12.Sınıf MEB Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları, 2018-2019, Sayfa 32, 33, 34, 35

12.Sınıf MEB Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları, 2018-2019, Sayfa 32, 33, 34, 35

Sayfa 32

ÖLÇME-DĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru kelimeyi/kelimeleri yazınız.
1. Öğretici metinlerde amaç okuyucuya bilgi vermek olduğu için bu metinlerde kelimeler
genellikle gerçek anlamlarıyla kullanılır.

2. Hikâye, roman gibi edebî türlerde kahramanların ruhsal çözümlemesi yapılırken psikoloji ve
psikiyatri bilimlerinden yararlanılır.

3. Kaşgarlı Mahmut’un yazdığı Divanü Lügâti’t-Türk adlı eser, Türk dilinin ilk sözlüğü
kabul edilir.

4. Teknoloji, Genel Ağ, sosyal medya, toplumsal değişim gibi unsurlar yazı  ve konuşma
dilini etkiler.

5. Türk Dil Kurumunun; Derleme Sözlüğü, Türkçe Sözlük, Tarama Sözlüğü, Deyimler Sözlüğü,
Yazım Kılavuzu gibi pek çok sözlük çalışması vardır.

B) Aşağıda numaralar ile verilen yazar isimlerini harf ile verilen eser isimleri ile eşleştirerek harfleri numaraların yanındaki yay ayraçların içine yazınız.

Yazar                                              Eser

(Ç) 1. Ali Şir Nevaî                 a) Mukaddimetü’l-Edeb

(C) 2. Ahmet Vefik Paşa         b) Codex Cumanicus

(D) 3. Şemsettin Sami             c) Lehce-i Osmani

(B) 4. Kıpçak Türkleri             ç) Muhâkemetü’l-Lugateyn

(A) 5. Zemahşeri                     d) Kamus-ı Türki

C) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını ilgili alana yazınız.

7. Konfüçyüs: “Bir ülkeyi yönetme görevini bana verseler, hiç kuşkusuz dili gözden geçirmekle işe
başlarım.” diyor. “Çünkü dil yetersizse sözcükler anlaşmayı sağlayamaz, düşünce anlatılamaz.
Ödevler gereğince yapılamaz; töre, kültür bozulur. Töre, kültür bozulursa hukuk yanlış yola sapar.
Bu durumda şaşkınlığa kapılan halk; ne yapacağını, işin nereye varacağını kestiremez. İşte bunun
içindir ki hiçbir şey dil kadar önemli değildir.”

Konfüçyüs’ün bu görüşüne katılıyor musunuz? Düşüncelerinizi nedenleriyle birlikte kısaca
yazınız.

Cevap: Evet, çok doğru bir söz... Bir toplumu millet yapan en önemli ögelerden biri  dildir. Bir milletin  bağımsızlığı ve sonsuza kadar yaşaması, dilinin varlığı ve bağımsızlığı ile mümkündür. Toplumsal kurumlarda, kurallara uyulmadığında işleyiş bozulur. Dil de sosyal bir kurumdur.  Dildeki kurallara uyulmadığı takdirde, yabancı dillerin boyunduruğuna girilerek meydana gelen yozlaşma zamanla toplumda bozulmaları ve çözülmeleri de beraberinde getirir. edebiyatfatihi.net

Sayfa 33

Aşağıdaki kutucuklarda “Giriş” ünitesi ile ilgili 8-14. soruların cevapları bulunmaktadır. Buna

göre kutucuklarda yer alan harfleri boş bırakılan yerlere yazarak soruları cevaplayınız. (Soruların birden fazla cevabı olabileceğini göz önünde bulundurunuz.)

Cevap: 

8. A, B, G, İ
9. Ç
10. C, H
11. D
12. Ğ, I
13. E, F
14. C, E, F, H

Sayfa 34

15. Okuduğunuz metinden hareketle dilin özellikleri ile ilgili çıkarımlarda bulununuz. Çıkarımlarınızı boş bırakılan yere yazınız.

16. Okuduğunuz metinde yazar, dildeki kelime değişimini bir ağacın yapraklarının dökülüp yenilenmesine benzetmiştir. Bu ifade biçiminin metnin anlatımına nasıl bir katkı sağladığını aşağıda
boş bırakılan yere yazınız.

Cevap: 

• Yaşamdaki doğal gelişmeler ve değişiklikler dile yansır.
• Toplumsal ve siyasal gelişmeler dili etkiler, dile yeni sözcükler girer.
• İletişim araçlarının gelişmesiyle diller arasında yoğun bir sözcük alışverişi olmuştur.

17. Metinde gerçek, yan ve mecaz anlamlı kelime veya kelime gruplarına örnekler bulunuz. Bulduğunuz örnekleri aşağıda boş bırakılan yere yazınız.

Cevap:

Gerçek Anlam: 

Uygarlık, araba, uçak, radyo, telefon, telsiz, bilgisayar gibi araç ve gereçler, ordu yönetimi, dünya dilleri...

Mecaz Anlam: zamanla ölür,  dünyayı küçültmüş,  dilimize yerleşmiş, özleşme akımı durduğu

18. “Hiçbir dil durgun, tamamlanmış bir sistem değildir. Dil tamamlanmış bir yapıt değil, sürüp giden
bir etkinliktir. Her gün yeni sözcükler eklenir, zamanla bazı değişiklikler gösterir. Canlı bir organizma
gibidir dil.” Kemal ATEŞ

Bu parçadaki düşünceler, Mehmet Hengirmen’e ait metindeki düşünceleri destekliyor mu?
Düşüncelerinizi metinden örnek vererek aşağıda boş bırakılan yere yazınız.

Cevap: Evet  destekliyor. İki yazara göre de dil canlı bir varlıktır, değişime ve gelişime açıktır. İki yazar da dile zamanla yeni sözcükler eklendiğini  belirtmiştir.
19. Bir kelimenin ölmesi veya yeni kelime türetilmesi metinde neye bağlanmıştır? Gelişen teknolojiyle dilimizde türetilen yeni kelime var mıdır? Düşüncelerinizi boş bırakılan yere yazınız.
Cevap: Metne göre bir kelime eskidiğinde ve artık kullanılmadığında ölür, yeni buluşlar ve gelişmeler  sonucunda da  yeni sözcükler türetilir.

Gelişen teknolojiyle dilimizde türetilen kelimelere örnekler:

➜özçekim, dokunmatik ekran, yüksek çözünürlüklü, genel ağ (internet), sosyal medya, derin dondurucu, indirmek(download), trollemek, etkileşimli tahta, yolbul(TDK, navigasyona Türkçe karşılık bunu bulmuş)

Sayfa 35

20. D

21. E

22. C