9.sınıf MEB Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları, Sayfa 248-249

9.sınıf MEB Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları, Sayfa 248-249

Sayfa 248

Hazırlık

1. Haksızlığa uğradığınızda duygularınızı nasıl ifade edersiniz? Açıklayınız.

Cevap: Yorum sizin

2. Edebî mektubun günümüzde etkili olup olmadığını tartışınız.

Cevap: Edebi  mektuplar yazarlarının iç dünyalarını aydınlatmalarının yanı sıra edebiyat tarihini zenginleştiren ve metin çözümlemelerini yönlendiren önemli kaynaklardır. Yazarlar edebiyat, siyaset, toplumsal meseleler hakkındaki görüşlerini, eleştirilerini, sanat anlayışlarını, hayatla ilgili gözlemlerini, seyahat izlenimlerini dile getirirken mektup türünden yararlanırlar. Bu mektuplar sanatçılar hakkında önemli ipuçları veren verimli kaynaklardır.

Sayfa 249

ŞİKAYETNAME

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Şikâyetnâme adlı metnin tür özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Mektup türünde yazılmış olan Şikayetname adlı metin 16.yüzyılın düzyazı özelliklerini taşımaktadır. Secilerle (düzyaıdaki kafiye) şiirsel bir üslupla yazılmıştır.

2. Memurlar, Fuzûlî’ye bağlanan maaşı ödememelerini hangi gerekçelere bağlıyorlar? Belirtiniz.

Cevap:  Memurlar, "Vakfın gelirleri ihtiyacı ancak karşılıyor" denilerek Fuzuli'ye bağlanan maaşı ödemiyorlar...

3. Mektuptaki şiirsel ögeleri gösteriniz.

→Şikayetnamedeki Şiirsel Ögeler:

Şikayetname'de  secilerle yüklü (düzyazıdaki kafiye) şiirsel üslup kullanılmıştır.

SECİ: Divan edebiyatında cümle içinde veya sonunda kafiyeli sözcüklerin bir arada kullanılmasıdır.

Örneğin, aşağıda Şikayename'den alınan cümlelerdeki altı çizili sözcükler kendi arasında kafiyelidir.

Selâm verdüm rüşvet degüldür deyu almadılar, hüküm gösterdüm fâ’idesüzdür deyu mültefit olmadılar. Egerçi zâhirde sûret-i itâ’at gösterdiler ammâ zebân-ı hâl ile cemî’-i su’âlüme cevâb verdiler. Dedüm “yâ eyyühe’l-eshâb” bu ne fi’l-i hatâ ve çîn-i ebrûdur dediler muttasıl ’âdetümüz budur.  edebiyatfatihi.net

4. Şikâyetnâme’deki dil ve anlatım özelliklerini belirtiniz.

Cevap: Fuzuli'nin  Şikayetnamesi'nde Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü günümüze göre ağır bir dil kullanılmıştır. Anlatım karşılıklı konuşma halinde, nükteli, iğneleyici, yergisel ve zariftir . Ayrıca metinde  secilerle (düzyazıdaki kafiye) şiirsel üslup kullanılmıştır.

www.edebiyatfatihi.net