Bu yazımızda dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un muhteşem bir aşk hikayesi olan Selvi Boylum Al Yazmalım romanının konusu, özeti, teması, şahıs kadrosu, olay örgüsü, mekan ve zaman, anlatım türleri ve teknikleri yönlerinden kısa incelemesi yer alıyor.

SELVİ BOYLUM AL YAZMALIM/CENGİZ AYTMATOV

Konusu: Dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un bu eserinde kamyon şoförü olan İlyas ile köylü kızı Aysel'in aşkları, çeşitli sebeplerden ayrılmaları ve tekrar yollarının kesişmesi anlatılıyor.

Özeti:

Anlatıcı, aslında bir gazetecidir. Olay, yazarın Narin’deyken Frunze’ye gitmek için çıktığı yolculukla başlamaktadır. Yazar Frunze’ye gitmekte olan otobüsü kaçırınca acele gitmesi gerektiği için yoldan geçen herhangi bir arabayı durdurmaya karar verir. Benzin istasyonunda aracına benzin dolduran bir şoför görür ve ondan kendisini Frunze’ye götürmesini ister ancak şoför onun teklifini reddeder. Şoför en fazla otuzunda, uzun boylu, hafif kamburu çıkmış, genç bir adamdır. Yorgun, bitkin ve umutsuz hâli gazeteciyi çok etkiler. Gazeteci daha sonraki bir zamanda görev için Kırgızistan’ın Oş şehrine trenle giderken yanında oturan adama dikkat kesilir. Sonra o kişinin, kendisini yolda araba sına almayan şoför olduğunu fark eder. Şoför de onu tanır. Tanışmalarının ardından şoför, gazeteciden özür diler ve kendisini affettirmek için onu bir dahaki sefere nerede görürse kamyonuna alabileceğini söyler. Şoför, gazeteciye onu neden kamyonuna almadığını açıklamak için hikâyesini baştan sona kadar anlatmaya karar verir. Bundan sonra olaylar, İlyas’ın dilinden verilir.
                                                      

İlyas askerden yeni dönmüştür. Yakın arkadaşı Alibek, Tian Şan’da çalıştığı bir ulaştırma merkezinde ona da iş bulur. Bu merkez Isık-Göl kıyısındadır. Daha sonra köyün birine iş için gittiğinde İlyas’ın kamyonu arızalanır. Aysel’le tanışması da bu esnada olur. Aysel’i uzun ısrarlar sonunda kamyonuna binmeye ikna eder. İlk görüşte ikisi de birbirinden etkilenmiş hatta birbirlerine âşık olmuşlardır. Artık İlyas o köye gitmek için bahaneler arar duruma gelmiştir. Bu görüşmelerin birinde Aysel’i evine bırakırken Aysel’in annesinden Aysel için görücülerin geldiğini duyar. Böylece Aysel’in evlendirilmek üzere olduğunu anlar. İlyas bu durumu haber alınca adeta yıkılır ama yine de Aysel’den ümidini ile Aysel’in ümidini kesmez ve ikisi buluşmaya devam eder.

İlyas’ın çalıştığı ulaştırma merkezinde Kadiça adlı genç ve sarışın bir kız vardır. Kadiça, şoförlerin görev planlamalarından sorumlu kişidir ve İlyas’tan hoşlanmaktadır. Görev dağılımında da hep İlyas’a kolaylıklar sağlamaktadır. İlyas da zaman zaman Kadiça’ya karşılık vermektedir. Ulaştırma merkezinde çalışan Cantay; İlyas’la anlaşamayan, Kadiça’ya ilgi duyan biridir. Bu nedenle İlyas’ı kıskanır. Kadiça, İlyas’tan karşılık bulamadığı bir gün onun görev planlamasını değiştirir ve onu Kolhoz’a gönderir. İlyas, görevi kabul etmek zorunda kalır. Kadiça İlyas’ın Aysel’i sevdiğini öğrenince İlyas’ı Kolhoz’dan alıp Sintzan’a görevlendirir. İlyas’ın yerine Kolhoz’a artık Cantay gidecektir. Bir daha Kolhoz’a gidemeyeceği için Sintzan’a giderken Aysel’i de kaçırıp götürür. Arkadaşı Alibek’in yardımıyla kalacak bir yerleri olur.
İlyas ile Aysel evlendikten sonra bir çocukları olur ve adını Samet koyarlar. İlyas bir gün yolda kalan bir adama (Baytemir) yardım eder.

Evliliğin ilk dönemlerinde gayet mutludurlar. Vakti geldiğinde Aysel’in ailesine gidip ellerini öpmenin hayalini kurarlar. İlyas’ın daha önce yaptığı gibi kamyonuna römork takarak Tian Şan bölgesinden geçebileceği iddiasında bulunması, bunu başaramayınca da işyerindeki arkadaşları ve en yakın arkadaşı Alibek ile arasının açılması üzerine huzursuzluk başlar. Arkadaşları yüzüne bakmaz olur. İlyas, onurunun zedelendiğini düşünür. Bu huzursuzluk, evliliğine de yansır.

Tüm bu olumsuzluklar içerisinde İlyas, Kadiça’ya sığınır. Kendisini anlayan ve seven tek kişinin Kadiça olduğunu düşünür. Bazı geceler evine bile gitmez. Aysel ise bu duruma bir anlam veremez. Aysel, bir şeyler sezinler ama emin olamaz.

Bir gün iş yerine gider ve Kadiça’yla konuşur. O da İlyas’la aralarında bir ilişki olduğunu anlatır. Bunun üzerine Aysel, Samet’i de alıp evi terk eder. İlyas eve döndüğünde Aysel’in, oğluyla birlikte evi terk ettiğini anlar. Kadiça’ya durumu sorar. Kadiça olanları anlatır ve İlyas’tan af diler. Çaresiz bir şekilde Alibek’e gider ama oradan da eli boş döner. Sonunda aklına Aysel’in köyü gelir. Oraya gider ancak Aysel’i bulamaz. Dönüşte köylüler tarafından taşlanır.

Kadiça’yla birlikte Anarhay’da bir iş bulurlar ve oraya gidip beraber yaşamaya başlarlar. İlyas geçen
yıllara rağmen selvi boylu al yazmalısını unutamaz. Oğlu Samet gözünde tüter. Kadiça da durumu anlar ve İlyas’tan ayrılır. Kuzey Kazakistan’a gider. İlyas ise Aysel’i bulmak için tekrar Aysel’in ailesinin yanına gider. Aysel’in kardeşinden onun evlenip gittiğini öğrenir. Bu haber İlyas’ı çok kötü sarsar. Dönüşte yolda rastladığı asker arkadaşı ona tekrar eski iş yerinde çalışmayı teklif eder. Ulaşım merkezinde eskilerden kimse kalmadığını öğrenince tekrar eski iş yerinde şoför olarak çalışmaya karar verir. Bir gün kamyonuyla giderken kaza yapar.

Baytemir kazayı görünce İlyas'ı kurtarıp evine götürür ve orada Aysel'le İlyas uzun zamandan sonra ilk kez karşılaşırlar. Aysel, İlyas'ı görünce taş kesilmiş cansız gibi İlyas'a bakar. İlyas, Aysel diye haykırmak ister ama onun  yabancı bakışları dilini bağlar. Sonra içeriye İlyas'ın oğlu Samet gelir, Samet'in oğlu olduğunu hemen anlar. İlyas oğlu ve Aysel’e karşı yapmış olduğu hataların yarattığı pişmanlık duyguları ile onları gördüğünde kalbi sızlar.  Fakat Baytemir’in hiçbirşeyden haberi yoktur. Ancak daha sonraları İlyas’ın Aysel’in eski kocası olduğunu anlar. Ama ne Aysel’e ne de İlyas’a bir şey söylemez. İlyas'ın yaraları sarılır. 

İlyas kamyonun arızası giderildikten sonra oradan ayrılır. Ancak sık sık Samet’i görmek için yine gelir. Durumu öğrenen Aysel, Samet’in sokağa çıkmasına bile izin vermez. İlyas yine bir gün Samet’i görmeye gelir ancak onu diğer çocukların yanında bulamaz. Onun hasta olduğunu düşünür ve Samet’i görmeye gider. Bir gün Samet’i kaçırmaya karar verir ama Samet ağlayıp dönmek ister. Aysel’in seçimi de Baytemir’den yana olunca İlyas, büyük bir yıkıma uğrar; orayı terk ederek Pamir’e gider. Anlatıcı yazar, romanın son bölümünde Baytemir’in savaş sonrası evine dönmesini, eşini ve çocuğunu bulamamasını, Aysel ve Samet’le tanışmalarını, bir aile olmalarını Baytemir’in dilinden aktarır.

Cengiz AYTMATOV, Selvi Boylum Al Yazmalım

Şahıs Kadrosu:

Ana Karakterler: İlyas, Asya, Baytemir
Yardımcı Karakterler: Kadiça, Cantay, Alibek
Mekanlar: Frunze, Kırgızistan’ın Oş şehri, Tian Şan, Isık Gölü kıyısı, Baytemir'in evi
Zaman: İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki on yıl
Anlatım Biçimleri: Öyküleyici, betimleyici anlatım
Anlatım teknikleri: Gösterme, anlatma, diyalog, iç çözümşleme, geriye dönüş

www.edebiyatfatihi.net

Yazıya Tepkini Göster!

Bir Yorum Yaz

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

Daha yeni Daha eski

Reklam

Reklamlar