Stefan Zweig Santraç Kitabının İncelemesi, Yorumu

Stefan Zweig Santraç Kitabının İncelemesi, Yorumu

STEFAN ZWEİG/SATRANÇ

Beyza Dalar

Çocukluğunda tesadüf eseri keşfedilen satranç yeteneği ile bir anda tüm dünyada tanınan, ünlü bir satranç şampiyonu olan Czentovic, karşısına çıkan bütün rakiplerini telaşsız, adeta vurdumduymaz bir eda ile yenmenin verdiği küstah bir karakter ile yaşantısını sürdüren biridir. Onu yenmek için yanıp tutuşan McConnor ile oynadığı oyunda bir anda ortaya çıkan Dr. B. ise satrançın, satranç oynamanın felsefesini hayatında çok acı bir tecrübe ile yaşayan eski bir avukattır.



Hikayenin temelini oluşturan bu karakterlerden Dr. B., Getsapo ‘nun zulmüne rağmen davasına olan sadakatini koruduğu zaman edindiği, onun zihnini ve tüm o tutsaklık etkisinde oluşan karanlık psikolojisini kurtaran, baştan sona satranç oyunun inceliklerini anlatan kitap ile avukatın geçmişind kısa bir yolculuk yapıyoruz. Bu durumda bir insanın yaşadığı çaresizlik ve yalnızlık ile sarındığı şeyin hayatında nasıl kalıcı bir iz bıraktığını da fark ediyoruz.

Stefan Zweig ile ilgili tek sorunum olan tek bir olayı sayfalarca anlatmasına neyse ki bu kitapta rastlamadım. Aksine sürükleyici ve merak uyandırıcı bir tadı vardı. Karakterlerin geçmişlerine olan dönüş asıl olaydan sıyrılmamış, yazarın anlatmak istediği olayı bize daha açıklayıcı bir şekilde yansıtmıştı. Avukatın yaşamış olduğu şeylerin karakterini etkileyiş şekli de çok naifti bence. Karakterlerin psikolojilerinin satranç oyunuyla arasında oluşmuş olan bağ, satranç oyunun bir oyundan daha fazlası olduğunu da bize anlatıyor aslında. İnsanların hırsları, hırslarının onlara yaptırdığı davranışlar, tepkiler ve yaşanmışlıklar kitabın onuşunun altında yer edinen temel başlıklardı bence. Okuduktan sonra düşüneceğiniz şeylerin arasında geçmişin şimdiye olan etkisini fark edeceksiniz.