Rasih Beyin "Üstüne" Redifli Gazelinin Beyitlerinde Anlatılmak İstenenler

Bu yazımızda Rasih Beyin çok meşhur "üstüne" redifli gazelinin beyitlerdeki anlamını kısaca açıklamaya çalışacağız.

GAZEL

Süzme çeşmin, gelmesün müjgân müjgân üstüne
Urma zahm-i sîneme, peykân peykân üstüne

Rîze-i elmâs eker, her açtığı zahme o şûh
Lütfü vâr olsun, eder ihsân ihsân üstüne

Dîlde gâm var şimdilik, lûtfeyle, gelme ey sürûr
Olamaz bir hânede mihmân mihmân üstüne

Yârdan mehcûr iken düştük diyâr-ı gurbete
Dehr, gösterdi yine, hicrân hicrân üstüne

Hem mey içmez hem güzel sevmez demişler hakkına
Eylemişler Râsih’e, bühtân bühtân üstüne



Ölçüsü: Aruz Ölçüsü,

Kalıbı: Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

Günümüz Türkçesiyle

1. Gözünü süzme, kirpiklerin üst üste gelmesin ki, bağrımın ok üstüne ok vurmuş olmayasın.
2. O cana yakın, çapkın güzel her açtığı yaraya elmas kırıntısı, tozu eker; ihsan üstüne ihsan ettiği için lûtfu var olsun!
3. Ey sevinç! Şimdilik gönülde gam var, sen lûtfet de gelme; misafir üstüne misafir olamaz.
4. Sevgiliden ayrı kalmışken bir de gurbet diyarına düştük; felek bize gene hicran üstüne hicran gösterdi.
5. Rasih için: "Hem şarap içmez, hem de güzel sevmez” demişler; hakkında iftira üstüne iftira etmişler.

Beyitlerin Açıklaması, Beyitlerde Anlatılmak İstenenler

1.Beyit:  Şair, sevgiliye seslenerek sevgilinin attığı bakışlarla gönlünün yaralandığını, sevgilinin bakışlarıyla gönlüne adeta okların saplandığını belirtiyor. 

2.Beyit: Şair, sevgilinin birinci ihsanının  aşıkının bağrında açtığı yara, ikinci ihsanının da o yaranın kapanmasını engelleyen elmas tozu olduğunu belirtiyor. edebiyatfatihi.net

3.Beyit: Şair gam gibi değerli bir misafir var iken sevinci ağırlamanın mümkün olmadığını belirtiyor.

4.Beyit: Şair,  önce sevgiliden ayrı düşerek sonra gurbete düşerek acı üstüne acı yaşadığını belirtiyor.

5.Beyit: Şair kendisine  "Hem içki içmez, hem güzel sevmez!" diye  iftira üstüne iftira attıklarını, hem içki içtiğini hem de güzel sevdiğini belirtiyor. edebiyatfatihi.net