Sagu, İslamiyet öncesi Türk şiirinin en önemli nazım şekillerinden biridir. İran kaynaklarında Afrasiyab diye anılan çok eski bir Türk kahramanının Alp Er Tunga olduğu sanılmaktadır. Alp Er Tunga Sagusu da bu büyük kahramanın ölümünün ardından duyulan büyük acıyı yansıtmak için söylenmiştir. Bu yazımızda Alp Er Tunga sagusundaki örtük iletileri ve bunlaırn anlamlarını irdelemeye çalıştık... edebiyatfatihi.net
Önce Alp Er Tunga Sagusu'nu hatırlayalım:
ALP ER TUNGA SAGUSU
Önce Alp Er Tunga Sagusu'nu hatırlayalım:
ALP ER TUNGA SAGUSU
İsiz ajun kaldı-mu
Ödlek öçin aldı-mu
Emdi yürek yırtılur
Ödlek küni tavratur
Yalnguk küçin kevretür
Erdin ajun sevritür
Kaçsa takı ertilür
Ögreyüki mundag ok
Munda adın tıldag ok
Atsa ajun ugrap ok
Taglar başı kertilür
Begler atın argurup
Kadgu anı torgurup
Mengzi yüzi sargarıp
Kürküm angar türtülür
Ulşıp eren börleyü
Yırtıp yaka orlayu
Sıkrıp üni yurlayu
Sıgtap közi örtülür
Günümüz Türkçesiyle
Alp Er Tunga öldü mü?
Kötü dünya kaldı mı?
Felek (böylece) öcünü aldı mı?
Şimdi yürek(ler onun ölümünün acısı ile) parçalanıyor.
Feleğin günleri çabuk geçer.
(ve felek böylece) insanın gücünü (git-gide) zayıflatır;
(ve) dünyadaki insanları azaltır.
(İnsanlar felekten kurtulmak için) kaçsalar (bu yarışta) yine geçilirler.
(Feleğin) âdeti böyledir işte!
Bundan başka(sı) da bahanedir zaten.
(Felek bir kere) niyet edip (de) ok atarsa
dağların başı (bile) kertilir!
Beyler atlarını yordular;
Kaygı (ve keder) onları zayıflattı.
Bet ve benizleri (öyle) sarardı (ki)
(yüzlerine) safran sürülmüş (sanırsınız).
Erkekler kurtlar gibi, hep birlikte uluyorlar;
Yakalarını yırtıyor ve çığlık atıyorlar.
Islık çalar gibi sesler çıkarıyor ve feryat ediyorlar.
Ağlamaktan gözleri (yaşlarla) örtülüyor.
haz. Talat TEKİN, XI. Yüzyıl Türk Şiiri
ALP ER TUNGA SAGUSUNDAKİ ÖRTÜK İLETİLER
Kötü dünya kaldı mı?
Felek (böylece) öcünü aldı mı?
Bu dizelerde dönem insanlarının feleğe bakış açısı yansımıştır. Alp Er Tunga'nın ölümü feleğe mâl edilmiş, birtakım olumsuzlukların kaynağı olarak felek gösterilmiştir. Aslında bu yaklaşım bahtsızlık karşısında suçlanacak bir obje arayan sıradan bir insan psikolojisinin yarattığı bir savuma mekanizmasının ürünüdür.
Feleğin günleri çabuk geçer.
(ve felek böylece) insanın gücünü (git-gide) zayıflatır;
(ve) dünyadaki insanları azaltır.
(İnsanlar felekten kurtulmak için) kaçsalar (bu yarışta) yine geçilirler.
(Feleğin) âdeti böyledir işte!
Bundan başka(sı) da bahanedir zaten.
(Felek bir kere) niyet edip (de) ok atarsa
dağların başı (bile) kertilir!
Bu dizelerde örtük olarak büyük bir kahraman da olsa insanın ölüm
karşısında ne kadar aciz olduğu, ne yaparsa yapsın ölümden kaçamayacağı vurgulanıyor. edebiyatfatihi.net
Yorum Gönderme
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.