ŞİİR VE YORUM

Reklamlar

ŞİİR VE YORUM

YORUM

Pablo Picasso bu eserini, 1937'de İspanya'nın Guernica kasabasındaki katliamı lanetlemek için yapmıştır. Tablonun ismi bu yüzden Guernica’dır. Bir ihtilalle yönetime el koyan General Franco'nun anlaştığı Al­man uçakları Guernica kasabasındaki sivil halkı bombalamıştır. Bu henüz başlama­mış olan 2. Dünya Savaşı'nın habercisidir. Picasso “Guernica” adını verdiği 7.80 metreye 3.50 metrelik dev bir resim çalışarak bu olayı kınamıştır.

Yağlı boya çalışması olan bu resim, Newyork Modern Sanat Müzesinde sergilenmektedir. Önemli olan, resme nasıl bakıldığı, onun nasıl yorumlandığıdır. Bu resimle ilgili ortaya çıkan ifadelerin farklı olması, sanat eserlerinin çok anlamlı olduğunu gösterir.

Resmin siyah beyaz renkte yapılmasının sebebi, katliamın gece yapılmış olmasıdır. Resimdeki insan gözünü andıran ışık saçan ampul aslında olayın karanlık olmadığı ve teknolojinin, medeniyetin aydınlık gözü altında bu vahşetin işlendiği­ni, yapılan bu katliamın hiçbir zaman gizlenemeyeceğini anlatıyor.

Resmin alt bölümünde görülen elinde kırık kılıcıyla yerde yatan kahraman, saldırılara direnen bir figürdür.

Can çekişen at, aslında can çekişen insanlık ve barışın sembolüdür.

Kucağında ölmüş bebeğine ağıt yakan anne hemen hemen bütün ressamlar tarafından işlenmiş Pieta'yı yan­sıtır. Pieta kucağında ölmüş İsa bulunan Meryem konusudur.

Yangın içinde can çekişen, haykıran, ellerini açmış insanlar, masum halkın acısını simgeler.

Elinde özgürlük anıtını çağrıştıran gaz lambası ta­şıyan figür, yarınlar için ümit vaat eder.

Kızgın boğa figürü bütün dünyada gelişen milliyetçilik akımlarının İspanyol uzantısıdır.

Resmin içinde yer alan gazete parçaları insanlığın buna kayıtsız kalmayacağını ve bu acının bütün insanlığa mal olacağını anlatan imgelerdir.

METİN İNCELEME

Örnek Metin

BİR GÜNÜN SONUNDA ARZU

Yorgun gözümün halkalarında

Güller gibi fecr oldu nümâyân,

Güller gibi... Sonsuz, iri güller...

Güller ki kamıştan daha nâlân,

Gün doğdu yazık arkalarında!

Altın kulelerden yine kuşlar

Tekrarını ömrün eder îlân.

Kuşlar mıdır onlar ki her akşam

Âlemlerimizden sefer eyler?

Akşam, yine akşam, yine akşam,

Bir sırma kemerdir suya baksam,

Akşam, yine akşam, yine akşam,

Göllerde bu dem bir kamış olsam!

Ahmet Hâşim

Kelimeler: Fecr: Tan yerinin ağarmasıdır. Nümâyân: Görünen. Nâlân: İnleyen.

Bir Günün Sonunda Arzu şiiri dört birimden oluşmuştur. Bu konular, hüzün ve yalnızlık teması etrafında toplanmıştır.

A. Haşim, bu şiirinde gül, kamış, gece, su, akşam gibi kelimeleri sembolik anlamlarda kullanır. Şiirin birinci biriminde, "yorgun gözümün halkalarında" ifadesiyle şair dünyanın çilelerinden yorulduğunu ifade eder. Şair, yaşadığı hayattan memnun değildir. Sazlıktan koparılmış bir "kamış" gibi, ağlayıp inlemektedir. İkinci birimde, akıp giden hayatın tekdüzeliğine uygun bir biçimde kuş sembolünü kullanır. Bu kuş, kurulmuş gibi hep aynı hareketi yapar. Kuşlar altın kulelerden ömrün tekrar başladığını ve devam ettiğini sürekli tekrarlar. Üçüncü ve dördüncü birimlerde, şair yaşayacağı, rahat nefes alacağı zamanı açıklar. Akşam, her türlü çirkinliği temizleyen bir zaman dilimidir. Akşam saatlerinde günün bitmesiyle her in­sanın dünyasında bazı şeylerin, hayallerin, umutların, sevinçlerin, hüzünlerin, neşelerin... tıpkı kuşlar gibi gittiğini ifade etmektedir. Kuşlar, bu açıdan bir semboldür. Orada çirkinler güzel görünürler. Şiirde gül ile fecr (şafak) arasında renklerle ilgili bir ilişki vardır. Gül, kırmızı renktedir. Şairin en çok sevdiği vakit olan akşamın bitişi sırasında gökyüzünde oluşan kızıllık, şiirde güle benzetilir. Gül, şair için güzelliğin sembolüdür aynı zamanda. Şiirin birimlerinde işlenen konu “akşam,hüzün ve yalnızlık” teması etrafında toplanmıştır.

Bu şiirden daha pek çok farklı anlam çıkarılabilir. Bunun en önemli sebebi, şiirin sembollerle yazılmış olmasıdır. Her okur sembolleri kendine göre yorumlayabilecektir. Şiir, günlük dilin gerçekliğinden sıyrılarak imgesel bir gerçekliğe geçmiştir. İmgeleri herkes farklı değerlendirecektir. Yorumların farklılığı, okurun bilgi, kültür, seziş, duyuş, algılayış ve ruh haliyle de ilgilidir.

Bilgi vermek amacıyla yazılmış bir metinde, verilmek istenen bir mesaj vardır. Anlatılmak istenenler doğrudan ve açık bir anlatımla ifade edilir. Bu nedenle her okurun metinden farklı bir anlam çıkarması mümkün değildir. Çünkü metinde imge, söz sanatları, yan anlama gelebilecek kelimeler yoktur. Öğretici metinler bu yönüyle edebî metinlerden ayrılır.

YORUM ÖLÇÜTLERİ

Şiirlerin doğru yorumlanabilmesi için şu hususlara dikkat edilmelidir:

4   Şiirdeki kelimeler, tamlamalar, sözler iyice kavranmalı,

4   Metin yorumlanmak amacıyla özümsenmeli,

4   Metindeki imgelerin şiirdeki karşılığı tespit edilmeli,

4   Şiirin yapı ve teması doğru belirlenmeli,

4   Metin farklı zaman ve yerde tekrar okumalı, farklı değerlendirmeler belirlenmeli,

4   Metnin yazıldığı dönemin siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik şartları göz önüne alınmalı,

4   Şairin hayatı araştırılmalı,

4   Şiirin bağlı olduğu geleneğin özellikleri iyi bilinmeli,

4   Şirin çok anlamlı olduğu göz önünde tutulmalıdır.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1.  Aşağıdaki cümlelerde yargılar doğru ise karşısındaki “D”yi, yanlış ise “Y”yi işaretleyiniz.

Aynı şiir, farklı okuyucular tarafından farklı yorumlanamaz.  (D)  (Y)

Aynı şiir, okuyucunun durumuna göre farklı zamanlarda farklı şekilde yorumlanabilir.  (D)  (Y)

2.  Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.

Şiirde her birim ayrı bir anlam ifade eder; ancak bütün birimler tema etrafında toplanır.

3.  Aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A)  Şiir metni çok anlamlıdır.

B)  Şiirde açıkça anlatılanların yanı sıra üstü kapalı söylenenler de vardır.

C)  Şiirde kavramlar temel anlamlarının dışında da kullanılır.

D) Şiire egemen olan ana duyguya tema denir.

E)  Şiirler bir düşünceyi benimsetmek için yazılır.

4.  "Biz Eskimo çocukları buzdan kulübemizde

Neden üşüyelim

Güneş yokken?

Şöyle doğmadı ki iyice bir

Büyüsün soğuk

Güneş yokken."

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA

Yukarıdaki şiirden yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisineulaşılamaz?

A)  İklim şartları kültürü belirleyen etkenlerden biridir.

B)  Şiir, Eskimo çocuklarının ağzından yazılmıştır.

C)  Şair, Kuzey Kutbu'nda doğup büyümüştür.

D) Soğukluk olgusunu tam olarak tanımak onun zıddını tanımakla mümkündür.

E)  Şiirde Eskimo hayatını yansıtan ifadelere yer verilmiştir

kaynak: Fen Bilimleri Dersanesi 9.sınıf edebiyat konu anlatımı , tavsiye ederiz, kaliteli bir yayın...