9. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları ADA Yayınları SAYFA 63

Reklamlar

9. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları ADA Yayınları

 SAYFA 63
1. a. Okuduğunuz metinden bir bölümü seçiniz. Aranızda belirleyeceğiniz bir arkadaşınızdan, bu bölümü önce hiç duraklamadan, soluk alıp vermeden, sonra da uygun yerlerde nefes alarak okumasını isteyiniz.


b. İki farklı okuma şekli arasındaki farkı söyleyiniz.

c. Bu iki farklı okuma şeklinde soluk alıp vermelerin, duraklamaların noktalama işaretleriyle ilişkisini söyleyiniz.

Virgül, üç nokta, ve nokta işaretlerinde duraklama yapılır.

ç. Metinden alınan "Ses kulaklarının içinde bir kurşun gibi çınlamıştı." cümlesindeki kelimelerde dolayısıyla Türkçe kelimelerde vurgunun hangi hecede olduğunu belirleyiniz.
Son hecede...

• Aşağıdaki cümlelerde altı çizili hecelerdeki vurgunun bir sonraki ekle ilişkisini bilgi birikiminizden hareketle açıklayınız.
- Bir de peşime kurtlar takılmaz mı?

olumsuzluk eki vurguyu önceki heceye atar.
- Zaman öyle bir geçer ki anlayamazsın!

ki bağlacı vurguyu önceki heceye atar.
- Beşik de yere düştü.

de bağlacı vurguyu önceki heceye atar.
- Kardeşçe oynadı çocuklar parkta.

eşitlik eki vurguyu kendinden önceki heceye atar.
- Bu kitabı, okuma etkinliğine katılmak için okuma!

olumsuzluk eki vurguyu kendinden önceki heceye atar.
- Kurtuluş Savaşı'nı milletçe el ele vererek başardık.

eşitlik eki vurguyu kendinden önceki heceye atar.

• Aşağıdaki cümleleri okurken "ha" ve "öyle" kelimelerinde yapılan vurgunun nasıl bir anlam
ifade ettiğini açıklayınız. Bu kelimelerle söylenmek istenilen duygu ve düşüncenin vurguyla belirtildiğini söyleyebilir misiniz? Sözlü olarak ifade ediniz.
- Oğlun olmuş ha?
- Öyle.


Yaptığınız incelemeden yararlanarak konuşmada ifadenin anlamıyla duraklamanın ilişkisini söyleyiniz. Duraklamanın önemini açıklayınız.

Durakların doğru kullanılması konuşmanın anlaşılmasını kolaylaştıran önemli bir etkendir. Duraklar, önemli noktaların belirginleşmesini de sağlar.
KONUŞMADA uygun yerlerdeki duraklar önemlidir. Bir konuşma sunarken de, karşınızdakiyle sohbet ederken de bu böyledir. Duraksız bir konuşmada söylenenler, net ifade edilmiş düşünceler değil, ağızda gevelenen anlamsız sözler gibi algılanır. Uygun duraklamalar konuşmanıza netlik kazandırır. Durakları, ana noktalarınızın kalıcı bir etki bırakmasını sağlayacak şekilde de kullanabilirsiniz.
d. "Ekilmemiş Topraklar" metninin ilk paragrafını sesli olarak bir solukta, duraklamadan okuyunuz. Okurken bazı gerekli ses değerlerini vermeden, atlayarak, değiştirerek, doğru ve güzel söyleyemediğiniz sesleri ve heceleri belirtiniz. Bunun "boğumlama"yla olan ilgisini yaptığınız araştırma sonucu edindiğiniz bilgilerden de yararlanarak açıklayınız.


Çocukların konuşmayı yeni öğrendikleri dönemlerde "r" sesinin yerine "y" sesini kullanmaları "boğumlama" kusurudur. Günlük konuşmalardan boğumlama kusurlarına başka örnekler veriniz.

"şarj" yerine "şarz", "paşam" yerine "paşam", "kucak" yerine "kujak", "sana"yerine "şana" söylenmesi bu kusura örnek gösterilebilir'.
 "R"yerine "l", "merhem"yerine "melhem", "birader" yerine "bilader" söylemek gibi.
e. "Rüzgâr ıslık çalarak esiyordu." cümlesinde yay işaretiyle belirtilen sesleri nasıl okuduğunuzu
belirtiniz. Bu olayın adını söyleyiniz.
Ulama denir.
Şarkılarda olduğu gibi konuşmada da seslerin ton dereceleri vardır. İnsan sesi kalın, orta, tiz olmak üzere yükseklik bakımından üç tona ayrılır.


Yapüğınız inceleme ve yukandaki bilgi notundan yararlanarak güzel konuşmada ses tonu ve söyleyişin (telaffuzun) önemini açıklayınız.

Konuşma dilinde kelimelerin söyleniş biçimine telaffuz denir'. Etkileyici bir konuşmada konunun içeriği kadar telaffuzu da önemlidir. Güzel bir konuşmada vurgu ve tonlamanın doğru yapılması kadar' kelimelerin doğru telaffuzu da önemlidir'.

Söyleyiş güzelliğini sağlamanın en önemli yollarından biri Türkçenin ses dizgesini çok iyi bilmektir'. Türkçe konuşma açısından büyük kolaylıklar' sağlayan özelliklere sahiptir