BİR KAYIŞIN TESİRİ ÖYKÜSÜNÜN KONUSU : Mahmut Beyin bir kayışın tesiri ile Türklüğünü unutup sahte bir Çerkez’e dönüşümüdür.
BİR KAYIŞIN TESİRİ ÖYKÜSÜNÜN ÖZETİ: Anlatıcı ve bir zabit arkadaşı bir yerde oturur. Hemen yanlarındaki masada ise iri , palabıyıklı Çerkez şivesiyle konuşan bir adam etrafındakilere bir şeyler anlatmaktadır. Anlatıcı kişi bu adamın Kafkasya’dan yeni gelmiş olabileceğini zannederek arkadaşına Karadeniz yollarının açılmış olduğunu söyler. Arkadaşı onun söylediklerinden bir şey anlamayınca anlatıcı da yan masadaki iri adamı gösterir. Arkadaşı gülmeye başlar ve o adamın Çerkez olmadığını insanlara Çerkez olduğunu inandırmak için böyle davrandığını söyler. Anlatıcı kişi bu olaya pek bir anlam veremeyince arkadaşı anlatmaya başlar. Bu adamın kendisinin idadiden sınıf arkadaşı olduğunu söyler. Bu adamın isminin Mahmut Bey olduğunu ve onun halis muhlis Türk olduğunu söyler. Bir Ramazan tatilinde bir arkadaşı Mahmut Beye Karamürsel’den zarif bir Çerkez kayışı getirir. O kayışı taktığından beri Türklerle muhabbetini keser, Çerkezlerle dost olur. Mahmut Bey Harp Okuluna geçtiğinde tamamen Türkçeyi unutur. Ama Çerkezceyi de öğrenemez. Öğrendiği aslında Çerkez şivesidir. Anlatıcı sahte Çerkez’e bakıp arkadaşına bu adamın Çerkez bir akrabası olup olmadığını sorar. Arkadaşı yeminler ederek olmadığını söyler ve Mahmut Bey’in bir kelime bile Çerkezce bilmediğini de ekler. O kayış sanki tılsımlıdır ve Mahmut onu taktığı günden beri Çerkezlik sevdasına düşmüştür ve bu yolda servetini harcamıştır. Anlatıcı Mahmut Bey’in bu hikayesini dinleyince kendi kendine Türklerin kendilerine böylesine gönüllü millettaş kazandıracak önemsiz bir kayışlarının bile olmadığını düşünür.
KİŞİLER:
MAHMUT BEY: İri, palabıyıklı babayiğit ve mert bir görüntüsüne rağmen son derece korkak , bir hediye yüzünden benliğini unutan ve Çerkez gibi yaşamaya başlayan ve bu yolda babasının servetini yiyen askerlik yapan bir adamdır.
ANLATICININ ARKADAŞI: Mahmut Bey’in idadiden arkadaşıdır. Hakkında zabit olduğundan başka bir şey bilemiyoruz.
Anlatıcı : Hikayenin anlatıcısıdır.
YER VE ZAMAN : Belirsiz zaman ifadeleri kullanılmıştır.
ANLATICI : 1.tekil şahıs tarafından anlatılıyor.
Bakış Açısı: Kahraman bakış açısıdır.
HAZIRLAYAN:Beyza Nur BALCI...Teşekkürler...
