10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları, 2017-2018 Sayfa 72-74

10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları, Biryay,2017-2018
SAYFA 72

3. METİN: Geçiş Dönemi Eserleri (Kutadgu Bilig)

- -------Metne Hazırlık-----------

1. Sizce insanın gerçek mutluluğu yakalaması nasıl olabilir? Tartışınız.

Şu bir gerçek ki mutluluk kadar mutsuzluk da hayatın bir gerçeği. Hayatta sürekli mutlu olamayacağınız gibi sürekli mutsuz da olamayız. Gerçek mutluluğu yakalamak için önce bu gerçeğin farkına varmalıyız bence... Bunun yanında  yüksek idealler peşinde koşarak, başkalarına yardım ederek, başkalarının hayatlarını iyileştirerek gerçek mutluluğu yakalamamız muhtemel...

2. Kutadgu Bilig’deki kişiler hangi değerleri sembolize etmektedir? Aşağıdaki tabloya işleyiniz.

Cevabı için tıklayınız

SAYFA 74

• Metin Soruları

1. Kutadgu Bilig’in yazılış amacı nedir? Açıklayınız.

Okuyanlara yol göstermek, hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olmanın yollarını göstermek için yazılmıştır.

2. Hükümdarın Ay-Toldı'ya sürekli soru sormasının nedeni nedir? Açıklayınız.

3. Yusuf Has Hacip neden bazı kavramları sembolleştirerek (alegorik biçimde) anlatma yoluna gitmiştir?

Soyut olan kavramların (adalet, mutluluk, akıl vb.) daha iyi anlaşılması için

4. Yukarıdaki tabloda Kutadgu Bilig’den alınan özgün kelimelerle bunların günümüzdeki kullanışları verilmiştir. Metinden ve sözcüklerden hareketle Kutadgu Bilig’in dil ve söyleyiş özellikleri hakkında çıkarımlarda bulununuz.

Devrine göre sade bir dille yazılmıştır. 

Sembolik bir anlatım vardır.

Ölçülü ve ahenkli bir söyleyiş hakimdir.

Bazı kelimeler ses değişikliklerine uğrayarak günümüze kadar gelmiştir.

5. Kutadgu Bilig’den okuduğunuz metinde özdeyiş niteliğinde olan cümleleri yazınız.

Boş söz bilgisizin ağzından çıkar; bilgisiz adama âlim hayvan der.

Boş ve densiz konuşan — ayak takımıdır; onun başını yiyen de bu boş sözlerdir.

Söz boş yere söylenirse, çok zarar getirir; söz yerinde söylenirse, faydalı olur.
Bilgili insanlar vücûtlarını yıpratırlar; bilgi ile avunurlar ve ruhlarını beslerler.
Sözün yeri sırdır; söz ondur, fakat biri söylenmelidir
Biri söylenebilir, dokuzunun söylenmesi yasaktır; yasak sözler aslında esâsında hep fenadır.
Çok dinle, fakat az konuş; sözü akıl ile söyle ve bilgi ile süsle.edebiyatfatihi.net

edebiyatfatihi.net 

Eleştirel Okuma

1. Metinde verilen öğütler günümüz için de geçerli midir? Değerlendiriniz.

Geçerlidir, son derece doğru ve yerinde öğütlerdir.

2. Metinde “dil” ile ilgili olan nasihatlerin bugünkü kültürümüzdeki karşılıkları (deyim, atasözü, özdeyiş gibi) nelerdir? Değerlendiriniz.

Atasözleri:

İki dinle; bir söyle

Eğri oturup doğru konuşalım

Ağzından hayır çıkmazsa bari şer söyleme.

Açma sırrını dostuna, dostunun dostu vardır o da söyler dostuna

Dil kılıçtan keskindir.

Dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim

DEYİMLER:

dan dun konuşmak

çan çan ötmek

ileri geri konuşmak

laf söyledi balkabağı

ÖZDEYİŞ
Kabul etmeseniz de doğru söz her zaman geçerlidir. (özdeyiş)

3. Yusuf Has Hacip sarayda has haciplik (Halkla İlişkiler Uzmanı) unvanı ile görev yapmıştır. Yazarın mesleğinin yazmış olduğu eserin içeriğine katkılarını değerlendiriniz.

 Yusuf Has Hacip'in sarayda çalışması onun devlet işleyişiyle bilgi sahibi olmasını sağlamıştır. Böylece de devlet yönetimi  için hükümdara gerekli ve çok faydalı olan bilgiler vermiştir.

DİĞER SAYFALAR İÇİN TIKLAYINIZ