FERDA ŞİİRİNİN NAZIM BİRİMİ, UYAK DÜZENİ, TEMASI, KAFİYE VE REDİFLERİ

Reklamlar

FERDÂ
-Bugünün gençlerine-
1 Ferdâ senin; senin bu teceddüd, bu inkılâb...
Her şey senin değil mi zâten?.. Sen, ey şebâb,
Ey çehre-i behîc-i ümîd, işte ma’kesin
Karşında: bir semâ-yi seher, sâf ü bî-sehâb,

5 Aguuş-i lerze-dârı açık, bekliyor... Şitâb!
Ey fecr-i hande-zâd-ı hayât, işte herkesin
Enzârı sende; sen ki hayâtın ümidisin,
Alnında bir sitâre-i nev, yok, bir âf-tâb,
Âfâka doğ, önünde şu mâzî-i pür-mihen

10 Sönsün müebbeden.
Sönsün müebbeden o cehennem; senin bugün
Cennet kadar güzel vatanın var; şu gördüğün
Zümrüt bakışlı, inci şetâretli kızcağız
Kimdir, bilir misin? Vatanın... Şimdi saygısız

15 Bir göz bu nazlı çehreye — Allah esirgesin,—
16 Kem bir nazarla baksa tahammül eder misin?
İster misin, şu ak sakalın pâk ü muhteşem
Pişâni-yi vakaarına, bir kirli el demem,

Hattâ yabancı bir el uzansın? Şu makberi,

20 Râzı olur musun, taşa tutsun şu serseri?
Elbet hayır; o makber, o pişâni-yi vakuur
Kudsî birer misâl-i vatandır... Vatan gayyûr
İnsanların omuzları üstünde yükselir.
Gençler, bütün ümîd-i vatan şimdi sizdedir.

25 Her şey sizin, vatan da sizin, her şeref sizin;
Lâkin unutmayın ki zaman tünd ü mutma’in
Bir hatve-i samût ile ta’kib eder bizi.
Önden koşan, fakat yine dikkatle her izi
Ta’mîka yol bulan bu yanılmaz mu’âkıbin

30 Şerm-ende-i itâbı kalırsak yazık! Demin

31 “Ferdâ senin”, dedim, beni alkışladın; hayır,
Bir şey senin değil, sana ferdâ vedîadır;
Her şey vedîadır sana, ey genç, unutma ki
Senden de bir hesâb arar âtî-i müştekî

İNCELEME: www.edebiyatfatihi.net

• Nazım birimi: bent
• Uyak düzeni: aabaaabba...
• Ölçü: Aruz ölçüsü (Mef ûlü / fâilatü / mefâîlü / fâilün (_ _ .  / _._.  / ._ _ . / _ . _ ) 

• Kelime tekrarı ve aliterasyon: kelime tekrarları "senin, sen"

Aliterasyon: İlk bölümde "n,s" ünsüzleri

b) Metindeki ahenk unsurlarının metne olan katkısını söyleyiniz.

Ahenk unsurları şiire müzikalite katmış, söyleyişi güçlendirmiştir.

Ferda Şiirinin Kafiye ve Redifleri:

…inkılâb
…şebâb
…ma’kesin
…sehâb               -âb: zengin uyak
…şitâb!                -sin: zengin uyak
…Herkesin
…ümidisin
…âfitâb

.... pür-mihen
....müebbeden      "en" tam uyak
... bugün               "ün" tam uyak
....gördüğün
.... kızcağız            "ız" tam uyak
..... saygısız

 Metnin temasını söyleyiniz. Metnin birimleri tema etrafında nasıl bir araya gelmiştir?

Metnin teması: Gençliğin görevleri, gençliğe öğüt... Metnin birimleri temayı değişik yönlerden işleyerek bir araya gelmiştir.

 Metnin temasıyla yazıldığı dönemin gerçekliği arasında nasıl bir ilişki vardır?

II. Abdülhamit’in istibdat adı verilen baskıcı yönetim anlayışı eleştirilmiştir. Düşüncelerinden dolayı dönemin siyasetçileri ve devlet adamlarıyla ters düşmüştür. Şairin gençleri uyarmasında, vatanın duru­munu tehlikede görmesinde dönemin baskıcı politik anlayışın etkileri vardır. Ayrıca Tevfik Fikret, “Batıcılık” düşüncesini benimseyen bir sanatçıdır. Gençlerin Batı'nın ilim ve fennini ülkemize getirmesini, ülkemizin geri kalmışlıktan kurtarmasını istemektedir ve bu yüzden gençlere çok güvenmektedir.