEMSİLCİLERİ 

• Ahmet Hamdi Tanpınar
• Ahmet Muhip Dıranas
• Asaf Halet Çelebi
• Necip Fazıl Kısakürek
• Cahit Sıtkı Tarancı
• Ziya Osman Saba
• Yaşar Nabi Nayır