Durum Hikayesi İle Olay Hikayesi Arasındaki Belirgin Farklar Nelerdir?

Durum Hikayesi İle Olay Hikayesi Arasındaki Belirgin Farklar Nelerdir?
Önce özlü bir şekilde karşılaştırdık, daha ayrıntılı bilgileri aşağıda bulabilirsiniz...

edebiyatfatihi.net 

1. Olay hikayesi olay üzerine kurulur. Durum hikayesi özenle seçilmiş büyük olaylardan oluşmaz.

2. Olay hikayesi "serim", "düğüm" ve "çözüm" bölümlerinden meydana gelir.
Çehov tarzı hikaye de "serim" ve "çözüm" bölümleri çoğu zaman bulunmaz. 

3. Olay hikayesinde şahıs kadrosu seçilmiş ve idealize edilmiş insanlardır. Durum hikayesinin kahramanlarında ise özenle seçilme, idealize edilme söz konusu değildir. 

4. Olay hikayesinde  güçlü bir sosyal içerik amaç edinilmiştir. Çehov tarzı (durum) hikayenin içeriği ise çok daha günlüktür.

5. Olay hikayesinde mekan, insan karakterini şekillendirmede önemlidir. Durum hikayesi; mekan üzerinde fazla durmaz.

6. Olay hikayesinde okuyucuda heyecan ve merak uyandırır. Durum hikayesinde okuyucuda merak uyandırma duygusu söz konusu değildir.

7. Olay hikayesinde ayrıntılı bir anlatım tarzı söz konusudur. Anlatıcı -hangi tarz olursa olsun- geniş imkanlara sahiptir. Durum hikayesinde anlatıcının yetkileri bir hayli daraltılmıştır. Bu sebeple ayrıntılı  bir anlatım söz konusu değildir.  edebiyatfatihi.net

8. Olay hikayeciliğinin öncüsü Guy De Maupasssant'tır, durum hikayeciliğinin öncü ise Rus yazar Anton Çehov'dur.

www.edebiyatfatihi.net

+++Daha ayrıntılı bilgilerle

1. Olay hikayesi olay üzerine kurulur. Olay rastgele seçilmemiştir veya alelade değildir. Hikaye, birtakım iniş çıkışlarla, düğümlerle okuyucunun merak duygusunu ayakta tutar. Vakanın belli bir başlangıcı, yavaş yavaş gelişip gerilimin en üst kısma ulaştığı ortası ve sonucu mevcuttur. Olay örgüsü ani ve şaşırtıcı bir sonla biter. Hayattaki büyük çatışmalar, entrikalar yoğunlaştırılarak metne taşınır. 

Durum hikayesi özenle seçilmiş büyük olaylardan oluşmaz. Her zaman, her yerde ve her insanın yasayabileceği günlük hayat içindeki alelade olaylar tercih edilir. Okuyucuyu heyecana sevk edecek entrikalardan uzak durulur. Eğer büyük bir çatışma yaşanacaksa, bu kısım ya atlanır ya da özetlenir; gerilim bir hayli zayıftır.

2. Olay hikayesi "serim", "düğüm" ve "çözüm" bölümlerinden meydana gelir.

Çehov tarzı hikaye de "serim" ve "çözüm" bölümleri çoğu zaman bulunmaz. Okuyucu sonuç bölümü olmadığı için hikayenin bitmediği düşüncesini taşır.

3. Olay hikayesinde şahıs kadrosu seçilmiş ve idealize edilmiş insanlardır. Onlar alelade değildirler. Büyük ihtiraslar, tezatlar, çatışmalar, entrikalarla dolu, müstesna bir hayat yasarlar. Dış dünya ile çatışma içinde, muzdarip ve bedbin (karamsar) olma, onların değişmeyen vasıflarıdır.

Durum hikayesinin kahramanlarında ise özenle seçilme, idealize edilme söz konusu değildir. Onlar, herhangi bir ayrıcalıkları olmayan ve her zaman çevremizde görebileceğimiz insanlardır. Çehov tarzında, insanın daha küçük, ama çarpıcı özelliklerinin vurgulanması esastır.

4. Maupassant tarzı hikaye, güçlü bir sosyal muhtevayı amaç edinmiştir. Yapıya ait bütün unsurlar, bu muhtevayı vurgulayabilme endişesine göre şekillenir. Belli bir ahlak dersinin amaçlandığı söylenebilir. Sürekli olarak hayatın kusurlu ve elemli taraflarına bakma geleneği, hikayelere karamsar bir atmosferin hakim olması sonucunu doğurmuştur.

Çehov tarzı (durum) hikayenin muhtevası, çok daha günlüktür. Konuyu sezmek, büyük ölçüde okuyucuya bırakılmıştır. Burada da insanın çeşitli psikolojik hallerinin sezdirilmesi (günlük hayat içinde verilmek kaydıyla) esas alınmıştır. Ayrıca konu, çok açık mizahi bir atmosfer içinde takdim edilir. Bu sebeple okuyucu çoğu zaman Çehov tarzı hikayede kendini tebessüm etmekten alamaz.

5. Olay hikayesinde mekan, insan karakterini şekillendirmede önemlidir. İnsan, çevrenin ayılmaz bir parçası olduğu için mekanın tasviri önem kazanır.

Durum hikayesinde mekan üzerinde fazla durmaz. Birkaç kelimeyle onun ana hatlarını belirtir geçer. Mekan tasvirinden faydalanarak atmosfer sağlama söz konusu değildir.

6. Olay hikayesinde teferruatlı bir anlatım tarzı söz konusudur. Anlatıcı -hangi tarz olursa olsun- geniş imkanlara sahiptir. Açıklama, tasvir ve tahlil gibi belli baslı anlatım tarzlarıyla okuyucunun muhayyilesine fazla bir şey bırakılmaz.

Durum hikayesinde anlatıcının yetkileri bir hayli daraltılmıştır. Bu sebeple teferruatlı bir anlatım söz konusu değildir. Dolayısıyla pek çok şey okuyucunun muhayyilesine bırakılmıştır. Gösterme tarzının daha belirgin olduğu Cehov tarzında, sezdirme daha önceliklidir.