Tevfik Fikret Şiirlerinde Aliterasyon ve Asonanslar

Tevfik Fikret Şiirlerinde Aliterasyon ve Asonanslar

Hazırlayan: edebiyatfatihi.net 

Servetifünun Dönemi'nin öne çıkan şairi Tevfik Fikret'in şiirleri armoni bakımından oldukça zengindir. Edebi bir terim olarak armoni; şiirde dizeyi düzyazıda cümleyi oluşturan sözcüklerin sıralanışından, birbiriyle bağıntısından doğan ve kulağa hoş gelen sessel düzen, ahenktir.

Ses benzerliği ünlü harfler olursa asonans, ünsüz harfler olursa aliterasyon adını alır.

Prof. Dr. Mehmet Kaplan'ın tespitine göre Tevfik Fikret şiirlerinde en çok "r,s,ş,n" aliterasyonu vardır. Tevfik Fikret şiirlerden aliterasyon ve asonas sanatına örnekler:



"R" Aliterasyonu

Dışarda gürleyerek kükremiş bir ordu gibi
Döverdi sahili binlerce dalgalar asabi.(Balıkçılar'dan)

Bulutlar karardıkça zerrâta bir

(Yağmur'dan)

Küçük, muttarid, muhteriz darbeler
Kafeslerde, camlarda pür ihtizaz

(Yağmur'dan)

"S" Aliterasyonu

Seherlerde seyre koyuldum semayı, deryayı. 

(Subh-ı Baharan)

Sen, ey semâya ma'kes-i reyyân olan deniz 

"N" Aliterasyonu

Yiyin efendiler yiyin, bu han-ı iştiha sizin,


"Ş" Aliterasyonu

ilerliyordu; deniz aynı şiddetiyle şırak -
şırak dövüp eziyor köhne teknenin şişkin

Sâhil yeşil, eşcâr yeşil… sanki tabîat
Vermek dilemiş mevkie şâyân-ı perestiş
Bir reng-i behiştî.

(Hayran'dan)

KAYNAKLAR:

Hacıeminoğlu, Necmettin, (2008),Edebiyat Tahlilleri, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul.