Divan şiirinin en yaygın nazım biçimlerinden olan gazeller işledikleri konuya göre çeşitli adlar alır:


GAZEL TÜRLERİ

1. Âşıkane Gazel: Aşktan duyulan mutluluğu, acıyı, kederi; sevgilinin güzelliğini anlatan gazellere “âşıkane gazel” denir. 16. yy.ın en büyük Divan şairi Fuzuli bu tür gazellerin ustasıdır.

2. Rindâne Gazel: Dünya nimetlerine, şan ve şöhrete önem vermemeyi, hayata karşı kayıtsızlığı, anlatan, yaşamaktan zevk alma felsefesini işleyen gazellere “rindâne gazel” denir. Bakî’nin gazelleri bu tür gazellerin örneğidir.

3. Şûhâne Gazel: Sevgiliyi ve aşkın zevklerini zarif, çapkınca bir biçimde işleyen gazellere  “şûhâne gazel” adı verilir.  18 yüzyıl sanatçısı Nedim bu tür gazelde rakipsizdir.

4. Hikemî Gazel:  Ahlakla ilgili öğütler veren, özdeyiş niteliğideki sözlerin aüır bastığı gazellere ise “hikemî gazel” denir.  Nâbî de hikemî  gazelin öncüsü sayılır. Hikemî üslûp, bir edebî anlayış olarak "düşünceye dayalı hikmetli söz söyleme" olarak tanımlanabilir. Bu üslûp genellikle XVII. yüzyıl Osmanlı şairlerinden Nâbî ile birlikte anılagelmiştir. XVII. yüzyılın ikinci yarısında eserler veren Nâbî ile temsil edilen bu üslûp bir sonraki yüzyılda da etkili olmuştur.

GAZEL ÖRNEĞİ

Nedür bu handeler bu işveler bu nâz u istiğnâ
Nedür bu cilveler bu şîveler bu kâmet-i bâlâ

Nedür bu pîç pîç ü çîn çîn ü hâm be hâm kâkül
Nedür bu turralar bu halka halka zülf-i müşg-âsâ

Nedür bu ârız u hatt u nedür bu çeşm ü ebrûlar
Nedür bu hâl-i hindûlar nedür bu habbetü's-sevdâ

Miyânun rişte-i cân mı gümüş âyîne mi sînen
Bünâgûşunla mengûşun gül ile jaledür güyâ

Vefâ ummaz cefâdan yüz çevirmez bâkî âşıkdur
Niyâz etmek ana cânâ yaraşur sana istiğnâ

BÂKÎ

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE

1.Bu gülüşler, bu işveler, bu naz ve umursamazlık nedir (böyle), bu cilveler, bu edalar, bu uzun boy nedir?

2.Bu kıvrım kıvrım, büklüm büklüm, kıvır kıvır kahkül nedir? bu alındaki perçemler, bu misk kokulu halka halka zülüfler ne güzeldir.

3.Bu yanak ve üzerindeki tüyler, bu gözler, bu kaşlar ne kadar güzel. bu hintli benler, bu kara tane ne güzel böyle

4.Belin can ipliği mi? göğsün gümüşten ayna mı? sanki kulağının memesi gül, inci küpen de gülün üzerindeki çiğ tanesidir.

5.(Ey sevgili) baki aşıktır, senden vefa ummaz, cefadan da yüz çevirmez. ona yalvarıp yakarmak, sana da umursamazlık yaraşır.

Yazıya Tepkini Göster!

2 تعليقات

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

إرسال تعليق

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

أحدث أقدم

Reklam

Reklamlar