10.sınıf NOVA edebiyat 132.sayfa cevapları

Reklamlar

10. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa Nova Yayıncılık 

Sayfa 132

b) Şiirin her bir biriminde anlatılanları söyleyiniz. Birimler arasında hem ses hem anlam yönünden nasıl bir ilişki olduğunu belirtiniz.
Birinci bentte, şair sevgilisine çıkıp dolaşması için yalvarıyor. Bu sayede onu görecek ve onun için bayram olacak. İkinci bentte de yalvarış devam ediyor. Dostlarının hepsinin kendisini özlediği belirtiyor. Üçüncü bentte, şair sevgilisinden Sa’d­âbâd, Feyz­âbâd, Asaf­âbâd gibi dönemin meşhur gezi yerlerini dolaşmasını istiyor. Dördüncü bentte, şair sevgilisine sitem ediyor ve sevgilisinden süslenip çıkıp gezmesini istiyor. Son bentte, gül­bülbül ikilisi dile getirilmiş ve sevgiliye olan tutku anlatılmış.
c) Nedîm’in canlı, neşeli söyleyişinin ve şiirde aksettirilen ortamın XVIII. yüzyılın siyasi, sosyal ve kültürel durumuyla ilişkisini araştırmalarınızdan da faydalanarak açıklayınız. 

XVIII. yüzyılda bu döneme Lâle Devri denir. Lale Devri, Osmanlı Devleti’nde, 1718 yılın da Avusturya ile imzalanan Pasaofça Antlaşması ile başlayıp 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı ile sona erer. Bu dönemde eğlence yerleri çoğalmış, İstanbul lâle bahçeleriyle ün kazanmıştır. Sa'dâbâd, III. Ahmed devrinde, İstanbul'da Kâğıthane semtinde padişah tarafından özel olarak kurulan bir eğlence yeridir. Feyz­âbâd ve Âsaf­âbâd da Sa'dâbâd'da bulunan, güzelliğiyle dillere destan köşklerdir. Eğlence yerlerinin güzelliğinden bahsederek, Nedim şiire ilk kez yaşanılan çevreyi sokmuştur. Sevgili de başında gül pembe şal olan, saçlarını billur sinesine döken, güzel kokular sürünen, gerçek, yaşayan bir güzeldir. Bu yönüyle Nedim, klâsik şiirimizdeki sevgili anlayışından farklı bir sevgiliyi şiirine konu etmiştir. Nedim'in bütün şiirlerinde musiki önemli bir yer tutar. Şiiri sesli olarak okuduğumuzda bunu fark ederiz. İstanbul Türkçesiyle yazılan bu şiirde şuh bir hava seziliyor. Şair kendini bülbüle, sevgilinin yüzünü aya ve saçlarını samur kürke benzetir.
3. a) Kitabınızdaki şiirin yapı yönünden özelliklerini (nazım birimi, birim sayısı, nazım şeklinin nasıl oluştuğu) belirleyiniz. Tespitlerinizden yararlanarak şiirin nazım şekline ne ad verildiğini söyleyiniz. 

a)Şiirin yapı özellikleri:
Nazım birimi: bent
Birim sayısı:5
Nazım şeklinin nasıl oluştuğu: Her bent, iki beytin birleşmesiyle oluşmuştur.
Nazım şeklinin adı: Şarkı
b)Divan şiiri geleneği


4. a) Kitabınızdaki şiirin ve beyitlerin temasını aşağıdaki şemaya yazınız.
b) Şiirdeki birimlerin aynı tema etrafında oluşturdukları bütünlüğü açıklayınız.
Şiirin birimlerinde sevgiliye duyulan aşk, sevgiliyi görme arzusu ve sevgilinin güzellikleri anlatılarak birimler ana tema olan sevgili etrafında bir bütünlük oluşturmuşlardır.
5. MAHUR BESTE
a) Yukarıdaki şiiri, Nedîm’in “Şarkı” adlı eseriyle duygu ve düşüncelerin anlatım şekline göre karşılaştırınız. Farklılıkları sıralayınız.
Attila İlhan’ın şarkı nazım şekliyle yazılan şiirleri de divan şiirinin özellikle de Nedim’in sesinden izler taşır. Bu şiirlerde daha çok eğlence, musiki, zevk temaları işlenmiştir. Yalnız verilen şiir ölüm temasını işlemiştir. Bir kadın ismi sanılan “Müjgan” eski dilde “kirpik” anlamına geliyor ve şairin “müjganla ağlaşmak”tan kastettiği kendi başına ağladığıdır. Şairin kendi ifadesine göre 6 Mayıs 1972 yılında idam edilen Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan haberini duyduktan sonra bu dizeler oluşmuştur ve “ Mahur Beste” şiirinde şair o zaman hissettiği duyguları ifade etmiştir. Dolayısıyla Attila İlhan’ın şiirinde bir hüzün, Nedim’in şarkısında ise özlem hâkimdir. Eserdeki duygu ve düşüncelerin anlatımı da buna göre farklıdır.

b) Nedîm’in şiirindeki temanın günümüz şiirlerinde nasıl işlendiğini açıklayınız.
Şiirin teması olan sevgili (kadın) evrensel bir temadır. Günümüz şairleri de bu temayı işlemiştir. Kadın; bazen özlenen, bazen sevgiye karşılık vermeyen, bırakıp giden, güzelliğiyle anlatılan vb. gibi değişik şekillerde işlenmiştir.


6. a) Şarkıda geçen “hâke yeksân olmak” söz grubundaki kelimelerin ilk anlamda kullanılıp kullanılmadığını açıklayınız. 

Bu söz sanatının adını belirtiniz. Verilen söz grubundaki kelimeler ilk anlamlarında kullanılmamışlardır. Toprağa karışmak demek olan “hâke yeksân olmak” ölmek anlamında kullanılmıştır. Burada kelimelerin yakın anlamları söylenerek uzak anlamları ifade edilmiştir. Bu sanata tevriye denir.
diğer tüm sayfalar için tıklayınız.