Büyümenin Türkçe Tarihi Kitabının Konusu, Yorumu ve İncelemesi

Büyümenin Türkçe Tarihi Kitabının Konusu, Yorumu ve İncelemesi

Fatih KUTAY/edebiyatfatihi.net

İnsan ne zaman büyür ya da büyüdüğünü ne zaman anlamaya başlar?  Yaşanan dokunaklı bir hadise, yakın birisinin ölümünün verdiği acı, yıllar geçse de kalıcı izler bırakan bir anı, bir travma ya da   artık hiçbir şeye şaşırmadığı zaman mı anlıyor acaba insan büyüdüğünü?  Benim bu soruya  verecek  tam bir cevabım yok, şöyle bir hafızamı yokladım ama "Ben işte o zaman büyüdüm" diyeceğim bir  ânı hatırlayamadım. Demek ki yetişkin biri olmama rağmen  henüz büyümemişim. Olsun böyle de iyim ben.

 Bu giriş bölümünü favori yazarlarımdan Murathan Mungan'ın Metis Yayınları'ndan çıkan "Büyümenin Türkçe Tarihi" adlı seçki öykü kitabını okuduktan sonra yazdım.

Murathan Mungan bu kitabın ön sözde belirttiği  "Bazen okuduğunuz bir öykü sizi birkaç yaş birden büyütür. Çoğu kez edebiyat hayattan daha çabuk büyütür." düşüncelerinden yola çıkılarak ve  bu izlek çevresinde tasarlanıp oluşturulmuş bir seçki-deneme olduğunu belirtiyor. 

Evet, kitapla “büyümek”, kitabın içerdiği duyguda “büyümek”... Mungan’a böyle bir seçkiyi hazırlatan temel düşünce kısaca  budur diyebiliriz.

 Kitapta  edebiyatımızın seçkin on iki yazarından seçilen on iki hikayesinden önce yine edebiyat dünyasının tanınmış simalarının çocukluk veya ilk gençlik dönemlerinde okudukları ve kendilerini "büyüten" bu hikayelerle ilgili denemelerini de okuyoruz. Örneğin;  "Havva" adlı öyküden önce Sırma Köksal'ın "Boğaza Takılan Düğüm", "Beyaz Öküz" hikayesinden önce Mahmut Ali Toptaş'ın "Seni İçime Manzara Yapmışam" denemelerini çok beğendim. (Diğerleri de öyküye hazırlayan çok iyi yazılardı tabii ki) 

Aşağıda listesini de verdiğim bu öykü seçkisinde  Orhan Kemal'in  "Çikolata",  Vüs'at O.Bener'in Havva; Osman Şahin'in "Beyaz Öküz" adındaki ilk kez okuduğum öyküleri çok etkileyiciydi. Çikolata ve Havva  kurşun gibi yüreğine değiyor insanın. Beyaz Öküz hikayesindeki o müthiş ve akıcı üslup gerçekten çok başarılıydı. Bu hikaye, Osman Şahin hakkında daha detaylı araştırma yapmama ve onun diğer yapıtlarını okumama da vesile olacak.

Seçkide yer alan Sabahattin Ali'nin Ayran; Ömer Seyfettin'in Kaşağı, Refik Halit'in Eskici, Sait Faik'in Mahalle Kahvesi daha önceleri defalarca okuduğum bu kitap vasıtasıyla bir kez okuduğum hiç unutmayacağım öykülerden...

Ayran adlı hikayeden önce  Necati Güngör'ün denemesinde yazdığı gibi "Hikayeyi bitirdiğinizde çevrenize bakışınız değişiyordu. Dünyayı farklı algılamaya başlıyordunuz. İçinizde duyduğunuz acı yaşınızı büyütüyordu evet..."

Evet, edebiyatın hayattan daha çabuk büyüttüğünü deneyimlemek istiyorsanız bu kitabı mutlaka okuyun derim... Fatih KUTAY 

Diğer Yazıları 

BÜYÜMENİN TÜRKÇE TARİHİ

-Füsun Akatlı, “Bir Dil Gurbetinde”, (Refik Halit Karay, “Eskici”)
-Cemil Kavukçu, “Bir Bahçe” (Sait Faik, “Bir Bahçe”)
-Ayfer Tunç, “Merhamet” (Orhan Kemal, “Çikolata”)
-Fatih Özgüven, “Annenin Yokluğu:Kaşağı” (Ömer Seyfettin, “Kaşağı”)
-Sema Kaygusuz, “Tiksinti” (İlhan Tarus, “Bir Kasabanın Ruhu”)
-Necati Güngör, “Bir Hikâye Okudum” (Sabahattin Ali, “Ayran”)
-Sırma Köksal, “Boğaza Takılan Düğüm…” (Vüs’at O.Bener,“Havva”)

Hasan Ali Toptaş, “Seni İçime Manzara Yapmışam” (Osman Şahin, “Beyaz Öküz”)
-Selim İleri, “’ ‘Mahalle Kahvesi’ Üzerine” (Sait Faik, “Mahalle Kahvesi”)
-Faruk Duman, “Taş Kokusu ya da Bir Hanende Melek Hâtırası” (Sabahattin Ali, “Hânende Melek”)
-Jaklin Çelik, “Kaos ya da Kin” (Cihat Burak, “Kin”)
-Nurdan Gürbilek, “Babalar ve Ustalar” (Oğuz Atay, “Babama Mektup”