 |
| edebiyatın sanat akımlarıyla ilişkisi |
Edebiyatın sanat akımları ile ilişkisi
Yazı: edebiyatfatihi.net
Edebi eserler belli bir sanat anlayışı doğrultusunda yazılır, eserler toplamı da edebiyat ve sanat akımlarını oluşturur. Bir edebiyat akımının oluşmasındaki etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
1. Dönemdeki sosyal, siyasal, ekonomik ve
kültürel şartlar2. Dönemin siyasal yönetim özellikleri
3. O dönemdeki felsefi anlayışlar
4. Sanatçıların değişiklik istekleri
Batı'da ortaya çıkan edebiyat ve sanat akımlarını Türk edebiyatını Tanzimat Dönemi'nden itibaren etkisi altına almıştır. Edebi akımları çoğunlukla bir öncekinin devamı, uzantısı ya da bir öncekine tepki niteliğindedir. Aynı sanat akımını benimseyen sanatçılar ortak özellikler taşıyan eserler vermiştir.
Edebiyatımızda; Şinasi, Ali Bey, Ahmet Vefik Paşa➺ klasisizmin;
Edebiyatımızda; Şinasi, Ali Bey, Ahmet Vefik Paşa➺ klasisizmin;
Namık Kemal, Ahmet Mithat, Abdülhak Hamit, Recaizade Ekrem ➺romantizmin
Halit Ziya Uşaklıgil, Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Ömer Seyfettin, Y. K. Karaosmanoğlu ➺realizmin
Hüseyin Rahmi Gürpınar ➺ natüralizmin etkisinde kalmışlardır.
Edebi akımların edebiyatımıza etkilerini metinler üzerinden örneklendirelim:
Türk edebiyatının ilk edebi ve tarihi romanlarını yazan Namık Kemal'in İntibah romanında romantizm akımının etkileri açıktır. Örneğin;
- Romanın başında yer alan uzun Çamlıca tasviri romantizm etkisinin yansımasıdır.
- Toplumu düzeltmeye çalışmaya amacı taşıması,
- Duygunun ön planda olması,
- Romantizmin etkisiyle trajik bir sonla biten olayların sonucunda kötülerin cezalandırılması
- Romanda iyi ve kötü karakterler çizilmesi diğer etkilerdir.
Sanat akımlarının edebiyata ilişkisine diğer bir örnek olarak Mehmet Akif'i verebilirsiniz...
Mehmet Akif realist bir şairdir. "Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim. İnan ki: Her ne demişsem görüp de söylemişim" mısraları realizmin temel niteliğini yansıtır.
Manzumelerindeki diyaloglarda halkın konuşma dili, halkın yaşantısı gerçekçi bir bakış açısıyla birebir şiire yansımıştır.
Şiirlerinde yaşamın , toplumsal hayatın gerçeklerini işlemiştir.
Realizmin etkisi olarak süsten ve gösterişten kaçınmıştır.
Gözleme çok önem vermiştir.
Mehmet Akif şiirlerinin gerçekle bağıntısını “sözüm odun olsun gerçek olsun tek.” mısrasıyla özetlemiştir.
Manzumelerindeki diyaloglarda halkın konuşma dili, halkın yaşantısı gerçekçi bir bakış açısıyla birebir şiire yansımıştır.
Şiirlerinde yaşamın , toplumsal hayatın gerçeklerini işlemiştir.
Realizmin etkisi olarak süsten ve gösterişten kaçınmıştır.
Gözleme çok önem vermiştir.
Mehmet Akif şiirlerinin gerçekle bağıntısını “sözüm odun olsun gerçek olsun tek.” mısrasıyla özetlemiştir.
Yorum Gönderme
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.