25 May 2010

9-A/B TÜRK EDEBİYATI SON SINAV SORULARI

Reklamlar

HAVUZ BAŞI

Beyazıt havuzunun kenarındaki kanepelerden birine oturmuş, sizi bekliyorum. Yaşını almış bir adamın yirmi yaşındaki çocuk kederlerini, sevinçlerini yaşaması ne demektir, diye düşünüyorum. Belki bir geç olma hadisesi. Belki de bir çeşit hazları, kederleri, çocuklukları uzatma temayülü. Ama bu uzayan yaz, kışın gelmeyeceğine alâmet değil. Kış müthiş olacak, kar yolları kapayacak, bembeyaz ovada ölülük uzayıp gidecek...
Sizi bekliyorum. Sizi göreceğim; içimde bir şey koşacak. Siz görmeden geçeceksiniz. Ben kederle sevinci duyup dalacağım istediğim âleme. Dünyayı yeniden kederlerle kuracağım. Sonra çarşılardan çarşılara, insan sesleri arasında, her şeyi sizinle kurulmuş bir şehirde dolaşacağım.
Herkesler geçti, siz geçmediniz. Yüzünüzü göremedim. Bayramım, çocukluk bayramım salıncaksız geçmiş gibi gözüme yaş doldu.
Soğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntüden mi bilmem. Havuzun suyu bulanık, kapının saatleri 12´yi geçmiş. Kanepelerde kimseler yok. Tramvay ne fena gıcırdadı! Tramvaydaki adam bir tanıdık mıydı, acaba? Ne diye öyle dönüp dönüp baktı? Yoksa kimseciklerin oturmadığı kanepelerde bu saatlerde yalnız pek başıboşlar mı oturur? Kimseler âşık değil mi bu şehirde? Kimseler, bir meydanın kanepesinde kimseyi beklemeyecek mi, yüzünü bir dakika görmek için kimsenin?
Önce yanımdaki kanepeye oturdular. Biri kadın, öteki erkekti. Erkek bana gülümsedi. Halim yok gülmeye; yoksa tatlı tatlı gülümsemesine karşılık verilmeyecek adam değildi. Bu selam yerine geçen gülümsemeye neden cevap vermedim? Sizi bekliyordum. Hâlâ sizi bekliyordum. Belki de, bugün, bu saatte buradan çıkmayacaktınız... Yoksa hasta mıydınız?

Dört beş saniye bir gecikmeden sonra ben de güldüm. Bunun üzerine adam yerinden kalktı, yanıma geldi:

- Bu caminin ismi ne?
Bir türlü bulamadım caminin ismini, dersem, inanır mısınız? Hâlâ sizinle beraberdim. Hayır, hasta filân değildiniz, çok şükür! Beni görmemek için arka yollardan gidişinizi görür gibi oldum. İçimi mütevekkil bir sıkıntı sardı. Kızamıyorum size... Dünyaya kızıyorum. En iyi arkadaşıma kızıyorum. Yok a... Bu, mayıstan başka her şeye benzeyen soğuk bin dokuz yüz kırk altı mayısına kızıyorum. Size kızamıyorum. Arka sokaklardan beni görmemek için kaçtı ise, beni düşünerek gitmiştir, diyorum. Hatırladım caminin ismini:

-Beyazıt camii, canım!

Kadın da yerinden kalktı. Adamın mühim bir sual sorduğunu, cevabının bütün karışık meseleleri halledeceğini bağıran pek mütecessis bir yüzle yanımıza geldi. Yanına oturdu adamın. Bu sefer o sordu:

- Ali Sofya hangisi? ….



1) Metni yapı unsurlarına göre inceleyiniz. ( 20 Puan)

OLAY ÖRGÜSÜ Bir adamın umut, heyecan, üzüntü, çocukluğa özlem ve hayal kırıklığının karışımı duyguların yazarın ağzından anlatılmasıdır

ZAMAN 1946 yılı, Mayıs ayı,

MEKAN İstanbul, Havuz Başı, Beyazit Camii

KİŞİLER Adam (yazar), bir kadın ve bir erkek

2) Hikaye çeşitlerini yazarak metnin hangi hikaye türünün özelliklerini taşıdığını kısaca yazınız.(10puan)

a) Halk hikayeleri (2) b) Maupassant (olay / klasik) tarzı hikaye (2) c) Çehov tarzı hikaye(2)

d) ben merkezli hikaye (2)

DURUM hikâyesini özelliklerini taşır. Akışkan zaman içinde bir kişinin belli olayı anımsaması, geçmişine duyduğu özlem dile getirilmiştir. Olay örgüsü dinamik değil, durağandır.(2)

3) Metin hangi anlatıcının bakış açısıyla anlatılmıştır?Kısaca açıklayınız.( 10 P.)

Yukarıdaki metin kahraman (ben, 1. tekil şahıs) anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır. Anlatıcı aynı zamanda olay örgüsündeki kahramanlardan biridir.
4) Daha önce okuduğunuz öykülerle bu öykünün ortak özelliği nedir? (10 puan)

Olay örgüsü, kişiler, yer ve zamandan oluşan yapının olması hikayelerin ortak özelliğidir.

5) Tanımları verilmiş roman çeşitlerinin adlarını karşılarına yazınız.


Olanın olduğu gibi yazılmasını öngören romanlardır DOĞALCI ROMAN (2)


Belli biçim ve anlatım kaygıları ile yazılmış olan romandır ESTETİK ROMAN (2)


Aşk, duygu, hayal gibi düşüncelerin yer aldığı romandır ROMANTİK ROMAN (2)


Uzak bir geçmişte yaşanan olayları konu edinen romandır TARİHSEL ROMAN (2)


Dış gerçeklerden daha çok duyu ve duygulara iç yaşantının betimlenmesine yer veren roman İZLENİMCİ ROMAN(2)

I. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır.


II. Derin karakter tahlilleri yoktur.

III. Romana göre daha kısa bir türdür.

IV. Hikayede kişi kadrosu geniştir.

V. Öykünün öğeleri arasında olay, zaman ve mekan yer alır.
6) Yukarıda hikaye (öykü) hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

7) Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.(10P.)


(d ) Romanlarda olaylar, roman kahramanlarının karakter niteliklerinden doğar.

( y) Romanda anlatıcı bizzat yazarın kendisidir.

(d ) Tiyatro oyuncularının yüzlerinde yaptıkları değişikliklere makyaj denir.

( d) İnsanların başından geçen acıklı olayların anlatıldığı tiyatrolara trajedi denir.

(d ) Tiyatrosergilendiği yere sahne denir.


Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için somut olarak insanı tanımak gerekir.


8) Yukarıda güzel sanatların hangi yönü üzerinde durulmaktadır?

A) Evrensel bir özelliğe sahip olması

B) Kaynağının insan olması ve insanı konu alması

C) Zamanla gelişme göstermesi

D) Tarihi ve kültürel konuları işlemesi

E) Edebiyatla içli dışlı olması

9) Aşağıdakilerden hangisi anlatmaya bağlı edebi metinlerden değildir?

A) Masal B) Destan C) Roman D) Meddah       E) Hikaye


‘’Naim Efendiler bu yaz Kanlıca’ya taşınamadılar.Zamanlar artık eski zamanlar değil, iki sene içinde pek çok gelenek değişti.Kışın konaklarda, yazın yalılarda oturan aileler gittikçe azalmaktadır.’’


10) Yazar yukarıdaki parçada dönemin hangi hayatını yansıtmıştır?
A) Dini
B) Ekonomik
C) Sosyal
D)Kültürel
E) Askeri


-“Bunlardan belirli bir sosyal sınıfı ya da eğilimin özelliklerini üstünde taşıyan kişiye tip denir. Cimri tip, sevecen tip… Karakter ise kendine özgü tutum ve davranışları olan kişidir.”


11) Parçada sözü edilen, anlatmaya bağlı edebi türlerin hangi öğesidir?
A) Olay B) Kişiler C)Mekan D) Zaman E) Anlatım

Her zaman tam karanlık değil gece

Kendimde denemişim ben.
Kulak ver,dinle…
Her acının sonunda bir pencere vardır,
Aydınlık bir pencere.

12) Şiirde anlatılmak istenen düşünceyi aşağıdaki
atasözlerinden hangisi karşılar?

A) Kara haber tez duyulur.
B) Sabır acıdır,meyvesi tatlıdır.
C ) Kara gün kararıp kalmaz.
D) Ay görmüşün yıldıza minneti yoktur.
E ) Bin kaygı bir borç ödemez.

13) Aşağıdakilerden hangisi destanın özelliklerinden değildir?


A) Olayların ve kişilerin olağanüstü özellikler göstermesi
B) Tanrıların ve doğaüstü güçlerin olaylara karışması
C) Ulusal dille ve nazım biçimleriyle oluşturulması
D) Toplumları derinden etkileyen olayların anlatılması
E) Bütünüyle düzyazı biçiminde olması


) ‘’Şaha kalkmış kır at kişniyordu. Pembeye kesmiş, pesbembe olmuş dağ yürümeye başladı, ışıkları köpürtederek.Pembe bir sel köpürerek akıyordu dağdan aşağıya.Ovayı binlerce, pembeye kesmiş kır atın kişnemesi doldurmuştu.Atlar birbirine girmişler, uçuyorlardı.Atların kanatları birbirine değiyor, yeleleri, kuyrukları savruluyordu.Işıklar gittikçe dünyayı dolduruyordu.’’


14) Yukarıdaki metinde yazar aşağıdakilerden hangisine başvurmamıştır?
A) Gerçekçi bir anlatıma

B) Kelimelere yeni anlamlar yüklemeye

C) Betimlemelere

D) Hayal gücüne

E) Kelime tekrarı yaparak anlatıma akıcılık kazandırma


15) Aşağıdakilerden hangisi Geleneksel Türk Halk tiyatrosunun özelliklerinden biri değildir?
 

A) Konular tarihten ya da mitolojiden alınır, kahramanları seçkin ve asil insanlardır.
B) Yazılı bir metin yoktur, anlatıcı-oyuncu doğaçlama yapar.
C) Söz oyunları ve tekerlemeler vardır, bölgesel özellikler ağır basar.
D) Geleneksel sözlü tiyatronun örneği olarak hem göze hem kulağa seslenir.
E) İslam uygarlığı etkisindeki Osmanlı toplumunu yansıtan zengin bir kaynaktır.


"Yazarken kitapları bir yana bırakır aklımdan çıkarırım; kendi işimi aksatırlar diye. Gerçekten de iyi yazarlar yüreksiz ederler beni. Hani bir ressam varmış, kötü horoz resimleri yapar ve uşaklarına, dükkâna hiç canlı horoz sokmamalarını sıkı sıkıya tembihlermiş. Ben de kimsenin bana el uzatamayacağı bir ortamda olmalıyım ki, yazdıklarım bana ait olabilsin."


16) Parçanın yazarı hakkında aşağıdaki yargılardan, hangisine ulaşılamaz?
A) Eleştiriye açık bir kişiliğe sahiptir
B) Başka yazarların etkisinde kalan biridir
C) Yazarken özgür olmayı yeğlemektedir
D) Özgün eserler vermeye özen gösteren biridir
E) Kendisinden daha güçlü yazarların varlığını kabullenen biridir


17) Bir hikayeyi dil ve anlatım yönünden incelerken aşağıdaki sorulardan hangisi sorulmaz?


A) Yazar konuşmalarda ve anlatımda dili nasıl kullanmıştır?

B) Kahramanların sosyal ve kültürel yapılarıyla olayın geçtiği yer arasında uyum var mıdır?

C)Yazar nasıl bir anlatım yolu seçmiştir?

D) Anlatım kaçıncı kişi ağzından yapılmaktadır?

E) Eserin dili anlaşılır nitelikte midir?

18) Geleneksel Türk tiyatrosunun en önemlilerinden biridir. Bir anlatı olarak dramatik türlerden ayrılsa da anlatılan olay veya hikaye seyirciler önünde hareket ve taklitle canlandırıldığından dramatik türlerden sayılır. Hareketten çok ses taklidi, jest ve mimiklere dayanır. Her türlü insan sesi taklit edilir. Özel bir sahnesi yoktur. Tek aktörlü bir oyundur.


Bu parçada aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi verilmektedir?

A) Karagöz B) Hacivat C) Meddah  D) Ortaoyunu E) Mizah


19) Cervantes tarafından yazılan ………. adlı yapıt ……….. türünün dünyadaki ilk örneği kabul edilir.


Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Don Kişot – öykü B) Don Kişot – roman

C) Decameron – öykü D) Decameron – roman

E) Don Kişot – destan


20) “ ( 1) Kapım kapalı. Açmak istiyorum. (2) Açarsam hastanenin benim için hazırladığı felaketlerin hepsi birden içeri girecek sanıyorum. (3) Karanlık bastı. 4) Elektrik düğmesini çevirdim. (5) Gayet zayıf bir ışık...”


Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi ruhsal durumu yansıtmaktadır?

A) 5   B) 4     C) 3      D) 2         E) 1


Artikel Terkait

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4) Yorumunuza emoji eklemek için "Emoticon" butonuna tıklayın.
5)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.


EmoticonEmoticon