NECATİ BEY GAZEL ŞERHİ,İNCELEMESİ,AÇIKLAMASI,NAZIM BİRİMİ,BİRİMLERİN KONUSU,TEMASI,KAFİYE VE REDİFLERİ,ÖLÇÜSÜ,TAHLİLİ
GAZEL

Tutalum zenbîl ile gökden iner meh-pâreler
A begüm yirden mi çıkdı âşık-ı bî-çâreler

İhtiyat itmez misün andan ki ashâb-ı niyâz
Baş açup zârî kılup yirden göğe yalvaralar

Câm-ı lâ'lünle şarâb-ı nâb hem-reng olmasa
Güvleyüp düşmezdi sâgar üstine âvâreler

Âfitâbum yüzün ağ alnun açıkdur gerçi kim
Sâye-vâr arduncadur bir nice yüzi karalar


Ey Necâtî çıkma yoldan aldanup güzellere
Şem' gibi sanma kim dâim önünce varalar


Necâtî Bey

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE
AÇIKLAMASI VE EDEBİ SANATLARI
  • Diyelim ki ay parçaları (A.İstiare) (sevgililer) gökten zenbil ile inerler. A beyim! Çaresiz âşıklar yerden mi çıktı?
  •  (Ey sevgili!) (Nidâ) Dua edenlerin (âşıkların) baş açıp ağlayarak yerden göğe yalvarmalarından çekinmez misin?
  • Lâ'l (gibi kırmızı) (A.İstiare) dudağının kadehi ile saf şarap aynı renkte olmasa (aşkınla) avare olanlar hücum edip kadehin üstüne düşmezdi. (Hüsn-i Ta‘lil)
  • Güneşim (A.İstiare, Nidâ) (sevgilim)! Gerçi yüzün ak, alnın açıktır ama birçok yüzü karalar (rakipler) gölge gibi ardından gezmektedir. (Teşbih)
  • Ey (Nidâ) Necâtî! Daima mum gibi önünde gideceklerini (yol göstereceklerini) sanıp da güzellere aldanıp yoldan çıkma! (Teşbih)
İNCELEMESİ

Nazım Şekli: Gazel   
Nazım Birimi: Beyit
Ritim ve ahenk: Aruz Ölçüsü "fâilâtün / fâilâtün /fâilâtün / fâilün" kullanılmıştır.
Dil: Arapça, Farsça ve Türkçenin karışımı ağır dil.
Tema: Aşk.
Gelenek: Divan Edebiyatı geleneği.

Birimlerde İşlenen Konular:

1. Birim: Şair, seven bir insanın sitemini anlatmaktadır. Âşığın çaresiz olması, sevdiğine ulaşma konusundaki çabalarının başarısızlığını gösterir.
2. Birim: Şair, aşk acısı çeken âşığın tıpkı dua eden insanlar gibi Allah'a yalvardıklarını belirtmektedir.
3. Birim: Şair, Divan edebiyatındaki güzel anlayışına değinmektedir. Sevgili, kırmızı dudaklıdır, bu sebepten şarabın yanında dudağın kırmızılığı bulunur. Ayrıca, şarap, içenin aklını başından nasıl alıyorsa, sevgilinin bu şekildeki dudakları da seveni sarhoş eder.
4. Birim: Şair sevgilisini güneşe benzetmektedir. Güneş, dünyaya ışık verir, ardından ise karanlık basar. Şair, sevgilisiyle arasına engeller koyan rakibi, "yüzü kara", kötü insanlar diyerek iğnelemektedir.
5. Birim: Şairin adını söylediği gazelin bu bölümüne mahlas beyiti, ya da son, bitiş anlamına gelen makta denir. Şair, sevgiliyle ilgili düşüncelerini bu beyitte değiştirir. Her güzele inanma, onlar seni yoldan çıkarır, der.





Yazıya Tepkini Göster!

9 Yorumlar

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

  1. merhaba. şiirdeki redif ve uyaklar nelerdir acaba?

    YanıtlayınSil
  2. sihr ider reftarda serv-i hıramanun senun diye başlayan 5 gazellik beyittide rica etsem söz sanatları ve günümüz türkçesiyle yapabilir misiniz?

    YanıtlayınSil
  3. Hayâlün dile hân oldı visalün tende can oldu
    Cihâna dâsitan oldı begüm kaşın gözün gamzen

    Emirum sehriyarumdur enusum gam-gusarumdur
    Azizim ihtiyarumdur Begüm kaşın gözün gamzen
    Bunu Türkçe'ye çevirip söz sanatlarını bulabilirmisiniz acba

    YanıtlayınSil
  4. Mef‘ûlü Fâ‘ilâtü Mefâ‘îlü Fâ‘ilün
    1 Nâyunda mutribâ ne komış bilmezin Hudâ
    Âteş çıkar içinden anun her giren hevâ
    2 Olmış Cem’ün elinde bir icmâl defteri
    Hükm itdüginde ‘âleme câm-ı cihân-nümâ
    3 Benden yana tamâm şikest eyle dôstum
    Mir’ât-ı hâtırumda görürsen eger riyâ
    230
    4 Çalsam ‘aceb mi tîşe-i ümmîdi yirlere
    Genc-i visâle el kodı agyâr-ı bed-likâ
    5 Ol cür‘a-nûş-ı bezm-i fenâyam ki Hâletî
    Birdür yanumda sâgar-ı şeh kâse-i gedâ
    Azmizade Haleti divanından olan bu gazeli inceleyebilir misiniz

    YanıtlayınSil
  5. Var iken canane gönlüm cana olmaz aşina
    Şem’i koyup gayr ile pervane olmaz aşina bu gazeli de yapar mısın

    YanıtlayınSil

Yorum Gönderme

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

Daha yeni Daha eski

Reklam

Reklamlar