Kutadgu Bilig, Divanü Lügati't Türk, Atebetül'l Hakayık ve Divan-ı Hikmet Hakkında Özlü Bilgiler

Bu yazımızda İslami dönem Türk edebiyatının ilk dil ve edebiyat ürünleriyle ilgili özlü bilgileri bulabilirsiniz...

Kutadgu Bilig: "Mutluluk veren bilgi" anlamına gelir. Mesnevi tarzında yazılmış ilk Türkçe şiir, Kişilerin her biri bir kavramı temsil eder. İyi bir devlet adamının nitelikleri ortaya koyulur. Yusuf Has Hacip tarafından Hakaniye Lehçesi ile yazılmıştır
Atabetül Hakayık:  "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelir. Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır. Dörtlük nazım birimi ve beyit nazım birimi bir arada kullanılmıştır. Türkler’e İslam'ın ideal insan düşüncesini benimsetmek amacıyla yazılmıştır

Divan- ı Hikmet:  "Hikmet Divanı" demektir. Hikmet bilgece söylenen söz anlamını taşır. Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. Dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır. Dini tasavvufi bir eserdir. Tasavvuf edebiyatının temelidir. Şiirlere hikmet adı verilir. İlahi türünün ilk örnekleri kabul edilir.

Divanü Lügatit Türk:  "Türk dilini sözlüğü" anlamına gelir. Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmıştır. Türkçenin ilk sözlüğü, ansiklopedisi, dil bilgisi kitabıdır. 

Kutadgu Bilig, Divan- ı Hikmert, Atabetül Hakayık manzum(şiir) biçimde yazılmış sanatsal metin örnekleridir. Divan- ı Lügatit Türk ise bir sözlüktür.

İÇERİKLERİ
Kutadgu Bilig:
Kitap, baştan sona bu 4 sembolik şahsiyetin karşılıklı konuşmalarında oluşur.toplum hayatındaki bozuklukları düzelterek insanı mutlu edecek yolları bulmak; bu yolları devrin hükümdarlarına öğütler halinde göstermek, ahlak ve dinin önemi devlet idaresi, bilgi ve aklın faydaları... gibi konular işlenmiştir.Türü siyaset-namedir.(edebiyat fatihi)

Atabet'ül Hakayık: "Cömertlik,bilginin yararı,alçak gönüllülük , ilim, doğruluk, ahlak , din gibi konular işlenmiştir.Türü nasihat-namedir. (öğüt kitabı)

Divan-ı Hikmet: Allah aşkı, peygamber sevgisi İslam'ın kaidelerini, tasavvufun adap ve gereklerini anlatan din ve tasavvuf konulu bir kitaptır.Türü dini muhtevalı bir eserdir.

Divanü Lügat'it Türk: Türkçenin ilk ansiklopedik sözlüğü, ilk dilbilgisi kitabıdır.