MEVLANA'NIN EDEBİ VE FİKRİ KİŞİLİĞİ,ESERLERİ MADDELER HALİNDE

Reklamlar

• Mevlana'nın asıl adı Muhammed Celaleddin'dir. Mevlana ve Rumi de, kendisine sonradan verilen isimlerdendir. Efendimiz manasına gelen Mevlana ismi, ona, daha pek genç iken Konya'da ders okutmaya basladığı  tarihlerde verilir. Bu isim Şems-i Tebrizi ve Sultan Veled'den itibaren Mevlana'yı sevenlerce kullanılmış ; Adeta adı yerine sembol olmuştur.
• RUMİ , ANADOLU DEMEKTİR.
• Mevlana'nin, Rumi diye taninmasi, geçmis yüzyillarda Diyari Rum denilen Anadolu ülkesinin vilayeti olan Konya'da uzun müddet oturmasi, ömrünün büyük bir kisminin orada geçmesi ve nihayet türbesinin orada olmasindandir
• Büyük bir mutasavvıf, şair bilgin düşünür ve Mevleviliğin kurucusudur.
• Mevlana Horasan'ın Belh şehrinde doğmuş, babası Bahaeddin Veled'dir.
• Mevlana, sanata bir ibadetmiş gibi yaklaştı. Onun için hayatın her anı, her davranış, güzel” sanatlarla, şiirle, musikiyle, sema yapmakla geçmelidir.
• Mevlevi tarikatını kurmuş, MESNEVİ adlı eseriyle İslam dünyasını derinden etkilemiştir.
• Mesnevi Farsça yazılmış 26bin beyitlik bir eserdir.6 ciltlik Mesnevisinde tasavvuf düşüncesini birbirine bağlı hikayelerle anlatır.
• Mevlana, Farsça yazmakla birlikte şiirlerinin çoğunda Türkçe sözcüklere de yer verdi. Çağının tüm bilimlerine ilgi duydu. İslamlıkla birlikte diğer dinleri de inceledi. Biyolojiden sosyolojiye, “ tarihten ekonomiye kadar birçok alanda bilgi sahibi olduğunu yapıtlarında yansıttı.
• Mevlana, Türklüğe de büyük önem verdi, her fırsatta övdü. “Her ne kadar Farsça söylüyorsam da, aslım Türk’tür” anlamında söylediği “Aslım Türk-est egerçi hindu-güyem” dizesi, onun Türkçenin ileri bir şiir dili olarak gelişmemiş olduğuna duyduğu üzüntüyü dile getirir. Alman şairi Goethe, Mevlana hayranlığı nedeniyle Farsça öğrendi, kendisi de bir “Divan” yazdı. Ünlü Hollandalı ressam Rembrand, Mevlana’nın bir tablosunu yaptı. İranlı Molla Cami, “Peygamber değil ama kitabı var” diyerek onu olağanüstü yüceltti.

Başlıca Eserleri
Mesnevi: İslam dünyasının Kuran ve Hadis’ten sonra en önemli saydığı manzum eserdir. “Failatün failatün failatün” ölçüsüyle ve Farsça yazdı (6 cilt, 25.618 beyit). Mesnevi, tasavvufun açıklanması yolunda, öyküler, semboller, öğütlerle örülü mistik-didaktik bir yapıttır. Yer yer İran şairi Ferideddin Attar’ın (12. yy.) mesnevilerinden de etki ve izler taşır. Batı dillerinde de çevirileri bulunan bu dev yapıt, 17. yüzyıldan bu yana Türkçe olarak da yayımlanmaktadır. Bunlardan bazıları da açıklamalı (şerhli) dır. (1973-1974).


Divan-ı Kebir: 24 ayrı divanın birleşmesiyle, 40.380 beyitten oluşan Büyük Divan. Lirik özelliğiyle tasavvufi aşkı işleyen Mevlana, Mesnevi veya gazellerinin çoğunda mahlas olarak Şems mahlasını kullandığı için, “Divan-ı Şems-i Tebriz” diye de adlandırılır. “Mevlana Divanı” adıyla Abdülbaki Gölpınarlı’nın Türkçesiyle yayımlanmıştır.(5 cilt, İstanbul, 1057-1060.)

Mektubat: Mektuplar, Mevlana’nın düzyazı eserleri arasında yer alır. Dönemin ileri gelenlerine yazdığı 147 mektubu içerir. (1963)

Mecalis-ı Seba: Yedi Meclis, Mevlana’nın 7 vaazının bir araya getirilmesinden meydana gelir. Ahmet Remzi Akyürek tarafından yayımlandı (1937).

Rubailer (Dörtlükler, 1750′den fazla): Rubailerinden bazıları Hasan Ali Yücel (1932, 107 rubai), Asaf Halet Çelebi (1944, 276 rubai) ve .Abdülbaki Gölpınarlı – A. Kadir (1955, 210 rubai).

Fihi Ma Fih: Mevlana’nın sözlerini derleyen, içinde yaşadığı döneme ve hayatına dair önemli bilgiler bulunan, baş tarafı Arapça, gerisi Farsça bir eser.

Muinuddin Pervane’nin konağında yaptığı sohbetlerden oluşur (1959).