SAYFA 27:
ÖN HAZIRLIK:
ÖN HAZIRLIK:
İnsanların geçmişten bugüne kadar kullandıkları iletişim
araçları hakkında bir araştırma yapınız.
Günümüze kadar kullanılan iletişim araçlarının neler olduğunu
yaptığınız araştırmalardan da yararlanarak söyleyiniz. Bu iletişim araçlarından
hangilerinin hâlen kullanıldığını belirtiniz
Geçmişte insanlar, duman, ateş, güvercin gibi çeşitli
yollarla iletişim kurmaya çalışmışlardır. İlk Çağ'da insanlar, mağara
duvarlarına çizdikleri resimlerle iletişim kurmuşlardır. Yazının icadıyla
insanlar yazıyla daha kolay bir şekilde iletişimi sağlamışlardır. Günümüzde
teknolojinin gelişmesiyle iletişim çok daha kolay hale gelmiştir. (telefon,
televizyon, internet)
2. Cemal Süreya ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın hayatları
ve edebi kişilikleri hakkında bir araştırma yapınız.
***Ahmet Hamdi Tanpınar kısaca maddeler halinde...
***Ahmet Hamdi Tanpınar kısaca maddeler halinde...
3. Özel mektup türünde yazılmış metinler bulunuz.
Beğendiğiniz bir metni sınıfınıza getiriniz.
HAZIRLANALIM
Atatürk Lisesi Müdürlüğüne,
ANKARA
Okulunuzun Hazırlık B sınıfı 368 numaralı öğrencisiyim.
Babamın iş yerinden okulunuz öğrencisi olduğuma dair “Öğrenci Belgesi”
istenmektedir. Bu belgenin tarafıma verilmesi için gereğini yapılmasını
saygılarımla arz ederim.
Adres:
Emre sok. Birlik apt.
22.01.2006No:12/17
İMZA:
ANKARA
Yelda KIZILDAĞ
SAYFA 32
1.ETKİNLİK
Cemal Süreya, Azra Erhat, Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait
mektupları ve sınıfa getirdiğiniz
özel mektuplardan birkaç tanesini okuyunuz. Getirdiğiniz metinlerin yazılış amaçları, dil, anlatım ve şekil özellikleri hakkında tartışarak bu tür metinlerin ortak özelliklerini belirleyiniz. Belirlediğiniz özellikleri tahtaya yazınız. |
Cemal Süreyya’nın Mektubu
|
Azra Erhat’ın Mektubu
|
Tanpınar’ın Mektubu
|
|
Yazılış
Amaçlan
|
Eşine duyduğu özlem
|
Azra Erhat, çok sevdiği arkadaşına uğrayamadığı için bu
mektubu yazmıştır.
|
Tanpınar yazar arkadaşından yardım istemek için mektubu
yazmıştır.
|
Dil ve Anlatım Özellikleri
|
Sanatlı, şairane bir dil vardır. Şiirsel anlatım, duygular
ve imgeler yer alır.
|
Mektup, günlük konuşma diliyle yazılmıştır. Edebiyatla
ilgili konu ve kavramlar dikkat çeker.
|
Mektupta günlük konuşma dili kullanılmıştır. Edebi ve
sanatsal bir konu ele alınmıştır.
|
Şekil
Özellikleri
|
Düz yazı biçiminde yazılmıştır. Mektupların başlığı sol
üst köşede, tarih sağ üst köşede, mektubu yazanın adı soyadı sonunda sağ alt
köşededir.
|
Mektubun şekil özellikleri mektup türünün kurallarına
uygundur.
|
Mektubun şekil özellikleri mektup türünün kurallarına
uygundur.
|
2. ETKİNLİK
Cemal Süreya'nın mektubunda tarih sağ üstte, imza sağ
alttadır. (sağa yakın)
( 3. ETKİNLİK )
Cemal Süreya’nın mektubunda kağıt düzeni kurallara uygundur.
Kağıdın sağ - sol, alt - üst boşlukları uygundur.
Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın
mektuplardaki hitap cümlelerini
inceleyiniz. Gönderici ve alıcı arasındaki yakınlığın hitap
biçimini nasıl etkilediğini belirtiniz.
Cemal
Süreyya’nın
Mektubu
|
Azra Erhat’ın Mektubu
|
Tanpınar’ın
Mektubu
|
İki eş arasındaki sevgi ve yakınlığa bağlı olarak
“hayatım” şeklinde hitap ve samimi bir anlatım vardır.
|
Yakın bir arkadaşı olan Halikarnas Balıkçısı'na yazdığı
bu mektupta
“Canım Balıkçım” hitabını kullanmıştır.
|
Yakın arkadaşı Bedri Rahmi Eyüboğlu’na yazmış olduğu
mektupta “Kardeşim, aziz kardeşim” gibi hitaplara yer vermiştir.
|
Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın
mektuplarını dil ve cümle yapısı
bakımından inceleyiniz. Gönderici ile alıcı arasındaki
ilişki metnin üslubunu etkiliyor mu? Metinlerden örnekler vererek düşüncelerinizi açıklayınız.
Metinlerin üçünde de açıklayıcı anlatım kullanılmış.
Yazarlar ve edebiyatçılar arasında yazılmış bu mektuplarda edebi ve özenti bir
dil vardır. Duygu ve düşünceler bir sanatçı üslubuyla aktarılmıştır.
SAYFA 33
6. ETKİNLİK
“Şadan’ın düğününe gelemedim, o sırada seni de göremedim.
Ama şimdi evdeymişsin, telefonla da konuşmak olmaz, sevmezsin bari birkaç satır
yazayım diyorum. Mavi kâğıt üzerine de olsun, öylesini daha çok seversin, sen
canım canım mavi ustam."
Yukarıdaki ifadelerinden hareketle mektuplaşmanın karşılıklı
konuşmalardan farkını belirtiniz.
Mektuplarda anlatılanlar düşünülerek, mantık ve dil zevkinin
süzgecinden geçirilerek yazılır. Karşılıklı konuşmalarda ise ifadeler
biraz daha sıradan bir üslupla dile getirilir.
7. ETKİNLİK
Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait
mektupların yazılış amacını ve amacın nasıl gerçekleştiğini yazalım.
Cemal Süreya'nın mektubu
|
Azra Erhat'ın Mektubu
|
A. Hamdi Tanpınar'ın Mektubu
|
|
Yazılış amacı ve amacın nasıl gerçekleştiği
|
Eşinin yokluğunda hissettiklerini ona anlatmak için yazmış
|
Yazar, arkadaşına uğrayamadığı için bu mektubu yazmış
|
Yazar, arkadaşından bir tercüme için yardım istemek
amacıyla bu mektubu yazmış
|
8 ETKİNLİK
Örnekte de görüldüğü üzere özel mektupların sonuç bölümünde
muhatapla ilgili merak edilenler dile getirilir, selam ve iyi dilekler
iletilir.
9 ETKİNLİK
öZEL MEKTUPLAR: (kısa bilgi)
Akraba ve dost gibi yakın çevredeki insanlara yazılan
mektuplardır. Bu mektuplarda doğal ve samimi bir anlatım yer alır.
mektup türü ve özellikleri ayrıntılı bilgi: http://edebiyatfatihi.blogspot.com/2011/10/ekoyay-11sinif-dil-ve-anlatim-mektup.html?spref=bl
10 ETKİNLİK
Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın
mektuplarında dilin hangi işlevde kullanıldığını belirtiniz.
Cemal Süreya'nın Mektubu: Göndergesel işlev, şiirsel
işlev
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Mektubu: Göndergesel işlev, şiirsel
işlev
Azra Erhat'ın Mektubu: Göndergesel işlev, şiirsel işlev
11. ETKİNLİK
Bir yakınınıza istediğiniz herhangi bir konuda özel mektup
yazınız.
SAYFA 34
12. ETKİNLİK
Cemal Süreya'nın mektubundan alınan paragrafta dil bilgisi
unsurları bağdaşıklık ve bağlaşıklık sağlayacak şekilde kullanılmıştır. Parçada
yinelenen sözcükler, eş ve yakın anlamlı sözcükler anlatıma bütünlük katmıştır.
Aynı kökten türeyen sözcüklerin tekrarıyla ses ahengi sağlanmıştır.
13 ETKİNLİK
Cemal Süreya’nın mektubundan alınan aşağıdaki cümlelerde
noktalama işaretlerinin hangi amaçlarla kullanıldığını tabloya yazalım:
Nokta
|
* Bunu bilmeni isterim.
|
Yargı bildiren cümlelerin sonuna konur.
|
Virgül
|
* Ne yumuşak, çağrışımlı, bağışçı, düşçül
şeydir ıhlamur.
* Akşam eve döneyim, kapıyı sen aç.
* N'olur, akkavakızı, anla beni.
|
Eş görevli kelimelr arasında, farklı eylem ve yargılar
arasında kullanılır.
|
Tırnak
İşareti
|
* “Dolanırım Paris’imin sokaklarını,
* Orada ölmeye cesaretim yok.”
* Hiçbir şey bozamaz beraberliğimizi. “Üçüz,
gözüz biz.”
|
Alıntı, söz ve cümleler tırnak içinde kullanılır.
Vurgulanmak istenen sözler tırnak içinde kullanılır.
|
İki Nokta
|
* Bir de şeyi bilmeni isterim: Benden
yanlış yere, yok yere kuşkulanıyorsun.
* Şöyle şeyler: “Ankara’ya
gelince seni rahatsız ederiz.”
|
Açıklama bölümlerinden önce kullanılır.
|
Noktalı
Virgül
|
* Adamlar geçiyor; yüzsüz, gözsüz, gülüşsüz adamlar.
|
Yargıları ve eş görevli kelimeleri birbirinden ayırmak,
gruplandırmak için kullanılır.
|
Üç Nokta
|
'Gözlerin...
*Kimin malında gözümüz olmuş. (...) Kime kıl kadar
kötülüğümüz olmuş.
|
Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur. Anlamı tamamlanacak
sözlerin yerine
|
Soru
İşareti
|
*Sen de öyle şeyler düşünüyor musun? ’Bana her yönden
güveniyorsun, değil mi?
|
Soru ifadesi taşıyan cümlelerin sonunda kullanılır.
|
Yay ve Köşeli Ayraç
|
*... bir Fransız filmi: adı: “Je Suis un Sentimental"
[jö Suin Sentimental (Duygulu Bir Adamım Ben)]
Bende eski kahvemde oturmaktayım. (...) Karşıda Haydarpaşa
Garı, gri bir ev ödevi gibi.
|
Açıklama amacıyla kullanılır. Yay ayraç içinde tekrar
açıklama yapmak gerekirse köşeli ayraç kullanılır.
|
Ünlem
İşareti
|
’Zuhal’im, Hayat! *Aşk büyüdü, Aşk!
|
Seslenme, duygu ve coşku bildiren kelime ve cümlelerin
sonunda kullanılır.
|
Kesme
İşareti
|
*Gece Memo’yla hep seni konuştuk.
*Ülkü Tamerler ve Buyrukçu’yla düğün eylemiştik.
|
özel isimlere gelen çekim eklerini ayırmak için
kullanılır.
|
Düzeltme
İşareti
|
*Hâlâ başım dönüyor şenlen, esrikim şenlen, seviyorum
seni.
|
Ünlüleri uzatmak için
Bazı ünsüzlerin ince okunduğunu göstermek için (burada l
ünsüzü ince okunur.
|
sayfa 35
14 ETKİNLİK
Cemal Süreya’nın mektubundan alınan aşağıdaki cümlelerde
koyu yazılan sözcükleri inceleyiniz. Bu tür sözcüklerin yazılışıyla ilgili
kuralları belirleyip verilen örnekteki gibi tabloya yazınız.
15. ETKİNLİK
Cemal Süreya’nın mektubunu akıcılık bakımından inceleyiniz. Metinde ses akışını engelleyen aynı ya da yakın seslerden oluşmuş sözcükler kullanılıp kullanılmadığını; karmaşık, anlaşılması güç cümle kuruluşlarına yer verilip verilmediğini belirleyiniz. Yaptığınız çalışmadan hareketle metnin akıcı olup olmadığını belirtiniz.
Şiirsel bir üslupla yazılmıştır. Akıcı bir anlatım vardır.
SAYFA 36
17. ETKİNLİK
Yukarıdaki mektubun göndericisini, alıcısını ve yazılış
amacını söyleyiniz.
Yukarıdaki mektup resmi mektup örneğidir. Gönderici, İl
Milli Eğitim Müdürlüğü, alıcı ise İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüdür. Yazılışı
amacı "Gönül Projesi" adlı etkinliğe öğrencilerin katılmasını
sağlamaktır.
18. ETKİNLİK
4. metin olarak verilen mektubu şekil özellikleri bakımından
inceleyiniz. Sayı, konu, tarih,gönderici, alıcı, isim, imza ve ekler
bölümlerinin mektubun hangi kısımlarında yer aldığını belirtiniz. Resmî
mektupların şekil özelliklerinin nasıl olması gerektiğini belirtiniz.
Resmi mektuplarda mektubu gönderen kurumun adı üst ortada
yer alır. Başlığın sol alt köşesinde sayı ve konu, sağ alt kısmında tarih
bulunur.
Alıcı olan kurumun adı asıl açıklamanın yapılacağı yere,
yazının üst kısmına yazılır. Gönderici olan kurumun en yetkilisi adına mektubun
sağ alt köşesinde isim açılır. Yetkilinin imzası bulunur.
19 . ETKİNLİK
İncelediğiniz resmî mektubun dil ve anlatım özelliklerini
daha önce incelediğiniz özel mektuplarla karşılaştırarak aralarındaki
farklılıkları belirtiniz. Resmî mektuplarda özel mektuplardaki gibi samimi bir
dil kullanılır mı? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.
Resmi mektuplarda ciddi ve resmi bir dil kullanılır.
20 ETKİNLİK
İncelediğiniz resmî mektupta dilin hangi işleviyle
kullanıldığını söyleyiniz.
Göndergesel işlevde kullanılmıştır.
21 ETKİNLİK
5. Metin
Yukarıdaki mektubun göndericisini, alıcısını ve ne amaçla
yazıldığını belirtiniz.
Mektubun göndericisi: Umut Yılmazer
Mektubun alıcısı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
Atatürk Araştırma Merkezi Kitap Satış Bürosu
Mektubun Yazılış Amacı: Kitap istemek
22. ETKİNLİK:
Yukarıdaki mektubu şekil özellikleri bakımından inceleyiniz.
Tarih, gönderici, alıcı, isim, imza bölümlerinin mektubun hangi kısımlarında
yer aldığını belirtiniz. Sayı ve konu bölümlerinin iş mektuplarında yer alıp
almadığını söyleyiniz. İncelediğiniz mektuptan hareketle iş mektuplarının şekil
özelliklerinin nasıl olması gerektiğini açıklayınız.
Mektupta tarih sağ üst köşededir. Tarihten sonra alıcının adresi yazılmıştır. Sonra alıcıya hitaben yazılmış açıklama mektubun yazılış
amacını ortaya koyar. Göndericinin adı, soyadı, imzası sağ alt köşede, adresi
ise sol alt köşededir. Bu mektup bir iş mektubudur.
İş mektuplarında sayı, konu gibi bölümler yoktur.
23. ETKİNLİK:
İncelediğiniz metinlerden hareketle resmî mektuplarla iş
mektupları arasındaki farklılıkları belirtiniz.
Resmi Mektup
|
İş Mektubu
|
Sayı, konu gibi açıklamalar ve özellikler
vardır.
|
Sayı,konu gibi özellikler yoktur. İş
mektuplarında kullanılan dil resmi olsa da günlük konuşma diline biraz daha
yakındır.
|
24. ETKİNLİK
İncelediğiniz iş mektubunun dil ve anlatım özelliklerini
resmî ve özel mektupların dil ve anlatım özellikleriyle karşılaştırınız.
Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.
Resmi Mektup
|
İş Mektubu
|
Resmi, ciddi bir anlatım vardır. Üst makamdan
alt makama gönderildiği için "rica ederim" ifadesiyle
bitirilmiştir.
|
Ciddi bir dille yazılır. Dildeki resmiyet ve
ciddiyet resmi mektuba göre daha azdır. Kişiden kuruma gönderildiği için
"arz ederim" ifadesi kullanılmıştır.
|
25. ETKİNLİK:
İncelediğiniz resmî mektup ve iş mektubunda hangi anlatım türüne başvurulduğunu belirtiniz. Kullanılan anlatım türü ve mektupların yazılış amaçları arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.
İncelediğiniz resmî mektup ve iş mektubunda hangi anlatım türüne başvurulduğunu belirtiniz. Kullanılan anlatım türü ve mektupların yazılış amaçları arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.
Hem resmi mektupta hem de iş mektubunda açıklayıcı anlatım
türü kullanılmıştır. Bu mektuplarda bir görevi bildirme, bir siparişte bulunma
gibi durumlar söz konusu olduğu için açıklayıcı anlatım türünün kullanılması
gerekir.
26. ETKİNLİK:
İncelediğiniz mektuplardan ve yaptığınız etkinliklerden
hareketle iş mektuplarının özelliklerinin neler olduğunu belirtiniz.
28. ETKİNLİK:
İş mektuplarında dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde
kullanılır.
6 metin
DİLEKÇE
29. ETKİNLİK:
Yukarıdaki mektubun göndericisini, alıcısını ve ne amaçla
yazıldığını belirtiniz.
Mektubun göndericisi: Ahmet Element
Mektubun Alıcısı: ASKİ Müdürlüğü
Yazılış Amacı: Su borusunun patlaması üzerine oluşan
problemin çözülmesi
30 ETKİNLİK:
31. ETKİNLİK:
İncelediğiniz dilekçede konu ve istek, kısa ve özlü bir
şekilde anlatılabilmiş midir? Dilekçelerde konu ve isteğin kısa ve özlü
anlatılması niçin önemlidir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Dilekçelerde istek kısa ve öz biçimde ifade edilmelidir.
İsteğin ne olduğu, şikayetin konusu açık, yalın bir ifadeyle anlatılmalıdır.
33. ETKİNLİK:
Mektuplar yazılış amaçlarına göre özel mektup, resmi mektup
ve iş mektubu olmak üzere üçe ayrılır.
34. ETKİNLİK:
“Arızanın giderilmesi hususunda gereğinin yapılmasını arz
ederim.” cümlesinde dil hangi işleviyle kullanılmıştır? Dilekçenin yazılma
amacı ile metinde kullanılan dilin işlevi arasında nasıl bir ilişki olduğunu
belirtiniz.
Burada alıcıyı harekete geçirme işleviyle kullanılmıştır.
35. ETKİNLİK:
Cemal Süreya'nın mektubu- öyküleyici anlatım
Azra Erhat'ın mektubu - açıklayıcı anlatım
Resmi mektup - açıklayıcı anlatım
İş mektubu - açıklayıcı anlatım
Dilekçe - açıklayıcı anlatım
SAYFA 39
ANLAMA VE YORUMLAMA
1. İncelediğiniz özel mektuplardan hangisini daha içten
buluyorsunuz? Niçin? Konunun, metnin üslubunu etkileyip etkilemediğini
açıklayınız.
Kendiniz cevaplayınız.
2. “Haydarpaşa garı, gri bir ev ödevi gibi.”, “ Aynı sapta tüveyçlerini birbirine dönmüş iki çiçek gibiyiz, bir de tomurcuğumuz var.” dizelerinde yazar hangi söz sanatlarına başvurmuştur?
tüveyç: çiçek tacı
Benzetme sanatı vardır. Haydarpaşa garı, gri bir ev ödevine
benzetilmiş. İkinci cümlede yazar, kendisini ve seslendiği kişiyi çiçeğe
benzetmiş.
3. Cemal Süreya hakkındaki araştırmanızı sınıfla paylaşınız.
4. Cemal Süreya’nın şair olması dilini nasıl etkilemiştir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Cemal Süreya, mektupta günlük yaşam konularını şiirsel
anlatımla yazmış.
5. “Yüzüğünden öperim.” , “Susunca seni sustuk. Uyuyunca seni uyuduk.” cümleleri gerçek anlam mı, yan anlam mı ifade etmektedir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Yan anlam ifade etmektedir.
6. “Epey çalıştım. Şimdi de o meşhur Fellows var ya, Xanthos’u soyup soğana çeviren, onun ilk yolculuğunun güncesiniçeviriyorum.” (Azra Erhat 1915-1982), “Adalet, bildiğin gibi. Şöyle bir sekiz senede Kafka’nın sevgilisi Milena’ya mektuplarını tercüme ediyordu.” (Ahmet Hamdi Tanpınar 1901-1962 ) cümlelerindeki altı çizili kelimeleri anlamları bakımından karşılaştırınız. Aynı yüzyılda yaşayan yazarların dil tercihindeki farklılıkları hangi nedenlerden kaynaklanabilir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Eş anlamlı sözcüklerdir. Aynı anlama gelen farklı sözcükleri
kullanmaları yazarların kültürel ortamıyla ve çevresiyle ilgilidir.
7. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın mektubundaki “müsait, neşir, imkân, istida, müracaat, behemehâl, hâletiruhiyenin, izah, kabil, mesele, neşr, vasıta” kelimeleri yerine hangi kelimeler kullanılabilir? Ahmet Hamdi Tanpınar hakkında yaptığınız araştırmadan yola çıkarak onun dil tercihi ile zihniyeti arasında bir ilişki olup olmadığını açıklayınız.
müsait- uygun
imkan-olanak
neşir-yayın
istida- dilekçe
behemehal- mutlaka
kabil-mümkün
neşr-yayın
müracaat-başvuru
haletiruhiye-psikoloji, ruhsal durum
izah-açıklama
mesele-sorun
vasıta-araç
8. Tebrik, davetiye, teşekkür, taziye yazıları hangi mektup
türü içerisinde değerlendirilebilir?
Düşüncelerinizi açıklayınız.
Düşüncelerinizi açıklayınız.
Özel mektup türü içinde değerlendirilebilir.
9. Mazeret sınavına alınmanız için okul idaresine bir
dilekçe yazınız.
10. Aşağıdaki mektup üzerinde hitap, gövde, bağlama ve sonuç bölümlerini gösteriniz. Yay ayraç içerisinde verilen tarih ve gönderici adını mektubun uygun yerlerine yazınız (4 Temmuz 1958, Halikarnas Balıkçısı). Ayrıca mektupta adres kısmının nereye yazılması gerektiğini belirtiniz.
Merhaba canım canım canım, (hitap bölümü)
Çarçabuk çırpıştırıyorum. (...) “Romanı ver satayım şu sıkıntıdan kurtulayım, sana başka bir tane yazarım.” dedim. Ha meşe odununa konuşmuşsun ha ona. Avukat bir resmî ültimatom yazacaktı. Çünkü üç sene basmayınca editör haklarını kaybediyor. Adam kıvrandığımı görüyor, söylediğim de pek makul fakat oralı değil. Yine çatmak için dün matbaada odasına gittim, kimse yok. Dolapta da bizim roman. Romanı aldım, çıktım. Şimdi İstanbul’a geleceğim, birkaç gün sonra. Romanı satacağım. Ama hâlim fena, sıkıntıdan bütün gövdem ürtiker gibi bir şey oldu. Kaşınmaktan uyuyamıyorum. İstanbul’a beş altı gün sonra geleceğim. Sen gazetelere göz kulak ol. Roman yani “Yol Ver Deniz Uluç Ali Geliyor” cinsinin en iyilerindendir. On ila yirmi bin arasında alabilirim. Akşam’a bak, 200 tefrikalıdır, altı ay sürer. Hâlim ürtiker. Ha, Azra! Guide Blue (Gayd Blu)’yu benim için satın al. Gelince parasını veririm.
Seni çok öperim. (sonuç bölümü)
Çarçabuk çırpıştırıyorum. (...) “Romanı ver satayım şu sıkıntıdan kurtulayım, sana başka bir tane yazarım.” dedim. Ha meşe odununa konuşmuşsun ha ona. Avukat bir resmî ültimatom yazacaktı. Çünkü üç sene basmayınca editör haklarını kaybediyor. Adam kıvrandığımı görüyor, söylediğim de pek makul fakat oralı değil. Yine çatmak için dün matbaada odasına gittim, kimse yok. Dolapta da bizim roman. Romanı aldım, çıktım. Şimdi İstanbul’a geleceğim, birkaç gün sonra. Romanı satacağım. Ama hâlim fena, sıkıntıdan bütün gövdem ürtiker gibi bir şey oldu. Kaşınmaktan uyuyamıyorum. İstanbul’a beş altı gün sonra geleceğim. Sen gazetelere göz kulak ol. Roman yani “Yol Ver Deniz Uluç Ali Geliyor” cinsinin en iyilerindendir. On ila yirmi bin arasında alabilirim. Akşam’a bak, 200 tefrikalıdır, altı ay sürer. Hâlim ürtiker. Ha, Azra! Guide Blue (Gayd Blu)’yu benim için satın al. Gelince parasını veririm.
Seni çok öperim. (sonuç bölümü)
Hitap bölümünden sonraki paragraf gövde ve bağlama bölümü
yazılış tarihi sağ üst köşeye
göndericinin adı soyadı sağ alt köşeye
adres sol alt köşeye yazılmalıdır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun
sözcükler yazınız.
• Mektuplar yazılış amaçları bakımından ÜÇ gruba ayrılır. Bunlar ÖZEL mektuplar,
İŞ mektupları, RESMİ mektuplar ve .......................(EDEBİ MEKTUPLAR ayrı bir gruba alınabilir. Edebi Mektuplar, özel mektplar içerisinde de sayılabilir.) (Bir de AÇIK MEKTUP vardır.)
• “Konu” ve “sayı” bölümleri RESMİ mektuplarda yer alır.
• Kişilerce çeşitli makamlara ya da dairelere bir dileği iletme amacıyla yazılan mektuplara DİLEKÇE denir.
B. Aşağıdaki cümlelerde yargı doğru ise yay ayraç içerisine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
• Asıl söylemek istediklerimiz, mektubu bize yazdıran nedenler mektubun gövde bölümünde
dile getirilir. (D )
• Mektubun dil ve anlatım özellikleri; mektuplaşanların yakınlıklarına, kişilik özelliklerine göre değişiklik gösterir. ( D )
• Dilekçelerde dil, alıcıyı harekete geçirme işleviyle kullanılır. ( D )
• Dilekçeler alt makamdan üst makama yazılmışsa “... rica ederim.” ifadesiyle biter. ( Y)
• Özel mektuplarda dilin göndergesel ve heyecana bağlı işlevi genellikle bir arada kullanılır. (D )
• Özel mektuplar el yazısından ziyade bilgisayar veya daktilo gibi araçlarla yazılmalıdır. (Y )
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1. Özel mektuplarla ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Kâğıdın sağ üst köşesine mektubun yazıldığı yer ve tarih yazılır.
B) Hitap bölümü, alıcıyla gönderici arasındaki yakınlığın derecesine göre değişebilir.
C) Hitap cümlesinden sonra satır başı yapılarak gövde kısmına geçilir.
D) Sonuç bölümünde sevgi, saygı ve iyi dilekler bildiren ifadelere yer verilir.
E) Kâğıdın sol alt köşesine göndericinin ismi yazılır ve imza atılır.
1. Özel mektuplarla ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Kâğıdın sağ üst köşesine mektubun yazıldığı yer ve tarih yazılır.
B) Hitap bölümü, alıcıyla gönderici arasındaki yakınlığın derecesine göre değişebilir.
C) Hitap cümlesinden sonra satır başı yapılarak gövde kısmına geçilir.
D) Sonuç bölümünde sevgi, saygı ve iyi dilekler bildiren ifadelere yer verilir.
E) Kâğıdın sol alt köşesine göndericinin ismi yazılır ve imza atılır.
cevap E
2. Aşağıdakilerden hangisi mektupların dil ve anlatımını etkileyen hususlardan değildir?
A) Mektubun yazılış amacı
B) Alıcı ve gönderici arasındaki yakınlık
C) Mektubun konusu
D) Mektubun planı
E) Yazarın dil tercihi
cevap D
UYARI: Bu kitabın tüm cevapları için TIKLAYINIZ