Yakup Kadri, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları Kitabının Konusu, Özeti, Geniş İncelemesi

Kitabın Adı: Gençlik ve Edebiyat Hatıraları

Yazarı: Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Yayınevi: İletişim

Türü: Anı

Sayfa Sayısı: 284

Yakup Kadri, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları Kitabının Konusu, Özeti, Geniş İncelemesi

İrfan YİĞİT/ edebiyatfatihi.net

Edebi hatıralar okumaktan keyif aldığım yazılardan... Eserlerini beğenerek okuduğum usta yazarların birbiriyle münasebetlerini, dostluklarını, kırgınlıklarını, küslüklerini, yaşadıkları ilginç olayları, dönemin panoramasını bu yazılar sayesinde öğreniyorum. İyi ki usta yazarlar yaşadıklarını biriktirip bunları kitap haline getirerek okurlarla buluşturmuşlar.

20.yüzyılın önemli sanatçılarından Yakup Kadri'nin  Gençlik ve Edebiyat Hatıraları kitabı da kütüphanemde sürekli göz göze geldiğim ama bir türlü oturup baş başa kalamadığım bir kitaptı. Nihayet o buluşma gerçekleşti ve bir solukta okuduğum bu güzel anı kitabını bitirdim, sıcağı sıcağına da incelemesini yazıyorum.


Yakup Kadri'nin yaşadığı devir boyunca tanıdığı yazar ve şairleriyle ilgili anılarına yer verdiği bu kitabın ön sözünde yazarımız anılarına konu ettiği sanatçıları kronolojik bir sıra ile anlatmadığını, kendini hafızasının serbest seyrine bıraktığını belirtmiş.

Yakup Kadri, çağdaşı olan  genç yazarlarla ilgili anılarını paylaşırken  sık sık kendisi ve  onlar arasındaki bireysel ve zihinsel farklılıklara da değiniyor.

Kitap, sırasıyla aşağıdaki bölümlerden oluşuyor. Ben ilk beş bölümdeki sanatçılarla ilgili anlattığı anılara  genişçe yer verdim. Edebi hatıra türünden hoşlanıyorsanız bu kitabı okumanızı kesinlikle öneririm. Birbirinden değerli edebiyatçılarımızla ilgili daha önce hiç duymadığınız bilgileri bu kitapta okuyacağınıza emin olabilirsiniz...

Önsöz
Mehmet Rauf
Sahabettin Süleyman ve Fecri Âti
Refik Halit
Ahmet Haşim
Yahya Kemal
Cenap Şehabettin
Süleyman Nazif
Abdülhak Hamid
Tevfik Fikret
Abdülhak Şinasi Hisar
Halide Edip Adıvar

1.Bölüm: Mehmet Rauf

Yazar bu ilk bölümde edebiyatımızın ilk psikolojik romanı sayılan Eylül'ün yazarı Mehmet Rauf'la ilgili anılarına yer veriyor. İlk gençlik yıllarında kendisinde derin etkiler bırakan Eylül romanının yazarıyla tanışmayı çok istemesi, bu hayalinin bir arkadaşı vasıtasıyla gerçek  olması ve Mehmet Rauf'u ilk gördüğündeki hayal kırıklığını anlatmış.

İlerleyen kısımlarda  Mehmet Rauf'un Zambak adlı yarı pornografik romanının  edebiyat dışı çevrelerce büyük rağbet gördüğü, sonrasında toplum ahlakına ters düştüğü için eserin toplatıldığı, Mehmet Rauf'un hapse girdiği, aşkları yer alıyor.

İkinci Bölüm: Şehabettin Süleyman ve Fecr-i Âti

İkinci bölümde Yakup Kadri, yakın arkadaşı Şehabettin Süleyman'ı anlatıyor. Şehabettin Süleyman'ı sadece Fecriati Topluluğu'nun öncü isimlerinden biri olarak biliyordum. Zaten bu bölümde de Yakup Kadri, Meşrutiyet'ten sonra edebiyatımızda yepyeni bir devrin başladığına kanaat getiren Şehabettin Süleyman'ın kalburüstü görünen ne kadar genç şair, yazar varsa kapı kapı dolaşıp arayıp bulduğunu ve sahibini tanıdığı Hilal Matbaası'nda yapacağı açık oturuma çağırdığını, toplantıda  neler konuşulduğunu, toplantıya kimlerin katıldığını, Refik Halit'le tanışmasını  anlatıyor. Açıkçası  Şehabettin Süleyman'ın Fecriati'nin kurulmasında bu kadar önemli bir rolü olduğunu, gün yüzü görmemiş konuları işlediği kimi piyes ve hikayeleriyle  o zamanki basın aleminde epey bir ses getirdiğini,  büyük tartışmalar yarattığını bilmiyordum. Bunlardan hariç bu bölümde yakın arkadaşına oldukça geniş veren yazar Şehabettin Süleyman'la ilgili çok  ilginç bilgileri de  aktarıyor...

www.edebiyatfatihi.net

Üçüncü Bölüm: Refik Halit

Yakup Kadri Hilal Matbaası'ndaki toplantıda tanıştığı Refik Halit Karay'la dostluğunu, onun sansür sebebiyle Fecriati'den ayrılışını, daha sonra tekrar dönüşünü,  mizah yazılarıyla yergi edebiyatında açtığı çığırı, yakın dostuyla  arasındaki mizaç ve sanat anlayışı farklılıklarını anlatıyor.

Ayrıca bu bölümde iflah olmaz bir muhalif olan Refik Halit'in muhalif yazılarından dolayı İttihat ve Terakki hükümetince sürgüne gönderilişini, sürgündeki hayatını, sonrasında Atatürk'ün girişimiyle tekrar yurda dönüşünü ve Refik Halit  öldüğünde öz kardeşini kaybetmiş gibi üzüldüğü anlatıyor.

Dördüncü Bölüm: Ahmet Haşim

Edebiyatımızın gelmiş geçmiş en büyük şairlerinden biri olan Ahmet Haşim'i "Onun hışmına uğramayan tek kişi bendim" diyen Yakup Kadri'den okumak gerçekten keyif verici. Ahmet Haşim, büyük şairliğinin yanı sıra çok ilginç kişilik özellikleriyle de her zaman dikkatimi çeken biri olmuştur. Bu yüzden Yakup Kadri'nin Ahmet Haşim anılarını daha bir dikkatle okudum...

Yakup Kadri bu bölümde önce Ahmet Haşim'le tanışma hikayesini anlatıyor. Hatıranın bu kısmında çok şaşırdığım bir bilgiyle karşılaştım. Siyah beyaz eski fotoğraflarından ve Bağdatlı oluşundan dolayı karayağız bir insan olduğunu sandığım Ahmet Haşim'in aslında mavi gözlü, beyaz tenli ve kumral  biri olduğunu  -ne yalan söyleyeyim- ilk kez okudum. Zaten Yakup Kadri de onunla ilk buluşmalarında bu şaşkınlığı yaşamış.

İlerleyen bölümlerde Ahmet Haşim'le İzmir'deki dostlukları, Ahmet Haşim'in gönül maceraları, kendisini çirkin buluşu, bunun kadınlarla münasebetlerine de yansıması ve pek çok ilginç anekdotu okuyoruz.

Beşinci Bölüm: Yahya Kemal

Yazar, gençlik ve edebiyat hayatımın birbirine paralel birkaç seyrinden dördüncüsü  (ilk üçü yukarıdaki isimler) dediği Yahya Kemal'le anılarına yer veriyor. Yahya Kemal'le nasıl tanıştıklarını, Yahya Kemal'in sanat anlayışını, sonraki samimiyetleri, küslükleri, Yahya Kemal'e ait ilginç kişilik özellikleri yine bu bölümde okura aktarılıyor.

Yazar bundan sonraki kısımlarda sırasıyla Cenap Şehabettin Süleyman Nazif, Abdülhak Hamid, Tevfik Fikret, Abdülhak Şinasi Hisar ve Halide Edip Adıvar'la ilgili anılarını anlatıyor.

İRFAN YİĞİT