2.İSLAMİ DÖNEMDE
İLK DİL VE EDEBİYAT ÜRÜNLERİ
SAYFA 69:
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI:
SAYFA 71:
1.ETKİNLİK:
a)
b) İslam inancı hakimdir.
Devlet
yönetiminde hükümdarlık vardır.
c) İslam
dininin kabulü başlı başına bir kültürel değişmedir. Bu dinin kabulüyle dil ve
söyleyişte değişmiş. Sanatçılar bu dinin kelime ve kavramlarını eserlerinde
kullanmaya başlamışlardır. Metinde de bu yeni kavaram ve kelimelere sıkça
görmekteyiz.
d) İslamiyetin
kabulü metinlerde kendini hissettirmiş, yeni değerler İslam inancına göre
işlenmiştir.
2.ETKİNLİK:
Metinde
kullanılan lehçe Hakaniye lehçesidir. Hakaniye Lehçesi dendiği
zaman akla Kaşgarlı Mahmut'un en çok beğendiği, öyle ki "Kaşgar
dili","Kaşgar Türkçesi" olarak da adlandırılan, bir diğer
şekilde "Karahanlı Türkçesi" (Karahanlıca)dilinin devirlerinden
biri gelir.
Kaşgarlı'nın
şivelerle karşılaştırılırken "Türkçe" diye adlandırdığı Hakaniye
lehçesi, ilk Türk yazı dilidir. Bu yazı dili devresinden gelen eserlerin büyük
kısmı Uygur yazısı ile yazılmış olduğundan bu döneme Uygur dönemi, bu yazı
diline de Uygurca denilebilir. Fakat Türkoloji ve Türk dili
öğretiminde Türkçenin bu ilk devresi için biz "Eski Türkçe" adlandırmasını
yapıyoruz."Eski Türkçe" dönemini incelerken bu dönemin kapsadığı
Hakaniye lehçesini ve özelliklerini de inceleyebiliyoruz... Türkçe'nin ilk
devirlerinden olan Eski Türkçe devresi,dilimizin diğer evrelerindeki
gelişmelerin kaynağıdır.Kısacası, Türkçemizin bütün şekillerinin kökenine
inecek olursak Eski Türkçe dönemini incelemeliyiz.Türkçe'nin ana devresi ve
temel yapıları bu dönemde temellenmiştir.
Eski
Türkçe döneminde Köktürk yazısı (6.-8. yy.),Uygur Türklerinin kullandığı Uygur
Yazısı (8.-13. yy.) ve Müslüman olan Karahanlı Türklerinin Uygur yazısı
ile birlikte Arap yazısını da kullanmaya başladıkları Karahanlıca (10.-13.
yy.) dediğimiz birbirine çok yakın ağızlarda olan üç yazı dili meydana
gelmiştir.Üç ayrı alfabe kullanılmış olmasına rağmen yazı geleneğimizin izleri
üçünde de aynı özellikler gösterir. (Korkmaz,Zeynep)
B.Hakaniye Lehçesi
c)Kutadgu Bilig mesnevi nazım biçimi ve
aruz ölçüsüyle yazılmıştır.İslami dönemin ilk eseridir.Eserde Arapça ve Farsça
kelimeler kullanılmıştır.Dil Hakaniye Türkçesinin özelliklerini yansıtır. Olay
örgüsü çevresinde düşünceler şahısların karşılıklı konuşması şeklinde ifade
edilmiştir.
3.ETKİNLİK:
Metinde anlatılan olay: Hükümdar ve
Aytoldu arasında geçen konuşmalar
Metnin birimi:beyit
Dizelerin uyak düzeni: aa/bb/cc/dd/ee
Mesnevi nazım biçimiyle anlatılmıştır.
4.ETKİNLİK:
Kitabı yazılma amacı: Okuyana yol göstermek ve her iki dünyayada
da insanı mutlu etmektir..
Kün
Togdı: Adalet
Ay
Toldı : Mutluluk
b)
Ay Toldı Kün-Togdı’nın
huzuruna çıkar.
|
Hükümdar’ın Ay
Toldıya suali
|
Ay Toldı’nın
Hükümdara cevabı
|
Ay Toldı’nın
hükümdara cevabı
|
SAYFA 73:
·
Olay örgüsü çevresinde
düşünceler şahısların karşılıklı konuşması şeklinde ifade edilmiştir.
·
Olay farklı kavramları
temsil eden dört kişinin karşılıklı konuşmaları etrafında örgülenmiştir.
SAYFA 75:
ATABETÜ’L HAKAYIK:
1)
2) Yaradan
Tanrı, Rab, hak Resul gibi kelimeler kültürel değişimi yansıtmaktadır.
3a) Dörtlüklerde
“bilgi” ile kastedilen İslami değer,
düşünce ve bilgilerdir.
Çünkü
alimler bilgi ile Rabbi’ni tanır ve
sever.
Hz.Muhammet’in
hadisinden örnek verilmesi bilginin
önemini ve faydasını halka daha iyi anlatmak içindir.
b) “Yaradan
bilgi ile bilinir.”
“İnsanın
ziyneti akıldır.”
İnsan
bilgisi ile tanınır.
Bilgili
adam ölür fakat adı kalır.
Bilgiyi
Çin’de olsa bile arayınız.
5.etkinlik:
a) Hakaniye Lehçesi
c) Cahil temizlenmeyen bir kire benzetilmiştir.
·
Hz. Muhammet’in hadisi iktibas sanatına örnektir.
·
Metin dili
yazıldığı çağa uygun olarak sade ve anlaşılırdır. Yabancı kelimelerde hiç
değişim olmadan bu güne kadar gelmiştir. Örneğin kitap, dünya, mal, şah,
neva… Türkçe kelimelerde ise k-g değişimi, t-d değişimi, m-b
değişimleri olmuştur. Bu değişimler hakaniye Türkçesinin en önemli özelliğidir.
Metnin
Söyleyiş Özellikleri
Metin
dörtlükler ve beyitler halinde aruz ölçüsüyle söylenmiştir. Metinde ahenk
dörtlüklerle, beyitlerle ve kafiyeyle sağlanmıştır.
SAYFA 76:
Beyitler mesnevi geleneğine, dörtlükler de sözlü edebiyat geleneğine
bağlı kalarak kaleme alınmıştır.
b) Kitap bir ahlak ve öğüt kitabıdır.Eserde bilginin önemi,
faydaları, bilgisizliğin zararlarının yanında ahlak, erdem, cömertlik gibi
konulara da yer verilmiştir.
Atebetü’l Hakayık, insanlara bilgi vermek için yazılmış,
didaktik eserdir. Bu eserde Edip Ahmet, insanlara öğütler vererek hayatta
hakikate ulaşmaları için neleri yapmaları gerektiğini anlatmaktadır.
Sayfa 78
1.a. Piri Kamil doğru yolu gösterip yola koysa ( Tasavvufun tekke şeyhi)
Tövbe ederek eğri yoldan doğruya dönüp ( tövbe ederek günahlardan arınma)
Ne yüz ile hazretine varayım ben işte ( Ahiret inancı)
b. Rab ve Hz. Muhammed’den bahsedilmesi, Türk kültürünün İslam değerleri ile yeni bir biçime ve renge kavuştuğunu gösteriyor. Tasavvufun çıkış noktası, Allah ve peygamber sevgisidir.
c. Bu gibi ifadeler islam dininin kaynağı durumunda olan Arapça’nın Türkçe’ye etkisidir. Bu kelimeler, Allah ve peygamberin birden fazla isimle anıldığını da ortaya koyar.
2. Karahanlı Türkçesi (Hakaniye Lehçesi)
7.Etkinlik
- biligdin- bilgiden ( son hecede seslerin yeri değişmiştir)
Hazret’ige- Hazret’ine (g-n değişimi)
Tevbe- tövbe ( ilk hecede yuvarlaklaşma olmuştur.)
Barğum- varayım ( b-v değişimi, ğ-y değişimi)
Berse- verse ( b-v değişimi )
Senge- sana ( ng- n değişimi)
Menge- bana ( m-b değişimi)
Üçün- için ( ünlü daralması olmuş)
Bolsa- olsa ( b düşmüş)
- 12. Yüzyılda yazılmıştır. Didaktik, lirik, manzum bir eserdir. Allah ve peygamber sevgisini işlemiştir. Hikmet, hoş hayırlı anlamlarına gelmektedir. Sade ve yalın bir dil kullanılmıştır. Aruz ve hece ölçüsü bir arada kullanılmıştır. 144 hikmet ve bir münacaattan oluşmuştur. Karahanlı Türkçesi ( Hakaniye Lehçesi) ile yazılmıştır. İstifham, Tecahül-i Arif gibi sanatlar vardır. Hikmet, dini-tasavvufi şiirlerdir. Şiirlerde ulusal öğeler ( ölçü, nazım birimi, yarım uyak) ve İslamlıktan gelme yabancı öğeler ( din ve tasavvuf konuları, yabancı sözcükler) bir arada kullanılmıştır.
3. İslam etkisindeki Türk şiiri ( Tasavvufi şiir) etkisiyle yazılmıştır.
4. Hem dini bilgileri hem de bu bilgiler karşısında insanın yaklaşımını, duygularını, duyarlılıklarını dile getirmektedir. Eser, Türkler’ e İslam’ı benimsetmek ve sevdirmek amacıyla yazılmıştır.
Sayfa 82
1.Türkler, boylar halinde yaşamaktadır. Her boyun farklı bir lehçesi vardır. İslam dininin etkisi yaygınlaşmıştır. Türkçe, dünyada önemli bir kitlenin dilidir. Türkler, dil ve kültürlerine önem verirler.
2.a. İhsanda, merhametli, Allah’a hamd olsun, Nişabur halkının imamı, Resulullah
b. Bu ifadelerdeki yansımalar, İslamın değer ve düşüncelerinin Türk edebiyatına etkisini ortaya koymaktadır.
3. Hakaniye Lehçesi
4. ağrıdı- ağrıdı ( g-ğ değişimi)
Bası- başı ( s-ş değişimi)
Töşedi- döşedi ( t-d değişimi)
Manga- bana ( m-b değişimi, ng sesi düşmüş)
11. yüzyılda yazılmıştır. Türkçe’nin ilk sözlüğü, ansiklopedisi, dil bilgisi kitabıdır. Araplara Türkçe öğretmek, Türkçe’nin yaygınlığını göstermek amacıyla yazılmıştır. Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Sözcükleri örnekleyen atasözleri ve şiirler kullanılmıştır.
5. İslam etkisindeki Türk edebiyatı nesri geleneğine uygun olarak yazılmıştır.
Sayfa 83
1.Dil, milli kültürü oluşturan en önemli varlıktır. Bir milletin bütün kültür değerleri dil aracılığı ile yaşar ve yaşatılır. Dil, milli kültürü her yönüyle edebi eserlere taşır.
2. Türklerin milli duyguları, duyarlılıkları Türk dilinin süzgecinden geçerek estetik bir biçime kavuşmuş ve esere yansımıştır.
3. TDK, Türkçenin tarihten gelen yapısını koruyarak günümüzde ortak bir iletişim, bilim ve sanat dili olması için kurulmuştur.
Sayfa 84
Anlama Yorumlama
9.Etkinlik
a. Kutadgu Bilig ( Mesnevi tarzında yazılmış ilk Türkçe şiir, Kişilerin her biri bir kavramı temsil eder. İyi bir devlet adamının nitelikleri ortaya koyulur. Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır. Hakaniye Lehçesi ile yazılmıştır.)
Atabetül Hakayık: ( Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır. Dörtlük nazım birimi ve beyit nazım birimi bir arada kullanılmıştır. Türkler’e islamın ideal insan düşüncesini benimsetmek amacıyla yazılmıştır.)
Divan- ı Hikmet: ( Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. Dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır. Dini tasavvufi bir eserdir. Tasavvuf edebiyatının temelidir. Şiirlere hikmet adı verilir. İlahi türünün ilk örnekleri kabul edilir. )
Divan- ı Lügatit Türk: ( Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmıştır. Türkçenin ilk sözlüğü, ansiklopedisi, dil bilgisi kitabıdır. )
b. Kutadgu Bilig, Divan- ı Hikmert, Atabetül Hakayık manzum biçimde yazılmış sanatsal metin örnekleridir. Divan- ı Lügatit Türk, düzyazı biçiminde yazılmış öğretici bir metindir.
Sayfa 85
11.Etkinlik
1.Diyebiliriz. Bu eserde devlet adamlarının sahip olması gereken özellikler bir nasihat şeklinde dile getirilmiştir.
2.a Bir fikrin, davranışın, eylemin, duygunun simgelerle sembollerle ifade edilmesine denir. Alegorinin temelini istiare, teşhis, mecaz sanatları oluşturur.
b. Dönemin siyasi yapısında gördüğü bazı aksaklıkları doğrudan dile getiremeyeceği için alegorik tarzda eser yazmıştır.
3. Tekkedeki müritlere dini öğretileri estetik bir üslupla öğretmektir.
4. Evet, inceleme derleme yöntemini uygulamamız gerekir. Türkçe kelimeler farklı bölgelerdeki farklı ifade biçimleriyle yani ağız ve şive farklılıklarıyla ele alınmıştır.
Sayfa 86
Değerlendirme
1)D D Y D D
2)Kutadgu Bilig, Atabetü'l Hakayık
3)B
4)B
72 yorum
Abi yemin ediyom çok büyük sevap işliyosunuz hep böyle çok teşekükkür ederim
cok teşkkür ederim ama diger 10 sayfa nerde
diğer sayfaları da verin .....
86 demişiniz 76 yazıyo diğerleri nerde:(
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaafffffffffffffffffffffffffffffffffffeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeerrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinnnnnnnnnnnnnnn ssssssssssssiiiiiiiiiiiiiiizzzzzzzzzzzzzzeeeeeeeeeeeeee!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaafffffffffffffffffffffffffffffffffffeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeerrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinnnnnnnnnnnnnnn ssssssssssssiiiiiiiiiiiiiiizzzzzzzzzzzzzzeeeeeeeeeeeeee!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
çok teşekkürler...........
Elinize emeğinize sağlık sayfaların devamını bekliyoruz. :)
aaaaa
76'ya Kadar vermişsiniz Gerisi nerde?
çokk saolunnnn devamını bekliyoruzz :))
sağolun işimize yarıyo ama eksik veriyorsunuz şimdi benim 86 ya kadar ödevim vardı yarına hem 69-86 arası diyosunuz hem koymuyorsunuz lütfen yapıyosanız tam yapın
teşekkürler sagalun
teşekkürler sagolun
acill 86 ya kadar yarına ödev :S:SS
acil 86. sayfaya kadar yarına lazıım :S :(
ellerinize sağlık lakin 88 e kadar cevaplarını rica ediyorum çok acil şimdiden teşekkürler.. :D
süper sağolun allah razi olsun
86 ya kadar diyor 76 da bitiyor :S
aaaaaaaaaaaaaa
Sizi yaradana qurban emii,,....!!!! ;)
Sizi yaradana qurban emiiii.....!!!!! ;) :)
86 yı ben verim isterseniz doğru yanlışları 1 yanlış 2 doğru 3 yanlış 4 doğru 5 doğru
hani bunun devamııııı :(
Lan iyilik yapıosunuz bari doğru düzgün yapın 10 sayfa yokk napcaz biz hee e yapcaz yarın ders var hapı yuttum =(
üfff hadi ama 86 ya kadar acill nolur ya :( :(
86'ya kadar lazım acil, gösterip vermiyorsunuz ama :(
85 86 felan nerede
digerleri nerede peki
ya lütfen sf. 90 a kadar yaparmısınız ödevi yapmazsak hoca bizi disioline verecek
süpersiniz
88. sayfadan itibaren yokmu ?
çok teşekkürler ama 76 ya kadar var diğer sayfalarıda eklerseniz sevinirim
çok iyi abi ya süper süper bayıldımmmmmmm*-*
Allah razi olsun valla nasil yaradi bir bilsenizzz gerisi gelise ii olur
abi 77 en sonrası nerde zaten telefondan giriom annemler anlamasın diye sizin yaptığınıza bak ya saenizde edebiyatçının goznde iyice yükseldim simdi rewami bu yarin ders war napcam bn
76'ya kadar var ?
Thank youuuu...
beyler 86 ya kadar dıyonuz yok 86. sayfaya kadar 76 y akadar var nasıl ıs yapıyorsunuz duzgun yapın yapacaksanız ya
87-98 acill
çok karışıkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk
biryay sitesi daha derli toplu bu site karışık karışıkkkkkkkkkkkkkkkk
teşekkürler
77 den sonrası nerede acill lazımm
90 a kadar yaparmsınız
biryay 10.sınıf edebiyat sayfa 87-88-89-90 cevaplarınıda yayınlar mısınız ??
cevapları çok geç veriyosunuz lütfen 95-113 kadar verin :( R.A
lütfen 95-133 :(:(
neden bu kadar geç veriliyor cevaplar bize lazımmmm
yaa hoca sınavda 86 ya kadar soracak nerden bulacam ben
HLLL valla herkez adına teşekkur edrim
yazıyo orda
120- 133 lüttfnn
lütfennn acilen 87 den 100 e kadar cevapları werin lütfennn acilen yarına lazımm bolur sunuz werin :( :(
aga çok geridesiniz 110 a kadr bi cevaplayın lütfen
Yaw devamini getirin bune yaw
Hocam çok gerilerden geliyorsunuz
97.sayfalazım acil lütfen
çok tesekkur edrim :)
Sayfa 97 ile 108 arası çözümleri yok mu bulamıyorum :(
87 ve sonrası lazım acilll..
yav biz ta 10 syf ilerde gidiyoz lütfen 110.. Syf ya kadar verin bir iş yapiyosuz doğru yapın bari
ÇOK YAVAŞ PAYLAŞIYORSUNUZ KARDESM BİRAZ HIZLI YAPSANIZ İŞİNİZİ.
87-94. sayfaların cevaplarııı ??
teşekkürünüzü edin işimize yarıyorsa alın yok yaramıyorsa yapacak bişi yok işinine yaradığı kadar yapana teşekkür ediyorum ama bize zararı oluyor yazıp gidiyoz öğrenmiyoruz
87-94 arasını paylayır mısınız??
sayfa 98'i de bir an önce yayınlar mısınız?
tamam sağolun da devamı nerdeeeee!!!
tamam iyi güzel hoş bi iş yapıyonuzda birazda hızlı olsanız :/
Tebriklerr bravooo
walla çok iyi bi şey yapıyosunuz... iyi ki varsınız.....
Yok böyle faydalı bi blog ben çok istifade ediyorum :-)
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4) Yorumunuza emoji eklemek için "Emoticon" butonuna tıklayın.
5)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.
EmoticonEmoticon