Salur Kazanın Evinin Yağmalandığı Destanı Beyan Eder: Konusu, Özeti, Olay Örgüsü, Geniş İncelemesi

Salur Kazanın Evinin Yağmalandığı Destanı Beyan Eder: Konusu, Özeti, Olay Örgüsü, Geniş İncelemesi

Bu yazımızda Dede Korkut Hikayeleri'nden "Salur Kazan'ın Evinin Yağmalandığı Destanı Beyan Eder" hikayesinin konusunu, özetini, kişileri, mekan ve zaman incelemesini bulabilirsiniz...

İnceleme: www.edebiyatfatihi.net

SALUR KAZANIN EVİNİN YAĞMALANDIĞI DESTANI BEYAN EDER

Konusu: Bayındır Han’dan sonra gelen Salur Kazan’ın ava çıkması sebebiyle korumasız kalan evinin düşman tarafından yağmalanması ve ardından Salur Kazan’ın evini tekrar elde edebilmek için Oğuz Beyleriyle birlikte düşmana karşı verdiği mücadele anlatılıyor. 

Özeti: 

Bu destansı hikayenin başkahramanı Salur Kazan bir gün Oğuz beyleriyle ava çıkar. Evini koruması için oğlu Uruz'u ve üç yüz yiğidini geride bırakır. Salur Kazanın  ve Oğuz Beylerinin ava gittiğini öğrenen kafirler o gece Salur Kazanın evine baskın yapar, Salur Kazanın eşini, oğlunu, annesini,  atlarını... esir alırlar. Koyunları almak için Salur Kazanın ahırına da saldıran kafirlere Kazanın çobanı Karacık Çoban iki kardeşiyle karşı koyar. Büyük sapanıyla attığı taşlarla kafir düşmanın yarısını öldürür; diğerlerini de püskürtmeyi başarır ama savaşta iki kardeşi de şehit olmuştur. 

Avdayken Salur Kazan bir kabus görür, gördüğü rüyayı kardeşi Kara Güne'ye yorumlatır. Gördüğü rüya üzerine  avdan dönen Salur Kazan, Karacık Çoban'dan neler olduğunu öğrenir.  Düşman iline saldırmak için yola çıkar. On bin koyununu düşmana vermeyen çoban da Salur Kazan istememesine rağmen kendisiyle gelir. 

Bu sırada kafir düşman Şökli Melik;  Salur Kazanın karısı Burla Hatun’a göz koyar. Fakat  kırk ince belli kız içerisinde hangisinin Salur Kazanın  hatunu olduğunu anlayamayan düşman, bu kez oğul Uruz’un  etinden kara kavurma pişirip kadınlara yedirmeyi planlar. Böylece eti yemeyenin Salur Kazan’ın hatunu olduğu ortaya çıkacaktır. Uruz, annesine ailesinin  namusuna zarar vermemesini tembihler. Sonrasında, Salur Kazandan haber alamayan İç ve Dış Oğuz Beyleri de yardıma gelir  birlikte kafir düşmanı yenerler ve yurtlarına dönerler.

Kişiler ve Özellikler:

Salur Kazan:  Hikayenin baş kahramanıdır. Kahraman, yiğit ve cesurdur.  Evi ve ailesi için savaşır.
Uruz: Salur Kazanın mert oğludur. Annesinin namusunun kirlenmemesi için ölmeyi göze alır.

Burla Hatun: Salur Kazanın karısıdır. Boyu uzun, beli ince, boncuk boncuk gözlüdür.  Namusuna çok düşkündür.
Karacık Çobanı: Salur Kazanın çobanıdır. Kafir düşmana karşı savaşır, sapan atmada ustadır. Çok cesur ve yiğit biridir.
Şökli Melik:  Salur Kazanın düşmanı bir kafirdir. Nâmert biridir. 

Diğer Kişiler: Hikayede ayrıca kırk ince belli kız ve Bayındır Han, Şir Şemseddin, Beyrek, Bey Yigene gibi kudretli Oğuz beyleri geçmektedir.
Mekan ve Özellikleri:
Mekan: Olaylar Oğuz ülkesinde Kazan Bey'in yurdunda geçmektedir. Ayrıca av için gidilen yer, Bayburt Hisarı, Salur Kazanın evi gibi mekanlar bulunmaktadır.

Zaman ve Özellikleri:

Yer yer olağanüstülüklerle örülü bu destansı hikayenin genelinde zamanla ilgili net ayrıntılar yoktur. Örneğin;
"Gece yatarken, o gece, bu sırada..." gibi.

Dil ve Üslup Özellikleri:

"Salur Kazanın Evinin Yağmalandığı" hikayesinde sade bir dil; canlı akıcı üslup kullanılmıştır.
Hikayedeki dil Oğuz Türkçesidir.
Halk söyleyişlerine yer verilmiştir.
Eserde hem nazım (şiir) hem de nesir (düzyazı) bir aradadır. Bunun nedeni destandan halk hikayesine geçiştir.
Seslenişler bulunur: Bre dini yok akılsız kafir, bre kafir aman, oğul oğul ay oğul..."
Şiir şeklindeki bölümlerde redif ve kafiyelere yer verilmiştir. Bunun nedeni sözlü anlatımın ürünü olmalarıdır. Örnek:

"Ne kızıyorsun ağam bana ağam Kazan

Yoksa göğsünde yok mudur iman" ("an" tam kafiye)

...

"Bre kafir aman

Tanrı'nın birliğine yoktur güman" ("man" zengin kafiye) dizelerinde görüldüğü uyaklı bir anlatım vardır.

➜DİĞER DEDE KORKUT HİKAYE İNCELEMELERİ