Karacaoğlan Koşma İncelemesi

Bu yazımızda en önemli halk ozanlarından Karacaoğlan'ın "Sultan Süleyman'a Kalmayan Dünya" adlı koşmasını konu, tema, yapı, ahenk, gelenek vb. ölçütlere göre inceledik...

KOŞMA

Sultan Süleyman'a kalmayan dünya,
Bu dağlar yerinden ayrılır bir gün.
Nice bin senedir çürüyen canlar,
Hakk'ın emri ile dirilir bir gün.

Ne güzel yapıdır Cennet yapısı,
Çok aradım, görünmedi kapısı.
Benim korktuğum yol Sırat Köprüsü,
Cehennem üstüne kurulur bir gün.

Karşıki dağlar da karlı dağ olsa,
Çevre yanı mor sümbüllü bağ olsa,
Ağa olsa, paşa olsa, beğ olsa,
Yakasız gömleğe sarılır bir gün.


Bu dünyada adem oğluyum dersin,
Helâli, haramı seçmeden yersin,
Yeme el malını, er geç verirsin,
İğneden ipliğe sorulur bir gün.


Gökte yıldızların önü terazi,
Ülker ile aşar gider birazı.
Yarın mahşerde de sorarlar bizi,
Hak mizan terazi kurulur bir gün.


Karac'oğlan der ki: Konup göçersin,
Ecel şerbetini bir gün içersin,
Sırat Köprüsü'nden sonu geçersin,
Amelin eline verilir bir gün.
Karacaoğlan

ŞİİR İNCELEMESİ

inceleme: www.edebiyatfatihi.net

Konusu: Karacaoğlan bu şiirinde dünyanın geçiciliğini anlatıyor.

Birimlerde Anlatılanlar:
Ozan ilk dörtlükte  dünyanın kimseye kalmayacağını, bir gün mahşerde tüm canların diriltileceğini ifade ediyor.

II.dörtlükte ozan Sırat Köprüsü'nden geçemeyeceği endişesi taşıdığını belirtiyor.

III. dörtlükte ozan bir gün makam ve mevkisi ne olursa olsun herkesin öleceğini ifade ediyor.

IV. dörtlükte ozan bu dörtlükte haram helal nedir bakmadan yiyen insanları yeriyor. Ama hesap gününde her şeyin hesabının sorulacağını belirtiyor.

V.dörtlükte ozan kendisinin de fani olduğunu belirtiyor. Dörtlükteki “terazi” manasında olan mizan, ahiret aleminde hesap verme olayından sonra herkesin amellerinin tartılacağı adalet ölçüsüdür. Ozan da bir gün ahirette  herkesin yaptığı amellerinin karşılığını alacağını belirtiyor.

VI.dörtlükte ozan bir gün kendisinin de öleceğini, yaptığı iyilik ve kötülüklerinden sorguya çekileceğini belirtiyor.

YAPI:
Yapısı: Şiir 6 dörtlükten meydana gelmiştir. Koşma nazım biçiminin özelliklerini taşır.

Ölçüsü: 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Kafiye ve redifleri:

Ilk dörtlükte: "ır bir gün" redif; "l" yarım kafiye

İkinci dörtlükte: "sı-sü" redif

Üçüncü dörtlükte:"olsa redif, "ğ" yarim uyak

Dördüncü dörtlükte:
"sind redif "r" yarim kafiye

Altıncı dörtlükte: "-ersin" redif 'ç' yarim kafiye


Kafiye düzeni:
abcb/dddb/eeeb/fffb/gggb  (Koşma tipi kafiye düzeni kullanılmıştır.)

Teması:
Dünyanın geçiciliği 

Gelenek: Aşık tarzı halk şiiri geleneği

Metin ve Şair Hakkında
KARACAOĞLAN EDEBİ KİŞİLİĞİ 
Aşık edebiyatının en büyük şairi sayılmaktadır. 
Koşma türündeki şiirleriyle özellikle de güzellemeleriyle tanınmıştır. 
16.yüzyılın sonları ile 17.yüzyılın başlarındaki yaşadığı sanılmaktadır. 
Şiirlerini sade bir dille yazmıştır. 
Hece ölçüsünü ustalıkla kullanmıştır. 
Saz şairliğinin piri sayılır. 
Din dışı konularda yazmıştır. 
Koşmaları oldukça sevilmiştir. (Güzellemeleriyle ünlüdür)
Kuvvetli lirik egemenliği hâkimdir şiirlerine. 
Anadolu”yu at sırtında gezip şiir söylemiştir. 
Divan şiirinden etkilenmemiş, bütün şiirlerinde Halk şiirinin şekil ve söyleyiş özelliklerine bağlı kalmıştır.

Daha ayrıntılı bilgi BURADA

Yazıya Tepkini Göster!

Bir Yorum Yaz

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

Daha yeni Daha eski

Reklam

Reklamlar