9.Sınıf MEB Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,2017-2018,Sayfa 231-232

9.Sınıf  MEB Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,2017-2018,Sayfa 231

SAYFA 231

Hazırlık
Çok eski dönemlerde dahi biyografiye benzer türde eserler verilmesi hakkında neler söylenebilir? Tartışınız.

Çok eski dönemlerde de önemli kişilerin hayatlarının, eserlerinin tanıtılma isteğinin olduğu  ve bunların sonraki dönemlere aktarılma düşüncesi olabilir.

SAYFA 232

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Enverî adlı metnin tür özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Enveri adlı metin günümüzdeki karşılığı biyografi olan  tezkire türünün özelliklerini taşımaktadır. Metin Enveri adındaki şairin hayatı hakkında bilgi vermektedir.

2. Tezkire türünün oluşumunda sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişmelerin etkilerini belirleyiniz.

Cevap: Tezkire türünün doğuşu din birliği üzerine kurulan büyük uygarlıklar içlerine aldıkları farklı kültürleri az çok birbirine benzeyen bir yapıya büründürürler. Bu anlamda onların edebî gelenekleri de büyük ölçüde birbirine benzer. İslam tarihçilerinin Hz. Peygamberin hayat ve hadislerine dair yaptığı çalışmalar biyografinin bir bilim dalı olarak İslam dünyasında çok önemli bir yer edinmesini sağlamıştır. Arap edebiyatındaki biyografik çalışmalar, tabakat kitaplarında toplanmaktaydı. İşte, tezkire türünün kökeni bu kitaplara dayandırılabilir. İslam tarihinin ilerleyen dönemlerinde bilgin ve hadis uzmanlarının siyasi tarih alanındaki yerini bir süre sonra resmî görevliler almaya başlayınca, biyografi alanı serbest tarihçilere kalmıştır

3. Metinde yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Metinde Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü günümüze göre çok ağır bir dil kullanılmıştır. 

4. Metinde yazar, söz konusu şairi tanıtırken hangi edebî sanatlardan yararlanmıştır?

Cevap:  "Ateşbazlık sanatında bir parça yanar od imiş" ifadesinde od'a (ateşe) benzetme yapılmıştır.

"şûh-tab’-ı nedîm ü zarîf ve yâr-ı latîf" birbiriyle ilişkili ifadeler olduğu için tenasüp sanatından yararlanmış denilebilir.

5. Enverî adlı metni Cenevre adlı metinle tür, biçim, içerik, dil ve üslup bakımından karşılaştırınız.

TÜR: Enveri tezkire, Cenevre otobiyografidir.

BİÇİM: Her ikisi de düzyazıı biçiminde yazılmıştır.

İÇERİK: Enveri adlı metinde Enveri'nin hayatı anlatılmış, Cenevre adlı metinde ise yazar kendi hayatını anlatmıştır.

DİL VE ÜSLUP: Enveri adlı metinde  Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü günümüze göre çok ağır bir dil kullanılmıştır.  Cenevre adlı metinde ise sade ve yalın bir kullanılmıştır.

www.edebiyatfatihi.net