Yazar
TOPRAK
Dost dost diye nicesine sarıldım
Benim sâdık yârım kara topraktır "-ıldım" redif "r" yarım uyak
Beyhude dolandım boşa yoruldum "Benim sadık yarim kara topraktır" redif
Benim sâdık yârim kara topraktır
Nice güzellere bağlandım kaldım
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum "-dım" redif , "l" yarım uyak
Her türlü İsteğim topraktan aldım
Benim sâdık yârim kara topraktır
Koyun verdi kuzu verdi süt verdi
Yemek verdi ekmek verdi et verdi "verdi" redif , "t" yarım uyak
Kazma İle dökmeyince kıt verdi
Benim sâdık yârim kara topraktır
Âdemden hu deme neslim getirdi
Bana türlü türlü meyve yetirdi "-di" redif, "-r" yarım uyak
Her gün beni tepesinde götürdü
Benim sâdık yârim kara topraktır
Karnın yardım kazmayınan belinen
Yüzün yırttım tırnağınan elinen "inen" redif, "l" yarım uyak
Yine beni karşıladı gülünen
Benim sâdık yârim kara topraktır
işkence yaptıkça bana gülerdi
Bunda yalan yoktur herkes de gördü "-di" redif "r" yarım uyak
Bir çekirdek verdim dört bostan verdi
Benim sâdık yârim kara topraktır
Bütün kusurumu toprak gizliyor
Merhem çalıp yaralarım düzlüyor "liyor" redif, "z" yarım uyak
Kolun açmış yollarımı gözlüyor
Benim sâdık yârim kara topraktır
Her kim ki olursa bu sırra mazhar
Dünyaya bırakır ölmez bir eser "r" yarım uyak, redif yok
Gün gelir Veysel'i bağrına basar
Benim sâdık yârim kara topraktır
Metin İncelemesi:
Biçim Yönünden:
Biçimi: Nazım.
Nazım biçimi : Koşma.
Nazım birimi : (dörtlük).
ölçüsü : 6 + 5 = J1'li ve 4 + 4+ 3=11'li hece.
Turu: Lirik şiir. (Güzelleme).
Konusu : Şiirde toprağa bağlılık ile toprağın insan yaşamındaki yeri, önemi ve değeri anlatılıyor.
Temi: Toprağa duyulan sevgi ve saygı.
Kafiye şeması: abab/cccb/dddb/eeeb/fffb...
KAFİYE VE REDİFLER ŞİİR ÜSTÜNDE GÖSTERİLMİŞTİR...
Dil özellikleri:
- Dil sade, anlatım açık ve içtendir. Ozan, 20. yüzyıl Anadolu halk Türkçesi'ni içtenlikle kullanma başarısını göstermiştir.
- Yöresel deyişlere yer vermiştir: Yetirdi (yetiştirdi), merhem çalmak (merhem sürmek), tırnağınan (tırnak ile), kazmayınan (kazma ile), belinen (bel ile), elinen (el ile). Bu özellik, şiire içtenlik ve akıcılık kazandırmıştır.
- Kimi sözcüklerde ismin "-İ" hal ekleri ölçü gereği söylenmemiştir: İsteğim (isteğimi), neslim (neslimi), karnın (karnını), yüzün (yüzünü), yaralarım (yaralarımı), kolun (kolunu) gibi.
- Ozana özgü deyişlere yer verilmiştir : benim sadık yarim kara topraktır, kazma ile döğmeyince kıt verdi, her gün beni tepesinde yetirdi, karnın yardım kazmayınan belinen, yüzün yırttım tırnağınan elinen, işkence yaptıkça bana gülerdi.
Deyimler-Söz Grupları:
Sadık yar kara toprak: İnsanın gerçek dostu kara topraktır.
Ne vefa gördüm ne fayda buldum: İnsanların hiçbirinden bir iyilik görmedim.
Tepesinde götürme: Üzerinde taşımak.
Toprağa işkence etmek: (mec.) Toprağı işlemek.
Merhem çalıp yaraları düzlemek: Kusurları gizlemek, eksiklikleri gidermek
Toprağın sırrına mazhar olmak: Toprağın gizlediği özellikleri bilmek ve bunlardan gereğince yararlanmayı öğrenmek.
İçerik Yönünden:
Araştırmalar:
Ozan, toprağı çok seviyor, onu bir dost olarak görüyor. Çünkü toprak, ezana koyun, kuzu, süt, et, ekmek, meyve, gül veriyor. Ozana ve insanlara yaşama kolaylığı sağlıyor. Toprak, bunları hem ozana hem de insanlara bir dost cömertliğiyle sunuyor
Şiirden anladığımıza göre, Ozan Aşık Veysel, köyünde çiftçilik yapmakta, toprakla uğraşmaktadır. Onun bir köylü yaşamı sürdüğü şu dizelerden anlaşılmaktadır : "Kazma ile dövmeyince kıt verdi./Karnın yardım kazmayınan belinen/Yüzün yırtım tırnağınan elinen./İşkence yaptıkça bana gülerdi./Bir çekirdek verdim, dört bostan verdi."
Bu dizelerden, ozanın toprak işiyle uğraştığı, onu ekip biçtiği, iyi verim almak için çaba harcadığı, sebze yetiştirdiği anlaşılıyor.
Bu şiirde anlatılanların belli bir düzeni vardır. Şiirde, duygu ve düşünceler, birbirini tamamlayacak biçimde sıralanmıştır. Ozan, ilk dörtlükte, hayatta gerçek dostu bulamadığı için yalnız kaldığını, ikinci dörtlükte güzellerden bir yarar sağlamadığını belirtiyor. Toprağın çıkarcı insanlara, yararsız güzellere benzemeyen içtenlikli bir dost olduğu düşüncesini dile getiriyor. Bundan sonraki dörtlüklerde toprağın kendisine, dolayısıyla tüm insanlara sağladığı yararları sıralıyor. Son dörtlükte de toprakla olan dostluğunun sürekli olduğunu vurguluyor.
AŞIK VEYSEL EDEBİ KİŞİLİĞİ MADDELER HALİNDE...TIKLAYINIZ...
Kaynakça:
N. KARTAL, BİRSEN Y. 1990
2 yorum
that's amazing
Ozan, toprağı çok seviyor, onu bir dost olarak görüyor. Çünkü toprak, ezana koyun, kuzu, süt, et, ekmek, meyve, gül veriyor. Ozana ve insanlara yaşama kolaylığı sağlıyor. Toprak, bunları hem ozana hem de insanlara bir dost cömertliğiyle sunuyor Şiirden anladığımıza göre, Ozan Aşık Veysel, köyünde çiftçilik yapmakta, toprakla uğraşmaktadır. Onun bir köylü yaşamı sürdüğü şu dizelerden anlaşılmaktadır : "Kazma ile dövmeyince kıt verdi./Karnın yardım kazmayınan belinen/Yüzün yırtım tırnağınan elinen./İşkence yaptıkça bana gülerdi./Bir çekirdek verdim, dört bostan verdi." Bu dizelerden, ozanın toprak işiyle uğraştığı, onu ekip biçtiği, iyi verim almak için çaba harcadığı, sebze yetiştirdiği anlaşılıyor. Bu şiirde anlatılanların belli bir düzeni vardır. Şiirde, duygu ve düşünceler, birbirini tamamlayacak biçimde sıralanmıştır. Ozan, ilk dörtlükte, hayatta gerçek dostu bulamadığı için yalnız kaldığını, ikinci dörtlükte güzellerden bir yarar sağlamadığını belirtiyor. Toprağın çıkarcı insanlara, yararsız güzellere benzemeyen içtenlikli bir dost olduğu düşüncesini dile getiriyor. Bundan sonraki dörtlüklerde toprağın kendisine, dolayısıyla tüm insanlara sağladığı yararları sıralıyor. Son dörtlükte de toprakla olan dostluğunun sürekli olduğunu vurguluyor.
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4) Yorumunuza emoji eklemek için "Emoticon" butonuna tıklayın.
5)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.
EmoticonEmoticon