Oğuz Kağan ile Köroğlu Destanı'nın Tema ile Dil-Anlatım  Karşılaştırması 

Oğuz Kağan Destanı İslamiyet öncesi Türk doğal destanlarının en önemlisi, Köroğlu Destanı İslami Dönem destanlarından biridir. Oğuz Kağan Destanı, destan türünün özelliklerini taşırken Köroğlu Destanı hem destan hem de halk hikayesi özelliklerini taşımaktadır. Kırat gibi destansı bir varlığın bulunması, önceki Türk destanlarında da görülen “Körün oğlu” motifleri, Ruşen Ali’nin aşırı derecede güçlü olması ve yine aynı şekilde ölümsüzlüğe kavuşması destansı özelliklerdir. Ancak bu olayların nesir şekilde anlatılırken duyguların ve konuşmaların olduğu yerler nazım olarak ifade edilmesi de halk hikayesi özelliğini gösterir.


İki destanın tema ve dil ve anlatım yönlerinden karşılaştırmasına geçmeden önce bu destanların konusunu ve olay örgüsünü hatırlayalım:

www.edebiyatfatihi.net 

Oğuz Kağan Olay Örgüsü:
  • Ay Kağanın oğlunun olması, onun büyüyüp olağanüstü özellikleri olan bir yiğit olması.
  • Oğuz Kağan'ın yiğitliğini ortaya çıkaracak şekilde bazı hayvanları korkmadan öldürmesi.
  • Oğuz Kağan'ın gökten bir ışık halesiyle inen güzel bir kızla evlenip ondan üç erkek çocu­ğunun olması.
  • Oğuz Kağan'ın ağaç kovuğunda gördüğü kızla evlenip ondan üç erkek çocuğunun olması.
  • Oğuz Kağan'ın büyük kağan olması.
  • Oğuz Kağan'a Altun Kağan ve Urum Kağan'ın itaat etmeleri.
  • Oğuz Kağan'ın kendine itaat etmeyen ülkelere sefere çıkması, kutsal bir kurdun orduya yol göstermesi.
  • Oğuz Kağan'ın savaşı kazanması, Uruz beyin memleketine gitmesi, beyin ona itaat edip Saklap adını alması.
  • İdil nehrini geçerken ağaçlardan sal yapan kişiye Kıpçak Bey adını vermesi.
  • Oğuz Kağan'ın dağa kaçan atını bulup ona getiren kişiye Karluk adını vermesi.
  • Duvarları altından, çatısı demirden, pencereleri gümüşten evin kapısını açan Tömürdü Kagul adlı kişiye Kalaç adını vermesi.
  • Çürçet Kağan ve onun halkıyla savaş etmesi ve onları yenmesi.
  • Bu memleketten alınan ganimetleri taşımak için kağnı yapan kişiye Kangalug adını ver­mesi.
  • Oğuz Kağan’ın, Masar Kağanla savaş yapıp onu yenmesi.
  • Uluğ Türük'ün rüya görmesi ve rüyasını Oğuz Kağan'a anlatması.
  • Üç oğlunu gün doğusuna, üç oğlunu gün batısına göndermesi.
  • Oğulların altın bir yayla, üç gümüş ok bulmaları.
  • Oğuz Kağan'ın kurultayda ülkeyi oğullarına paylaştırması.
Köroğlu Konusu ve Kısa Özeti:

Köroğlu Destanı İslamiyet döneminde oluşmuş bir destandır. Bolu Beyi bir at meraklısıdır. Seyisi olan Yusuf’u güzel ve cins bir at aramaya gönderir.Yusuf ileride mükemmel bir at olacağına inandığı gösterişsiz bir tay bulup getirir. Bolu beyi tayı beğenmez ve Yusuf’un gözlerine milçektirerek yanından kovar. Gözleri kör olan Yusuf, Dörtdivan ilçesindeki Yukarısayık köyüne döner ve olanları oğluna anlatır. Oğlu Ruşen Ali babasının intikamını almak için dağa çıkar. Ruşen Ali ‘’Köroğlu’’ diye anılacak, babasının öcünü almak, zalimliklerinin hesabını sormak için Çamlıbele otağ kuracaktır.Yurdun dört bir yanına kadar dağılan mücadeleler ile Köroğlu zalimlerin korkulu rüyası haline gelecektir. Köroğlu’nun mücadelesi’’ Delikli demir’’ icat olupta ’’mertlik bozuluncaya ‘’ kadar sürer. Sonuçta her halk kahramanında olduğu gibi Köroğlu da fani dünyadan göçer. Gönüllere girerek dilden dile anlatılan bir efsane haline, destan haline gelir.

Tema: Oğuz Kağan Destanı'nda "Oğuz Kağan'ın kahramanlıkları" işlenirken Köroğlu Destanı'nda ise kahramanlık, mücadele  ve intikam almak temaları işlenmiştir. 

Dil ve Anlatım: Oğuz Kağan Destanı'nda cümleler kısa, yüklemler di'li geçmiş zaman­lı haber kiplerinden oluşmaktadır, örneğin: "Parladı, doğurdu, büyüdü, yürüdü, oynadı" Olaylar ilahi bakış açısıyla anlatılmıştır. Manzum bölümlerde düz kafiye kullanılmıştır. Öyküleyici, destansı ve emredici anlatımların yer anlatımlar yer almaktadır.

Köroğlu Destanı'nda olaylar nesir şekilde anlatılırken duyguların ve konuşmaların olduğu yerler nazım olarak ifade edilmiştir. Oğuz Kağan Destanı'nda olduğu gibi olaylar ilahi bakış açısıyla anlatılmıştır. Öyküleyici, destansı anlatım türleri kullanılmıştır. 




Yazıya Tepkini Göster!

Bir Yorum Yaz

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

Daha yeni Daha eski

Reklam

Reklamlar