Ruşen Eşref Ünaydın edebi kişiliği,eserleri ve Milli Mücadeledeki yeri

Ruşen Eşref Ünaydın (d. 1892, İstanbul - ö. 21 Eylül 1959, İstanbul), Türk siyasetçi ve diplomat.

RUŞEN EŞREF ÜNAYDIN'IN MİLLİ MÜCADELEDEKİ YERİ:
 Ruşen Eşref Ünaydın, özellikle Mütareke ve Milli Mücadele dönemlerinde kuvvetli bir tarih bilinciyle kaleme aldığı yazılarında, o yılların karamsar ve ezici atmosferi içinde bunalan dimağlara azim, iman ve ümit aşılamış; o kara günlerin her ne pahasına olursa olsun aşılacağı inancıyla, hem cephedeki askerin hem de cephe gerisindeki halkın mukavemetini diri tutmaya çalışmıştır. Milli Mücadelenin içinde fiilen yer alan yazar, kırk ay süren bu yürüyüşün hemen her safhasını takip etmiş, müşahede ve tahassüslerini de ustalıkla yazılarına yansıtmıştır. 


EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ:Cumhuriyet Devrinin tanınmış dilci ve yazarlarındandır. 1892 yılında İstanbul’da doğdu. Doktor Eşref Ruşen beyin oğludur. İlk öğrenimini bitirdikten sonra Galatasaray Lisesi’ne girdi. 1911 yılında buradan 1914’te de Üniversite Edebiyat Fakültesinden mezun oldu. Galatasaray Lisesi, Baytar Mekteb-i Alisi, Yüksek Öğretmen Okulu’nda edebiyat öğretmenlikleri yaptığı sırada basın hayatına atıldı.


1920 yılında Kurtuluş Savaşı’na katılmak üzere Ankara’ya giden Ruşen Eşref 1921’de Basın Müşaviri, 1922’de Buhara Elçiliği Başkatibi olmuş, Lozan Konferansı’na gene Basın Müşaviri olarak katıldıktan sonra 1923’te Afyon’dan milletvekili seçilmiştir. Kısa bir süre Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği de yapan Rüşen Eşref Ünaydın 1934 yılında Dış İşlerine geçerek sırası ile Tiran, Atina, Budapeşte, Roma, Londra, tekrar Atina elçilik ve büyük elçiliklerinde bulunan Ruşen Eşref 21 eylül 1959’da emekliye ayrıldı. Ömrünün geri kalan kısmını istirahatla geçiren yazar 1959’da İstanbul’da öldü.

Kendine özel bir üslup sahibi olan Ruşen Eşref Ünaydın anılar, röportaj ve felsefi nitelikte olan mensur şiirleriyle tanınmıştır. Birinci Dünya Savaşı sonlarında yaptığı edebiyat röportajlarını “Diyorlar ki” adlı bir kitapta toplayarak ün kazandı.

Servet-i Fünun, Donanma, Tedrisat, Türk Yurdu ve Yeni Mecmuada yayımladığı mülakat, mensur şiir ve hatıra türünde yazılarıyla tanındı. Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat'ın yazarı ve Mustafa Kemal Paşa'nın yakın çalışma arkadaşlarından biri olan Ruşen Eşref Ünaydın, Mustafa Kemal Paşa'yı Türk basınında ilk defa tanıtmasıyla ünlüdür.

Atatürk’le 1918 yılında yaptığı konuşmaları “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal’ le Mülakat” adı altında yayınlamıştır.

Ruşen Eşref Ünaydın Türk edebiyatında özel kişiliği, yazış, düşünüş ve söyleyişi bulunan bir sanatçı olarak yer almış bulunmaktadır.

Başlıca eserleri:

Diyorlar ki (Tanınmış şair ve yazarlarla yapılmış röportajlar, 1918); Geçmiş Günler (Mazi özlemi taşıyan anılar ve sohbetler, 1919); Ayrılıklar (Anılar, tasvirler, 1922); Damla Damla (Mensur ve felsefi şiirler, 1929-1947); Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal’le Mülakat (1930-1953), Boğaziçi (Özlemler ve tasvirler, 1938); Atatürk’ü Özleyiş (Anılar, duygular, 1957); Atatürk’ün Hastalığı (1959).

Bunlardan başka yazarın önemli eserlerinin başlıcaları arasında “İki Saltanat Arasında”, “Tevfik Fikret” ve diğerleri bulunmaktadır.