BİRYAY 10.SINIF EDEBİYAT 97-107.SAYFA CEVAPLARI (tüm cevaplarıyla)

Reklamlar

Sayfa 97

Okuduğunuz metnin olay örgüsünü olayların oluş sırasına göre belirleyiniz. Tespitlerinizi aşağıdaki şemaya örnekteki gibi yazınız.

		—>	Gûzende cadı, Kayser'in yardım istemesi üzerine askerlerini toplayıp onunyanına gelir.
			Kuzende Cazu koynundan çıkardığı taşa efsun okuyup Seyyid’e atar.
		—>	Seyyid Kuzande cazunun attığı okla ateş içinde kalır. Ateş içinden ejderhalar çıkar.
			Seyyid peygamber duasını okur ve Aşkar’a biner…..
		—>	Kayser kaçar ancak yakalanıp seyyidin huzuruna getirilir.
			Seyyid Kayserden Müslüman olmasını ister.
		—>	Kayser seyyidin Müslüman ol çağrısına karşı öneride bulunur.
Olayörgüsü
			Kayserin isteği seyyid, halife ve diğer ulular tarafından görüşülür.
			Seyyid kayserden şehirde gön kadar yer ister
			Seyyid şehirde yer tutup pek çok kilise ve dükkanı harap eder
		—>	Kayser Seyyidi halifeye şikayet eder
			Seyyid, kayserin kendisini halifeye şikayetine sert tepki gösterir.
		—>	Seyyid ve yanındakiler Cuma namazı kılıp İstanbul’dan Malatya’ya giderler

a.  Metnin yapısınıoluşturan ögeler (olay, kişiler, zaman ve mekân) ile ilgili tespitlerinizi defterinize yazınız. Sonuçları arkadaşlarınızla paylaşınız.

Kişiler: Seyit Battal, Halife,Esatur Kayser...
Zaman: "Bir gün, ertesi gün,sonra, o dem" gibi belirsiz zaman ifadeleri..."
Mekan: " Rum İstanbul ,Malatya şehri, gibi mekanlar...
 Mekan tam belirgin değildir. Meydan, şehir, gibi belirsiz mekanlar verilmiştir.
 Metinde zaman kavramı da belirgin değildir. “Yedi yıllık haracı alıp” ifadesinde zaman kavramı var. İstanbul’dan Malatya’ya gidiş ifadeleri var.
 Metin, kişi ve zaman uyum içindedir. Mekan savaş yaşanan bir yere uygundur. Kişiler askerlerden oluşmakta
Metnin teması kahramanlık.

b.  Battal Gazi, destanın başkahramanıdır. Olağanüstü güçlere sahip Müslüman bir savaşçıdır. Kayserin çağırdığı Gûzende cazıyla ve onların askerleriyle mücadele etmektedir.

•   Metindeki diğer kişilerin de olay örgüsünde nasıl bir işlevi olduğunu belirtiniz. Onların özelliklerini açıklayınız.

Mekan, kişiler ve zaman bir uyum içerisinde olay örgüsü etrafında şekillenmiştir ki bize anlamsız ve garip gelen bir yanı yoktur. Olay örgüsünü şekillendirmek için verilmiştir.

c. Metindeki olayların geçtiği mekânın nasıl anlatıldığını söyleyiniz. Mekânın, olayların oluşumu sırasındaki işlevini belirtiniz.

Mekanlarda hakkında ayrıntılı bilgi verilmemekle birlikte kısa tasvirler yapılmıştır. Mekanlar sadece olayların geçtiği yerleri kısaca vurgulamak için verilmiştir.

Sayfa 98

ç. Metindeki kişiler, zaman ve mekân arasında nasıl bir bağlantı olduğunu söyleyiniz.

Mekan, kişiler ve zaman bir uyum içerisinde olay örgüsü etrafında şekillenmiştir ki bize anlamsız ve garip gelen bir yanı yoktur. Olay örgüsünü şekillendirmek için verilmiştir.

d. Okuduğunuz metinden, zamanı belirten ifadelere örnekler veriniz. Bu ifadelerden yararlanarak olayların geçtiği zamanı söyleyiniz. Zamanın anlatımında geriye dönülerek başka olayların da aktarılıp aktarılmadığını belirtiniz.estonline.blogcu.com

Belirgin tarihsel bir dönem yoktur . Belirsizdir.

a.  Seyyit Battal Gazi ve Battalnâme'nin yazıya geçirildiği dönem hakkındaki bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Seyit Battal Gazi’nin VIII. yüzyılın ilk yarısında, Emevilerin Bizans’a karşı yaptıkları savaşlarda kahramanlıklar gösterdiği söylenmektedir. Hakkında söylenen kahramanlık hikâyeleri de ilk olarak XII. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.

b.  Battalnâme metnini kitabınızdaki "Uygurların Türeyişi ve Göçleri" adlı destan ve olağanüstü güçlere sahip kahramanların bulunduğu günümüze ait bir filmle karşılaştırınız. Eserlerin benzer ve farklı yönlerini sıralayınız.

Yaptığınız karşılaştırmadan hareketle "XIII-XIV. yüzyıllardaki olay çevresinde oluşan edebî metinlerin kaynağı, İslamiyet öncesi destanlar ve İslami dönemde oluşan hikâyelerdir." diyebilir miyiz? Tartışınız. Ulaştığınız sonucu sözlü olarak ifade ediniz.

Battalname ile daha önceki metinler tema olarak aynıdır. İki dönemde kahramanlık duygusu işlenmiştir. Kişilerde ise daha önceki dönemde Türklük için mücadele eden bir kişi varken diğerinde İslamiyet için mücadele eden kişi ve kişiler vardır.

c.  Metinde anlatılanların, eserin yazıya geçirildiği dönemde Anadolu'da yaşanmış hangi tarihî gerçekleri dile getirdiğini belirtiniz.

8.asırda başlayıp İstanbul'un Sultan Mehmet tarafından fethine kadar beş yüz yıl devam etmiş önce Arap-Bizans sonra Türk-Bizans mücadelesinin atmosferi içinde doğmuş bir destan olmasından dolayı, anadoludaki türk-bizans mücadelesinin tarihi gerçekleri bulunuyor.

ç. •Metnin temasını söyleyiniz. Temanın, eserin yazıya geçirildiği dönemde yeni tanışılan İslami kültürün "gaza ve fetih" düşüncesiyle ilişkisini açıklayınız.

Battalname'de Battal Gazi'nin Anadolu'da Hıristiyanlarla yaptığı savaşlar konu edilmektedir. Bu savaşlarda merkez saha genellikle Malatya yöresidir. Savaşlar İslâmiyet-Hıristiyanlık mücadelesi şeklinde dini bir hüviyet taşır. Cihad ve gaza ruhu kendini kuvvetli bir biçimde hissettirir. Battal Gazi bu savaşlarda bir "evliya" karakteri sergiler. Devler ve cadılarla savaşır; okuduğu dualarla büyüleri bozar; ateşte yanmaz; göz açıp kapayıncaya kadar uzun mesafeler aşar; Hızır'la yoldaştır, sıkışık zamanlarda ondan yardım görür. Kâfirleri İslâm'a davet eder, davetini kabul etmeyenleri öldürür. Her savaşın sonunda elde ettiği malı mülkü din uğruna savaşan yiğitlere dağıtır.

•   Metnin temasının evrensel olup olmadığını tartışınız. Ulaştığınız sonucu kısaca belirtiniz.

Battalname’nin teması evrenseldir. Her dönemde yazılabilir.

Sayfa 104

Okuduğunuz metnin olay örgüsü, aşağıdaki tabloda karışık olarak verilmiştir. Tablonun sol tarafındaki kutucukların içine, doğru sıralamayı gösteren numaraları yazınız.e

	HakTeala, Deli Dumrul'un sözünühoşkarşılamadığıiçin Azrail'e onun canınıalmasınıemreder.
	Deli Dumrul, kuru bir çayın üstüne köprüyaptırır. Geçenden otuz akçe, geçmeyenden ise döve döve kırk akçe alır.
	Deli Dumrul Azrail'le karşılaşınca dili tutulur.
	Deli Dumrul'un duasıAllahuteala'ya hoşgelir. Azrail'e; Deli Dumrul, yerine başka bir can bulur-sa onun canınıbağışlayacağınıbildirir.
	Azrail, Deli Dumrul'a canınıalmaya geldiğini söyler. Deli Dumrul, ona yalvarır ancak çaresiz olduğunuanlar.
	Deli Dumrul, köprünün yanına konmuş bir oba görür. Bu obanın yiğidinin öldüğünü duyan Deli Dumrul Azrail'e meydan okur.
	Deli Dumrul, Allah'ın birliğine inanır ve ona yalvarır.
	Deli Dumrul, can istemek için önce babasına gider ancak olumsuz cevap alır.
	Boynu bükülen Deli Dumrul, eşine gider. Kendisinin yerine canını vermesini ister.
	Deli Dumrul'un sözü Hak Teala'ya hoş gelir. Azrail'e, Deli Dumrul'un anasının ve babasının canını almasını, eşlere de yüz kırk yıl ömür vermesini emreder.
	Deli Dumrul, sonra anasına gider. Ancak anasıda canını veremeyeceğini söyler.
	Deli Dumrul'un eşi, onun için canını vermeyi kabul eder. Fakat Azrail geldiğinde Deli Dumrul Allahuteala'ya yalvarır: Alırsan ikimizin canını beraber al. Bırakırsan ikimizin canını beraber bağışla.
	Dedem Korkut gelip dua eder. DELİ DUMRUL SIRASIYLA OLAY ÖRGÜSÜ: Deli Dumrul’un kuru çayın üzerine bir köprü yaptırması Deli Dumrul’un köprüden geçenlerden para alması Köprünün yamacına bir obanın gelmesi Obadan bir delikanlının vefat etmesi Deli Dumrul’un Azrail’e kafa tutması Azrail’in Deli Dumrul’un karşısına çıkması Deli Dumrul’un Azrail kapışması ve yenilmesi Deli Dumrul’un Allah’a bağışlanması için yalvarması Deli Dumrul’un canı karşı can bulması için annesi ve babasından can istemesi Deli Dumrul’a eşinin can vermesi Allah’ın Deli Dumrul’un Anne ve babasının Deli Dumrul yerine canlarını alması Deli Dumrul ve eşinin ömürlerinin uzaması Dede Korkut’un gelip dua etmesi

1. a. Metnin yapısını oluşturan ögeleri aşağıdaki şemaya yazınız.

Metnin yapısını oluşturan ögeler
CEVABI: olay örgüsü, yer, zaman ve kişiler metnin yapısını oluşturur.

b. Metnin yapısını oluşturan ögeler arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.
Metnin yapısını oluşturan ögeler birbiriyle uyumludur.Metindeki kişiler, olay, zaman ve mekan bir bütünlük oluşturmuştur. Verilmek istenen mesaja uygun kişiler, zaman, mekan ve olaylar seçilmiştir. Bu da hikâyenin ilgi çekiciliğini arttırmıştır.

Sayfa 105

Aşağıdaki tabloda, metindeki kişilerin adları verilmiştir. Bu kişilerin özelliklerini ve olay örgüsün-deki işlevlerini tablonun ilgili bölümlerine yazınız.

Kişiler	Özellikleri	Olay örgüsündeki işlevleri
Deli Dumrul	Güçlü kuvvetli, gözü pek biridir. İnanç noktasında biraz zayıftır. Azrail’e kafa tutabilir. Ama yaptıklarından pişman olup kusurlarını da gören biridir. Deli Dumrul’un üzerinden kahramanlık ve pişmanlık kavramları verilmeye çalışılmıştır.	Başkahraman
Azrail	Melek, Deli Dumrul’a Allah’ın gönderdiği kişi, Deli Dumrul’u yenip ona ders vermek için gönderilmiş vazifeli.	yardımcı kişi
DeliDumrul'un anası	Kendi canından oğlu  için vazgeçemeyen kişidir	yardımcı kişi
Deli Dumrul'un babası	Kendi canından oğlu için vazgeçemeyen biridir.	yardımcı karakter
Deli Dumrul'un karısı	Vefalı, kocası için canını vermekten çekinmeyen biri.	yardımcı karakter
Dedem Korkut	Hikayelerde kendisine akıl danışılan,çocuklara ad koyan bilge bir kişilik

2.   a. Olayların geçtiği mekân, dünya üzerinde herhangi bir yer midir? Bu mekân, olay örgüsün-
de anlatılanların gerçekleşmesi için uygun mudur? Açıklayınız.
Okuduğumuz metinde mekan  tam olarak belli değildir. Köprü, Deli Dumrul ile Azrail’in 
kaşılaştıkları ev mekanlar olarak verilmiş ama bunlar betimlenmemiştir.Mekanlar anlatrılanların gerçekleşmesi için uygundur.

b.Mekânın nasıl anlatıldığını metinden örneklerle belirtiniz.

c.Olayların oluşumunda mekânın işlevini söyleyiniz.
Mekan olayların geçtiği yer  işlevine sahiptir.

3.      Metindeki kişiler, zaman ve mekân arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Metindeki kişiler, olay, zaman ve mekan bir bütünlük oluşturmuştur. Verilmek istenen 
mesaja uygun kişiler, zaman, mekan ve olaylar seçilmiştir. Bu da hikâyenin ilgi 
çekiciliğini arttırmıştır.

Sayfa 105

4.      Metindeki olayların geçtiği zaman, yeryüzünde saat ve dakikayla ölçülebilen bir zaman dilimi midir? Zamanın özelliklerini ve nasıl anlatıldığını belirtiniz.

Zaman olarak da tam bir ifade yoktur. Akşam, sabah, biraz sonra gibi zaman ifadeleri kullanılmıştır.

a.  Dede Korkut Hikâyelerinin yazıya geçirildiği dönemi belirtiniz.
15.yy

b.  Metnin temasını söyleyiniz.
KAHRAMANLIK

c.  Metnin temasıyla yazıya geçirildiği dönem arasındaki bağlantıyı açıklayınız.

Metinin teması ile yazıldığı dönemle doğrudan ilişkilidir. Kahramanlığın bilek gücüyle gösterilmesi, eşkıyalıkların olması, göçerlerin bulunması eserin oluştuğu dönemin özellikleridir.

ç. Metnin temasının evrensel özelliğe sahip olup olmadığını tartışınız. Ulaştığınız sonucu kısaca belirtiniz.

Metnin teması evrenseldir. Çünkü her millette kahramanlık teması çok sık işlenir.

a.  Oğuz Türkleriyle ilgili bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

b.  Metinde anlatılan olayların, Oğuzlarla ilişkisini nedenleriyle açıklayınız. Bunların olay örgüsü etrafında bir araya nasıl getirildiğini söyleyiniz.
Oğuz Türklerinin düşmanları ve kendi aralarındaki mücadelelerini anlatan destansı hikâyelerdir.

Metnin anlatıcısı ve anlatıcının bakışaçısı aşağıdakilerden hangisidir? İşaretleyerek belirtiniz.

I.      Her şeyi bilen bir anlatıcı (İlahî bakışaçısı) (CEVABI BU ŞIK)

II.     Olayların kahramanıolan anlatıcı(kahraman bakışaçısı)

III.    Olup biteni tarafsızca aktaran anlatıcı(gözlemci bakışaçısı)

Sayfa 106

a.  Metnin özgün diliyle verilen bölümünden alınan aşağıdaki kelimeleri ve günümüzdeki karşılıklarını inceleyiniz. Kelimelerde oluşan ses değişikliklerini belirtiniz.

oğlı            —►    oğlu                           alur idi        —►    alırdı

çayun         —►    çayın                          köpri           —>■    köprü

kiçeninden —►-      geçeninden                kartaş         —►-     kardeş

döge döge —►  döve döve                  ol                —►    o
Metinde altı çizili kelimelerde genel olarak ses kurallarına aykırılıklar vardır. Aynı zamanda o dönemin Türkçesine özgü olarak eklerde yuvarlaşmalar görülüyor. Metindeki Türkçe kelimeler bugün için değişiklikler göstermesine rağmen, yabancı dillerden Türkçeye giren kelimeler değişmeden günümüze kadar gelmiştir. 

b.  Metinden alınan aşağıdaki cümleleri yapı yönünden inceleyiniz. Tespitlerinizi belirtiniz.
"Bunın içün böyle ider idi?"

Ol obada bir yahşı hub yigit sayru düşmüş idi."
Cümleler kısa ve özdür. Uzun cümleler pek kullanılmamış. Karşılıklı konuşmalara yer verilmiştir.

•  Yaptığınız incelemeden yararlanarak metnin dil (kelime ve cümle yönünden) özelliklerini sıralayınız.
Cümleler kısa ve özdür. Uzun cümleler pek kullanılmamış. Karşılıklı konuşmalara yer verilmiştir.

5.   a. Kitabınızdaki metinden alınan aşağıdaki bölümde koyu yazılan tasvir ifadelerini inceleyiniz.
Bunların nasıl yapıldığını belirtiniz.

Penceresi altın otağımın kabzası oğul!

Kaza benzer kızımın, gelinimin çiçeği oğul!

Karşı yatan kara dağım gerek ise

Söyle gelsin Azraü'in yaylası olsun.

Soğuk soğuk pınarlartm gerek ise

Ona içme olsun.

Tavla tavla koç atlartm gerek ise

Ona binek olsun.

Katar katar develerim gerek ise

Ona yük taşıyıcı olsun.

Ağıllarda akça koyunum gerek ise

Kara mutfak altında onun şöleni olsun.

Altın, gümüş para gerek ise

Ona harçlik olsun.

b.Metinden başka tasvir örnekleri bulunuz.

c.  Tasvirlerin metinde nasıl bir işlevi olduğunu söyleyiniz.
Tasvir  kelimelerle resim çizme sanatıdır. Tanıtılan yerlerin ve kişilerin zihinde canlanması tasvirle olur. Bu nedenle anlatmaya bağlı edebî metinlerde tasvirlere çokça yer verilir.

6.     Anadolu'da destani hikâyelerin oluştuğu dönemde yazıya geçirilen Dede Korkut Hikâyeleri'nin hangi tarihî gerçekliği dile getirdiğini söyleyiniz.
Dede Korkut hikâyeleri, Oğuz halkının başından geçen trajik olayların anlatıldığı metinlerdir. Bu anlatılar, tarihî olayların öyküsü müdür, yoksa tamamen hayale dayanan masallar mıdır, tam olarak bilinemez. Ama şunu rahatlıkla söylemek mümkündür: Bu hikâyeler, Oğuzların türlü zaman dilimlerinde başından geçen olaylara dayanmaktadır. Bu tarihi gerçeklikler, yüzyıllar içinde, kimisi başka halklardan alınmış, kimisi tamamen Türklere özgü mitolojik öğelerle karışmış; hatta masal unsurları bile bu anlatıların arasına girmiş; böylece mitoloji ile efsanenin, destan ile hikâyenin, hikâye ile masalın iç içe girdiği metinler ortaya çıkmıştır. Ancak hikayelerdeki kurgu, onun asıl dinleyenlerinde, yani 13. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar varlığını sürdüren Oğuz toplumunda gerçeklik duygusu uyandırıyordu. Bu yüzden birçok gerçek yer adı, tarihsel şahıs bu anlatıların kadrosu içinde kendine yer bulabilmiştir.

7.     Okuduğunuz metni "Ergenekon Destanı" ve günümüzdeki benzer bir film senaryosuyla kar şılaştırınız. Üç eserin benzer ve farklı özelliklerini tahtada sıralayınız.

Sayfa 107

a.  Metnin olay örgüsünü belirleyiniz.

Melik Danişment’in mektubu okuması ve kavmi İslam’a davet etmesi

Melik’in Evkas ile mücadeleye tutuşması ve Evkas’ı öldürmesi

Melik’in savaş meydanında yedi yüz kafiri öldürmesi

Kafirlerin hileyle kaleye girmesi

Melik’in Şettat’la karşılaşması

Melik’in köşede birini görmesi, Artuhi’yi uyarması ve oradaki ahırdaki kamışları yakarak oradaki düşmanları öldürmesi

Artuhi’nin düşmanın karşınına korkusuzca çıkması

Artuhi’nin ARgumiye’yi öldürmesi

Artuhi ile Şuzit’in karşılaşması ve Artuhi’nin yaralanması

Artuhi’nin Nastor’a götürülmesi

Melik’in Artuhi’yi kurtarması

Melik’in Şuzit’i öldürmesi

b.  Metnin yapısıyla ilgili ögeleri belirleyiniz. Tespitlerinizi defterinize yazınız.

c. Olay örgüsündeki kişileri, bunların özelliklerini ve olay örgüsündeki rollerini aşağıdaki tabloya yazınız.

MELİK: Vatanı için her şeyini feda edebilecek cesarette bir kahraman, bir anda yedi yüz kişiyle savaşan, dindar, inançlı birisidir. Metindeki kahramanlık duygusu onun  kişiliği üzerinden verilmiştir. Bu nedenle metinde önemli bir işlevi vardır.

ARTUHİ-EFRUMİYE: Melik’in en yakın dostlar. Dostları için her şeylerini veda edebilecek seviyedeler. Dindar bir tiplerdir.

ŞİZAT-ŞETTAT: Metinde kötüyü temsil eden tiplerdir. Müslüman halka zulmeden, acımasız ve yalancı bir tiplerdir. Metindeki işlevleri kötülüğü temsil etmeleridir.

YAŞLI KADIN: Metindeki merhamet duygusu ve anne sevgisini olun üzerinden verilmiştir.

ç. Metinde olayların geçtiği mekânın nasıl anlatıldığını ve işlevini söyleyiniz.

Okuduğumuz metinde mekan  tam olarak belli değildir. Kale, sur, savaş meydanı gibi genel mekanlar verilmiştir.Zaman olarak da tam bir ifade yoktur. Akşam, sabah, biraz sonra gibi zaman ifadeleri kullanılmıştır.

d.  Metindeki kişilerin, zamanın ve mekânın birbiriyle ilişkisini açıklayınız.

Bu üç özellik olay çevresinde gelişen edebi metinlerde birleşerek olay örgüsünü oluştururlar ve bunların bir tanesi değişir ve farklılaşırsa olay örgüsü kendiliğinden değişir.  Bunlardan bir tanesi diğeriyle uyum içinde olmazsa olay örgüsü inandırıcılığını kaybeder.

Sayfa 108

b.  Metnin temasını aşağıya yazınız.

Tema   :Melik Dânişmend'in olağanüstü niteliklere sahip bir kişi olarak İslâm dinini yaymak için savaşlar yapması ve yiğitliği metnin temasını oluşturmak*tadır. Yiğitlik, evrensel bir temadır.

c.  Kahramanlık hikâyeleri, Dânişmentnâme'nin anlatıldığı dönemde fetih ve gaza temalarını işledikleri için rağbet görmekteydi. Belirtilen bu temaların ve kitabınızda bulunan eserin temasının o dönemdeki İslami kültürle ilişkisini açıklayınız.estonline.blogcu.com

Metinde anlatınlar öncesinde de sonrasında da vardı. Tek farklılık bu kahramanlıklar İslamiyet öncesinde Türklük  ve kendi  milleti adına yapılırken sonraki dönemde din adına yapılmaktadır. Öncesinde anlatılan mekan göçebelikle ilgili orman, mera gibi yerlerken şimdi saray, savaş gibi  yerleşik hayata dair yerlerdir.

ç. Metnin teması evrensel midir? Tartışınız. Ulaştığınız sonucu belirtiniz.

İşlenen tema her ulus ve her zaman kullanılan evrensel bir temadır.

1. Metinde anlatılanlar, yeryüzünde yaşanabilecek gerçeklikler midir? Anlatılan olaylarda olağanüstü özelliklerin olup olmadığını belirtiniz. İnsana özgü gerçekliklerin, olay örgüsü etrafında nasıl birleştirildiğini açıklayınız.

Metinde anlatılanların gerçek hayatta aynısının yaşanması mümkün değildir. Ama gerçeğe uygun olan kısımların benzerleri yaşanmış olabilir. Halk hikâyeleri içinde hem gerçeğe uygun hem de olağanüstü özellikler barındıran metinlerdir. Metinde insana özgü gerçeklikler hikâyedeki gerçeğe uygun olan kısımları içeriyor.

a. Metnin özgün diliyle verilen bölümünden alınan aşağıdaki kelimelerin günümüzdeki karşılıklarını örnekteki gibi yazınız.

anunçün       —► _________anında_________________ arz kıldı        —_______arzetti_______

gerü             —► _________geri__________________ şar               —► şehir

andan           —► _________anından__________________ helakeyledi —► ____helak etti__________

b. "Çün kâfirler bu sözü işittiler, şunlara kim Hak hidayet verdi, Müslüman oldular, şunlara kim vermedi, kahır kılıcından helak eyledi." cümlesini yapı yönünden inceleyiniz.

•Yaptığınız incelemeden hareketle metnin dil özelliklerini aşağıya sıralayınız.

Metindeki kelimelerde genel olarak ses kurallarına aykırılıklar vardır. Aynı zamanda o dönemin Türkçesine özgü olarak eklerde yuvarlaşmalar görülüyor. kayurma, anun, diyüp, çevürdi, deyüp gibi. Metindeki Türkçe kelimeler bugün için değişiklikler göstermesine rağmen, yabancı dillerden Türkçeye giren kelimeler değişmeden günümüze kadar gelmiştir. Cümleler kısa ve özdür. Uzun cümleler pek kullanılmamış. Karşılıklı konuşmalara yer verilmiştir.

2.      Metinden tasvir örnekleri bulunuz. Bu tasvirlerin nasıl yapıldığını ve metindeki işlevini belirtiniz.

Kamu halk ilk uyhuya oldı tuş

Denizde balık yatdı yuvada kuş

Melik-zâde aldı eline kemend

Sanasın uyumamağa içdidi and

Kemendini atdı vü tutdı ucın

Düşürdü dam üstine ağdı gücin

Biribirini kuçdılar öpdiler

Sanasın yanar oda su serpdiler

Süheyl’ün elini tutup Nevbahâr

İletdi odasına andan sorar: estonline.blogcu.com

“Ki bensüz günün dün nite geçdidi

Hele cân tenümden benüm uçdıdı

Süheyl eydür ana ki “Hoş kanuma

Susadun, kasdun eyledün cânuma

Metinde  yapılan tasvirler okuyucunun anlatılan olayı daha iyi anlaması için yardımcı olan en önemli araçtır.Olay çevresinde gelişen metinler için olmazsa olmazlardandır betimleme