Bu yazımızda Nazım Hikmet'in "Memleketimi Seviyorum" şiirini zihniyet, yapı, ahenk, şiir dili ve imgeler, gelenek, tema... yönlerinden inceledik...

Zihniyet:

Metin Cumhuriyet Dönemi'nde toplumun, ekonominin, sanayinin yeniden inşa edilmesi sırasında yazılmıştır. Bu dönemde Anadolu'ya ve toplumun bütününe bakış, bu bakışla Anadolu insanının ve toprağının yüceltilmesi, emek kavramının önemini kazanması ve emeğe kutsallık atfedilmesi söz konusudur. Toplumsal ilerlemenin ve kurtuluşun halkın bizzat kendisi olduğu düşünüldüğünden halka bir umut kaynağı olarak bakılmıştır. edebiyatfatihi.net

Yapı Özellikleri:

Şiirin serbest nazımla yazılmıştır. Temel nazım birimi dizedir.  Metinde belli bir mısra örgüsü olmasa da etkileyici bir söyleyiş vardır. 

Ahenk Özellikleri:

Memleketimi Seviyorum şiiri serbest nazımla oluşturulmuştur. Dolayısıyla şiirde ölçü yoktur. Şiirde düzenli bir kafiye örgüsü görünmese de kafiyeden tamamıyla vazgeçilmemiş, uyaklar ahenk unsuru olarak kullanılmaya devam etmiştir. ( Erzurum-tanıyorum/ güneye-diye/ iyi-şeyi vs.)

Şiir Dili ve İmgeler:

Şiirde memleketin şarkıları ve tütünü, memleketin yetiştirdiği önemli kişiler ( Bedrettin, Sinan, Yunus Emre), kurşun kubbeler, sarkık bıyıklar, türküler, memleketlerin tanınmış tarım ürünleri; çalışkan, namuslu ve yiğit insanlar gibi toplumsal imgeler kullanılmıştır. Bu imgeler doğrudan halkın içinden kaynağını almaktadır. Bu imgeler ile toplumsal yaşamın önemli noktaları semboller etrafında tasvir edilmiştir.

Söz Sanatları:
  • Memleketim sözü tekrar edildiği için tekrir sanatı
  • “Bedrettin, Sinan, Yunus Emre ve Sakarya” dizesinde tarihi şahsiyetler ve olaylar hatırlatılıyor – telmih sanatı
  • “Deve, tren, Ford arabaları ve eşekler” ulaşımla ilgili sözcüklerdir. Bu yüzden tenasüp sanatı
  • “Kavak, söğüt, kırmızı toprak” kelimeleri arasında anlam ilgisi var: Tenasüp
  • Sular ve göller anlamca yakın sözcükler: Tenasüp
  • Aç, tok kelimeleri arasında tezat  sanatı vardır.
Söz sanatları şiirde anlamı tekdüzelikten kurtarır, şiirin derinliğini sağlar. Böylece şiir yüzeysellikten uzaklaşır ve imgelere yaslanmış olur. Şiirin çağrışım ve etki gücü böylece zenginleştirilir.

Dil ve Üslup Özellikleri:

Nazım Hikmet bu şiirde Türkçeye yeni bir söyleyiş getirmiştir. Doğal, yalın ve cesur bir söyleyişi yeğlemiştir. Halkın söyleyiş biçimini yansıtmıştır. Şiirlerde söylev üslubunun kullanılması şair ile okuru birbirine yaklaştırmaktadır. Şiirin muhatabı olan okuyucu böylece şiirin kendisine seslendiğini kolayca fark eder ve şiirin duygulanımından en üst düzeyde yararlanır. Şiir böylece yaratmak istediği farkın karşılığını daha kolay bir şekilde bulmuş olur. Hem bu yöntemle şiire bir samimiyet de katılmıştır.

Dizelerin sıralanmasındaki farklılık  şiire belli bir ritim kazandırmak içindir. Bu ritim şiirin okunmasını yani seslendirilmesini esas alarak oluşturulmuştur. Şair mısraları oluştururken vurgulamak istediği yerleri, okunuşta daha etkili okunmasını istediği bölümleri bu sıralamayla belirginleştirmiştir. Burada söyleyiş mısra örgüsü üzerinde belirleyici bir rol oynamıştır.

Teması: 
Şiirin teması memleket sevgisidir. Değişen toplumsal şartlar ile şiirler de genişlemiş ve farklı temalar böylece kullanılagelmiştir. Bu dönemde Türk şiiri tema bakımından zenginleşmiş, "emek" unsuru Anadolu insanına bakışta esas nokta olmuştur. Dolayısıyla Milli Edebiyat Döneminde Anadolu'ya yönelen bakış burada farklı bir boyut kazanmıştır.

Gelenek:

SERBEST NAZIM VE TOPLUMCU ŞİİR ÖZELLİKLERİ

Pragmatik, yani çıkarcı şiirdir.
Şiir tezlidir, savunulan bir görüş vardır ve bu görüş kendini şiirde belli eder.
Şair, toplumun bir parçası olduğu için şiirlerini toplumsal bir kaygı ile yazmalıdır.
Şair ancak toplum şiirleri yazarak kendini geliştirebilir.Bireysellikten önce kolektiflik vardır.
Dilin harekete geçiren gücünden, etkisinden yararlanılmıştır.
Söylev üslubundan yararlanılmıştır.
Materyalist Marksist bir dünya görüşü hakimdir
Geniş kitlelere hitap etmek, onları harekete geçirmek için yazılmıştır.
Şiirde biçimden çok içeriğe önem vermişler bu sebeple de ölçüsüz, kafiyesiz şiirler yazmışlardır.
Gelecekçilik (Fütürizm) akımından etkilenmişlerdir.

Yazıya Tepkini Göster!

Bir Yorum Yaz

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

Daha yeni Daha eski

Reklam

Reklamlar