Şiirdeki Ses Olayları

Bu yazımızda belirlediğimiz şiirlerdeki ses olaylarını inceledik. İnceleyeceğimiz ilk şiir Aşık Veysel'den Ceylan şiiri...

Ceylan

Sen bir ceylan olsan ben de bir avcı 

Avlasam çöllerde saz ile seni..
Bulunmaz dermanı yoktur ilacı
Vursam yaralasam söz ile seni..

Kurulma sevdiğim güzelim deyin
Bağlanma karayı alları geyin
Ben bir çoban olsam sen de bir koyun
Beslesem elimde tuz ile seni..

Koyun olsan otlatırdım yaylada
Tellerini yoldurmazdım hoyrada
Balık olsan da takla dönsen deryada
Düşürsem toruma bez ile seni..

Veysel der ismini koymam dilimden
Ayrı düştüm vatanımdan ilimden
Kuş olsan da kurtulmazdın elimden
Eğer görse idim göz ile seni.

Aşık Veysel Şatıroğlu

ŞİİRDEKİ SES OLAYLARI

yoktur➜ ünsüz benzeşmesi

ilacı➜ ünsüz yumuşaması

sevdiğim ➜ ünsüz yumuşaması

beslesem➜ ünlü düşmesi (bes(i)le-se-m

hoyrada➜ ünsüz yumuşaması

ayrı ➜ünlü düşmesi 

düştüm ➜ ünsüz benzeşmesi

www.edebiyatfatihi.net 

• Ses olaylarını inceleyeceğimiz ikinci şiir Ahmet Kutsi Tecer'in  "Nerdesin" şiiri...

NERDESİN 

Geceleyin bir ses böler uykumu,

 İçim ürpermeyle dolar:-Nerdesin?

 Arıyorum yıllar var ki ben onu,

 Âşıkıyım beni çağıran bu sesin. 

 Gün olur sürüyüp beni derbeder, 

Bu ses rüzgârlara karışır gider. 

Gün olur peşimden yürür beraber, 

Ansızın haykırır bana:-Nerdesin? 

 Bütün sevgileri atıp içimden,

 Varlığımı yalnız ona verdim ben. 

Elverir ki bir gün bana, derinden,

 Ta derinden, bir gün bana "Gel" desin.

ŞİİRDEKİ SES OLAYLARI

uykumu➜ ünlü düşmesi

arıyorum ➜ ünlü daralması

gider ➜ ünsüz yumuşaması

bana ➜ ünlü değişmesi

varlığımı ➜ ünsüz yumuşaması

yalnız ➜ ünlü düşmesi

• İncelemesini yapacağımız son şiir Fazıl Hüsnü Dağlarca'dan "Bizsiz Gidiyor" şiiri... Bu şiirde ses olayları dörtlüklerin altında verilmiştir.

www.edebiyatfatihi.net BU VE DİĞER HİÇBİR İÇERİĞİMİZİN BAŞKA SİTELERDE YAYINLANMASINA İZNİMİZ YOKTUR.

BİZSİZ GİDİYOR
Fecre benzettiği bayrakla kefenlenmiş Ata,
Çıktı bir kor gibi mermer kapısından sarayın.
Gönlümüz, bayrağı öğrendiği günden beri ta
Duymamıştır bu kadar hüznünü yıldızla ayın!

fecre➜ ünlü düşmesi

benzettiği ➜ ünlü düşmesi (uyarı: kelimenin kökü beniz) + ünsüz benzeşmesi+ünsüz yumuşaması

çıktı ➜ ünsüz benzeşmesi

gönlümüz ➜ ünlü düşmesi

bayrağı ➜ ünsüz yumuşaması

öğrendiği➜ ünsüz yumuşaması

duymamıştır ➜  ünsüz benzeşmesi (sertleşme)

hüznünü ➜ ünlü düşmesi

Gidiyor, gizleyerek sır gibi bizden sesini,
Çıkıyor, ilk olarak bir yola Başbuğ bizsiz.
Biz, ki dünyada, bırakmazdık onun gölgesini,
Bu ne hicranlı seferdir ki beraber değiliz.

gidiyor ➜ ünsüz yumuşaması

Yürüyor, kalbimizin durduğu bir yolda değil,
Kanlı bir gözyaşı nehrinde muazzam tabutun.
Ey ilâhın yüce davetlisi, göklerden eğil,
Göreceksin, duruyor kalbimiz üstünde putun!

kalbimizin ➜ ünsüz yumuşaması

durduğu ➜ ünsüz yumuşaması

nehrinde ➜ ünlü düşmesi

Sen ki Gayya'ya düşen on yedi milyon Türk'ün
Dehşetinden sararırken yüzü yaprak yaprak,
Onu bir hızla çevirmiştin ölümden daha dün:
Tunç elin, yalçın iradenle kolundan tutarak.

sar(ı)arırken: ➜ ünlü  düşmesi

çevirmiştin ➜ ünsüz benzeşmesi

Ve bugün on yedi milyon geliyor bir yere de,
Ebedî yolculuğundan seni döndürmek için
-Onu yoktan var eden sendeki derman nerede?
Gücü ancak yetiyor kabrine yüz sürmek için

yolculuğundan ➜ ünsüz yumuşaması

yoktan  ➜ ünsüz benzeşmesi

gücü  ➜ ünsüz yumuşaması

kabrine  ➜ ünlü düşmesi

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL