11.SINIF EDEBİYAT 40-51.SAYFA CEVAPLARI (TANZİMAT EDEBİYATI ŞİİR)

Reklamlar

TANZİMAT EDEBİYATI COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER(ŞİİR) SORU –CEVAP

SAYFA 42:

SORU: Hürriyet’in Kasidesinin yazılış amacı nedir?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: “Hürriyet”e övgü sunmak, toplum ve birey için hürriyetin ne denli önemli olduğu anlatmak için …

SORU: Kasidenin ahenk özelliklerini,nazım birimini,temasını ve imgelerini bulunuz.

Edebiyat Fatihi :

Ölçü: Aruz ölçüsü (Mefâîlün mefâîlün mefâîlün mefâilün kalıbında)
Ses Benzerlikleri: Tekrar eden "-den" ler redif, "-et'ler tam kafiyedir.
Söyleyiş tarzı: Şiirin iç akışında, kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerini yansıtan kelime ve tamlamalar seçilmiştir. Namık Kemal'in kasidesi ise soyut bir konuya yazıldığı için şair çok fazla mübalağa sanatını kullanmamıştır. Bu durum, şiirlerin yazıldığı ortamın zihniyetiyle, yani edebî, siyasi ve sosyal özelliklerime yakından ilgilidir.
Tema: Hürriyet sevgisi
İmgeler: Vatan yolunda toprak olmak,hamiyet kanıyla yoğrulmak, gayret-cevher, zincire vurulmuş aslan, hürriyetin güzel yüzü,

SORU1: Tanzimat Döneminden önce yazılan klasik kasidelerinde hangi temalar işlenirdi?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Din ve devlet büyüklerine övgü…

SORU2: Namık Kemal’in kasidesinde işlediği tema ile klasik kasidede ele alınan temayı karşılaştırdığınızda belirlediğiniz benzerlik farklılıklar ve benzerlikler nelerdir?

Edebiyat Fatihi :

Her ikisinde de övgü vardır,ama klasik kasidede din ve devlet büyüklerine övgü yer alırken Hürriyet Kasidesi’nde soyut bir kavram olan hürriyet övülmüştür.

SORU3: Namık Kemal’in kasidesi şiir türlerinden hangisine uygun ton ve vurguyla okunmalıdır? Neden?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Epik bir tonlama ve vurguyla okunmalıdır? Çünkü hürriyetin niteliğine uygun şatafatlı yiğitçe,mertçe ,kahramanca bir üslupla yazılmıştır.

SORU 4: Şiirin söyleyiş tarzı ile yazıldığı dönemin sosyal ve siyasi yapısı arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Şiirde hürriyete övgü temasının şekillendirdiği epikçe söyleyiş tarzı dönemin sosyal ve siyasi yapısıyla yakından ilgilidir.

Soru-5: Şair “bab-ı hükumet, ey yareli şir-i jiyan” sözleriyle kimi ve neyi kastetmektedir?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Bab-ı hükumet diyerek devletin icra yetkisine sahip kurumu yani hükümet , yareli şir-i jiyan (yaralı kükreyen aslan) diyerek manzumenin başından beri çizilen insan tipi kastedilmektedir.

SORU6: Şiirde geçen “milet,vatan,devlet,hürriyet” gibi kelimelerin Tanzimat döneminin tarihi ve sosyal değerleriyle ilişkisini açıklayınız.Dönemin anlayışını ve değerlerini yansıtan diğer kelimeleri de siz söyleyiniz.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Tanzimat dönemi, yeni değer ve kavramlarla yeni türlerin bir arada kullanıldığı bir dönemdir. Bu devirde başlatılan sosyal, siyasi, askerî, ekonomik, idarî yenilikler, insanların dünya algısını da belli oranda etkilemiştir. Eskiden insanların hürriyetle ilgili bir sorunları yoktu. Ama devrin sosyal ve siyasi yapısının etkisiyle hürriyet üzerinde konuşmak değerli bir hal aldı. Bunun en önemli sebebi, Avrupa’dan ithal edilen kavramlar, değer yargılarıyla Osmanlı devletinin zor bir devirden geçmesidir. Devlet, savaşlarda yeniliyor, ekonomisi çok kötüye gidiyordu. Bu durumda yaşayan insanlar da ülkelerinin bağımsızlığını kaybedeceğinden korkuyorlardı. Şair de hürriyet'in bu devirde yaşayanlar için neden önemli olduğunu şiirinde anlatmaya çalışmıştır. Sonuç olarak, bu şiirin devrin gerçekliğini doğru bir biçimde yansıttığını söyleyebiliriz.Dönemin anlayışını ve değerlerini yansıtan diğer kelimeler:
“Cihangirane bir devlet çıkardık bir aşiretten> tarihi bir değeri
Mürevvet-mend olan mazluma el çekmez ianetten > sosyal değeri
Çıkar asar-ı rahmet ihtilaf-ı rey-i ümmetten > sosyal değeri

SORU 7: Şiirin temasının Tanzimat yıllarında yaşanan sosyal,siyasi gelişme ve değişmelerle ilişkisini açıklayınız.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Cevabı 6.soruda verildi.

SAYFA 43:
SORU8: “Dönersem kahpeyim millet yolunda azimetten/Anılsın mesleğimde çektiğim cevr ü meşakkatler” dizelerinde hangi şahıs veya iyelik eki kullanılmıştır? Aynı şahıs eklerinin kullanıldığı diğer örnekleri metinden bulup tahtaya yazınız.Bu kullanımları 15.16 ve 17.beyitteki şahıs ifade eden sözcük ve eklerle karşılaştırınız.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: 1.tekil şahıs ekleri (ben)kullanılmıştır.15.16 ve 17.beyitlerde 1.çoğul şahıs (biz) kullanılmıştır.

9. “Hürriyet Kasidesi” ile aynı temayı işleyen Divan şiiri örneklerinin bulunup bulunmadığını söyleyiniz.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Hürriyet teması Tanzimatla birlikte edebiyatımızda işlenen bir tema olduğu Divan şiirinde bu temayı işleyen şiir bulunmaz.

b) SORU: Tanzimat şiirinde görülen yeni kavramların Aydınlanma Dönemi ile ilişkisini belirleyiniz.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Tanzimat şiirinde görülen “akıl,ilerleme,deney,hürriyet” kavramları Aydınlanma düşüncesiyle ilişkilidir.Çünkü Aydınlanma Dönemi Ortaçağ’da hüküm süren dünya görüşüne karşı yeni bir dünya görüşünün ortaya çıkması ve temellendirilmesidir.Bu düşünceye göre aklın aydınlattığı kesin doğrulara ve bilginin ilerlemesine dayanan entelektüel bir kültür egemen olmalı ve kültür sonsuz şekilde ilerlemelidir.Böylece ilerleme ideali insanın geleneğin köleliğinden kurutlarak sürekli mutluluk ve özgürlük yolunda gelişeceği düşüncesine dayandırılır.

SORU 10: Namık Kemal’in bu kasidesi lirik,didaktik,epik , satirik ve dramatik şiir türlerinden hangisine daha yakındır?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Kasidede bolca eleştiri yapıldığından satirik şiire daha yakındır.

SORU 11: İncelediğiniz şiir “Sanat sanat içindir.” “Sanat toplum içindir.” Anlayışlarından hangisine daha yakındır?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: “Sanat toplum içindir.” Anlayışı…

SORU : Hürriyet Kasidesinde hangi edebi akımın etkileri görülür?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP : Romantizmin…

SORU 12: Kasidenin divan ve Tanzimat şiiri geleneğiyle ilişkisini açıklayınız.Şiirin klasik kasidenin hangi özelliklerini yansıttığını belirleyiniz.

Edebiyat Fatihi :

• Beyitler halinde yazılması
• 31 beyitten oluşması
• Kafiye düzeninin aa/ba/ca/da/ea/… olması
• Aruz ölçüsünün kullanılması

SAYFA 44:
B) SORU : Edebiyatımızda ilk kez Namık Kemal tarafından kullanılan kelime veya kelime grupları hangileridir?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Vatan, millet, özgürlük…

SORU: Bu şiir Namık Kemal’in fikirlerini ne derecede yansıtmaktadır?

Edebiyat Fatihi :

Namık Kemal, doğru bildiğini söylemekten çekinmeyen bir yazardır. Vatanını ve hürriyetini çok sevdiği için, ülkenin içinde bulunduğu zor şartlardan kurtarılması için elinden gelen her türlü gayre­ti göstermiştir. (Vücudun mayası, vatan toprağıdır; bu vücut, acı ve sıkıntı içinde vatan yolunda toprak olursa, en küçük bir üzüntü duyulmaz. ) Devrin siyasi kişileriyle de irtibatı olan şair, hükümeti yanlış icraatları sebebiyle eleştirmştir. (Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selametten/Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükûmetten… Dünyada zalimin yardımcısı, aşağılık kimselerdir; insafsız avcıya hizmetten zevk alan ancak köpektir…)Bu eleştiri onun dürüst bir insan olduğunu gösterir. Şiirinde de dediği gibi, makam, mal mülk ve şöhret için alçalmamış, hak bildiği yolda hiçbir şeyden korkmadan dosdoğru ilerlemiştir. Ona göre Avrupalıların Osmanlı'ya göre bazı teknik üstünlükleri vardır. Bu teknik üstünlüğü onlardan alırsak, biz­deki "hamiyet" mayası bizi onlardan daha zengin ve üstün yapacaktır. Bu amaçla yazdığı yazılarda ülkenin İslam birliği içinde refaha kavuşabileceğini, ülkenin ırk olarak farklı köklerden gelen milletlerinin tek bir potada, yani din potasında birleşebileceğine inanmış bir fikir adamıydı. Ayrılıkları değil, birlik olabileceğimiz yönlerimizi hep en üstte tutmalıyız. Namık Kemal, bu ideali uğrunda pek çok eser yazmıştır.
Bu şiir Namık Kemal'in en fazla ezberlenen, bilinen şiiridir. Onun şahsiyetinin bütün olumlu taraflarıyla, hürriyet kavramı etrafında ördüğü düşüncelerini en iyi yansıtan bu şiir, hürriyet ve vatan sevgisinin en değerli örneğidir. Bu şiir, sadece edebî anlamda bir tesire sahip değildir. Toplum üzerinde olumlu tesirleri olan, vatan ve hürriyet sevgisini kuşaklara aşılamış bir eserdir. Bu şiir, devrin zihniyetini yansıtan bir aynadır.

2.METİN
SORU:Ziya Paşa’nın gazelinin ahenk özelliklerini,nazım birimini, temasını, ve imgelerini bulup yazınız.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP:
Ölçü: Aruz ölçüsü
Ses benzerlikleri: İlk beyitte “-ler gördüm” redif, “âne” zengin uyaktır.Her beytin son dizesinin de kendi arasında uyaklı olduğunu unutmayınız.
Nazım birimi: Beyit
Tema: Toplumsal eleştiri
İmgeler: Küfür diyarı,akıl hastahanesi durumundaki Bâb-ı Âli

SAYFA 45:
SORU 1: Tanzimat’tan önce yazılan klasik gazellerde hangi temalar işlenmiştir?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Aşk,kadın,şarap,tabiat güzellikleri…

SORU 2: Ziya Paşa’nın gazelinde işlediği tema ile klasik gazelde ele alınan temayı karşılaştırınız.

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Klasik gazelde bireysel temalar işlenirken Ziya Paşa’nın gazelinde toplumsal sorunlar ele alınmıştır.

SORU3 :Ziya Paşa’nın gazeli lirik şiir okunurken kullanılan vurgu ve tonlama ile okunabilir mi?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Okunamaz, çünkü bu gazelde bir eleştiri söz konusudur.Tema bir şiirin vurgu ve tonlamasını belirleyen en önemli ögelerdendir.

SORU 4: Bu gazel işlediği tema ve temayı ele alış biçimi söyleyişi yönünden halk şiirindeki hangi nazım türüne benzemektedir?

Edebiyat Fatihi :

CEVAP: Taşlamaya…

DEVAM EDECEK…DEVAM EDECEK…