NECATİ BEY GAZEL AÇIKLAMASI,İNCELEMESİ,TAHLİLİ

Reklamlar

NECATİ BEY GAZEL ŞERHİ,İNCELEMESİ,AÇIKLAMASI,NAZIM BİRİMİ,BİRİMLERİN KONUSU,TEMASI,KAFİYE VE REDİFLERİ,ÖLÇÜSÜ,TAHLİLİ
GAZEL

Tutalum zenbîl ile gökden iner meh-pâreler
A begüm yirden mi çıkdı âşık-ı bî-çâreler

İhtiyat itmez misün andan ki ashâb-ı niyâz
Baş açup zârî kılup yirden göğe yalvaralar

Câm-ı lâ'lünle şarâb-ı nâb hem-reng olmasa
Güvleyüp düşmezdi sâgar üstine âvâreler

Âfitâbum yüzün ağ alnun açıkdur gerçi kim
Sâye-vâr arduncadur bir nice yüzi karalar


Ey Necâtî çıkma yoldan aldanup güzellere
Şem' gibi sanma kim dâim önünce varalar


Necâtî Bey

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE

AÇIKLAMASI VE EDEBİ SANATLARI

• Diyelim ki ay parçaları (A.İstiare) (sevgililer) gökten zenbil ile inerler. A beyim! Çaresiz âşıklar yerden mi çıktı?
•  (Ey sevgili!) (Nidâ) Dua edenlerin (âşıkların) baş açıp ağlayarak yerden göğe yalvarmalarından çekinmez misin?
• Lâ'l (gibi kırmızı) (A.İstiare) dudağının kadehi ile saf şarap aynı renkte olmasa (aşkınla) avare olanlar hücum edip kadehin üstüne düşmezdi. (Hüsn-i Ta‘lil)
• Güneşim (A.İstiare, Nidâ) (sevgilim)! Gerçi yüzün ak, alnın açıktır ama birçok yüzü karalar (rakipler) gölge gibi ardından gezmektedir. (Teşbih)
• Ey (Nidâ) Necâtî! Daima mum gibi önünde gideceklerini (yol göstereceklerini) sanıp da güzellere aldanıp yoldan çıkma! (Teşbih)

İNCELEMESİ

Nazım Şekli: Gazel   

Nazım Birimi: Beyit

Ritim ve ahenk: Aruz Ölçüsü "fâilâtün / fâilâtün /fâilâtün / fâilün" kullanılmıştır.

Dil: Arapça, Farsça ve Türkçenin karışımı ağır dil.

Tema: Aşk.

Gelenek: Divan Edebiyatı geleneği.

Birimlerde İşlenen Konular:

1. Birim: Şair, seven bir insanın sitemini anlatmaktadır. Âşığın çaresiz olması, sevdiğine ulaşma konusundaki çabalarının başarısızlığını gösterir.

2. Birim: Şair, aşk acısı çeken âşığın tıpkı dua eden insanlar gibi Allah'a yalvardıklarını belirtmektedir.

3. Birim: Şair, Divan edebiyatındaki güzel anlayışına değinmektedir. Sevgili, kırmızı dudaklıdır, bu sebepten şarabın yanında dudağın kırmızılığı bulunur. Ayrıca, şarap, içenin aklını başından nasıl alıyorsa, sevgilinin bu şekildeki dudakları da seveni sarhoş eder.

4. Birim: Şair sevgilisini güneşe benzetmektedir. Güneş, dünyaya ışık verir, ardından ise karanlık basar. Şair, sevgilisiyle arasına engeller koyan rakibi, "yüzü kara", kötü insanlar diyerek iğnelemektedir.

5. Birim: Şairin adını söylediği gazelin bu bölümüne mahlas beyiti, ya da son, bitiş anlamına gelen makta denir. Şair, sevgiliyle ilgili düşüncelerini bu beyitte değiştirir. Her güzele inanma, onlar seni yoldan çıkarır, der.

NECATİ BEY FİKRİ VE EDEBİ YÖNÜ...TIKLA