Araba Sevdası İle Felatun Bey'le Rakım Efendi Karşılaştırması

Bu yazımızda Tanzimat Dönemi'nin iki önemli romanı Araba Sevdası İle Felatun Bey'le Rakım Efendi romanlarını konu, tema, mekan, roman tipleri, dil ve üslup ve edebi akım bakımlarından karşılaştırdık. ➠www.edebiyatfatihi.net

FELATUN BEY'LE RAKIM EFENDİ İLE ARABA SEVDASI ROMANLARININ KARŞILAŞTIRMASI

Konu:  Felatun Bey'le Rakım Efendi romanında Batılılaşma sorunu alafranga ve mirasyedi
tipinden yola çıkılarak ele alınmıştır.  

Araba Sevdası, baş karakter Bihruz Bey’in Periveş Hanıma duyduğu sıradan bir aşk hikayesini anlatıyor görünse de daha çok dönemin gerçeklerini yansıtmaktadır. Zira Batı etkisinin kendisini iyiden iyiye hissettirdiği II. Abdülhamit dönemi, toplumsal ve sosyal özellikleri ile ele alınmakta ve eleştirilmektedir.

Tema: Her iki romanda da "yanlış Batılılaşma" teması işlenmiştir.

Mekan: Her iki romanda mekan İstanbul'dur.

Roman kahramanları: Araba Sevdası romanının baş kahramanı Bihruz Bey'dir. Bihruz Bey bir Osmanlı paşasının oğludur. Evde özel hocalardan yarım yamalak bir eğitim görmüştür. Alafrangalığa özenir, süsü, gösterişi sever. Şık giyinir. Şımarık, sorumsuz bir gençtir. Her fırsatta az buçuk bildiği Fransızcasıyla terziler, ayakkabıcılar ve garsonlarla konuşur. Böylece Batılı olduğunu sanır. Felatun Bey'le Rakım Efendi romanında  Râkım Efendi, çalışkanlık ve tutumlulukla mutluluğa kavuşanların sembolü iken Felâtun Bey, tembellik ve israfla hayatını tüketen insanların temsilcisidir. Felatun'a göre  göre Batılılaşmak, lüks yaşamak, şık giyinmek ve eğlence yerlerinde gezip tozmaktır. 

Dil ve Üslup: Felatun Bey'le Rakım Efendi romanında o dönemdeki halkın anlayabileceği

sade bir dilin kullanılmıştır. Ahmet Mithat Efendi bu romanda kişiliğini gizlemez, olay akışına müdahale eder, kişileri yönlendirir. Bu durum da roman tekniğinin kusurlu olmasına neden olmasına olmuştur. Araba Sevdası romanında günümüze göre ağır ve süslü bir dil vardır. Fransızca kelime ve tamlamalar dikkat çeker. 

Edebi Akım: Felatun Bey'le Rakım Efendi romanında romantizm akımından etkilenirken Araba Sevdası realizm akımının izlerini taşımaktadır. Araba Sevdası edebiyatımızdaki ilk realist romandır.