10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,Biryay, Sayfa 112-113-114-115-116

10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,Biryay, Sayfa 112-113-114-115-116

2. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Aşağıdaki şiiri belirtilen özelliklere göre inceleyiniz.
Yağmur yağıp saçıldı
Türlü çeçek suculdı
Yinçü kapı açıldı
Çından yıpar yugruşur

Günümüz Türkçesiyle:
Yağmur yağdı ve suları her tarafa saçıldı
Türlü türlü çiçekler açtı
Sanki bir inci muhafazası açıldı
Sandal ve misk kokuları birbirine karıştı

Şiirin türünü belirleyiniz.
Koşuk 

Şiirin kafiyesini ve kafiye düzenini tespit ediniz.
kafiyeleri: "ç" yarım kafiye...  

Kafiye düzeni: aaab

2. Aşağıdaki şiiri yapı bakımında inceleyiniz.
İlahi

Ben yürürem yana yana ışk boyadı beni kana
Ne âkilem ne divane gel gör beni ışk n'eyledi

Geh eserem yeller gibi geh tozarım yollar gibi
Geh akaram seller gibi gel gör beni aşk n'eyledi
Yunus Emre
(ışk: aşk)

Nazım Birimi: beyit
Nazım Türü: ilahi
Kafiyesi:
Kafiye Şeması: ab/cb
Redif: "gel gör beni ışk n'eyledi"
Tema: İlahi aşk

3. Aşağıdaki boşlukları doğru şekilde doldurunuz.

…Divanü Lügati't Türk….Türkçenin ilk sözlüğü, dil bilgisi kitabıdır.

…Kutadgu Bilig…..Türk edebiyatında yazılmış ilk mesnevidir.

…Divan-ı Hikmet…tasavvufi bir eser olup Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır.

…Kutadgu Bilig… alegorik bir eserdir, dört sembolik kahramanın karşılıklı konuşmalarından oluşur.

Geçiş dönemi eserleri ……Hakaniye….lehçesiyle yazılmıştır.

İslami Dönem'in ilk dil ve edebiyat ürünleri ……Karahanlı   Türkçeyle yazılmıştır.

SAYFA 113

4. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

Hoca Ahmet Yesevi’nin yazdığı şiirlere "hikmet” adı verilmiştir. (D)
İslâmî Dönem'in ilk eseri Kutadgu Bilig’dir. (D)
Divan-ı Hikmet, dinî-tasavvufi halk şiirinin başlangıcı sayılır. (D)
Divanu Lügati’t-Türk’ün sonunda dönemin Türk coğrafyasını gösteren bir harita vardır.(D)
Atabetü'l Hakayık siyasetname özelliği gösterir. (Y)

I. İslam hukukudur. Bunun temeli İslam'a ve hadislere dayanır.
II. Kuran ayetlerinin yorumlanmasıdır.
III. Hz. Muhammed’in (SAV) sözleri ve bu sözlerin toplanma ve değerlendirme işidir.
IV. Tanrı’nın niteliğini ve evrenin oluşunu inceleyen bir din felsefesidir. Bu felsefe sistemine “vahdetivücut” yani tek varlık adı verilir.

5. Yukarıda verilenlerden hangisi aşağıdaki kavramların biriyle ilişkilendirilemez?

A) Kelam
B) Tefsir
C) Tasavvuf
D) Fıkıh
E) Hadis

CEVAP: A

6. Aşağıdakilerden hangisi maninin özelliklerinden değildir?

A) Genellikle yedili hece ölçüsüyle söylenirler.
B) Nazım birimi beyittir.
C) (aaxa) şeklinde bir kafiye örgüsüne sahiptir.
D) Düz, cinaslı ve yedekli gibi çeşitleri vardır.
E) Hemen her konuda söylenirler.

CEVAP: B

7. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk şiirindeki ninninin özelliklerinden değildir?

A) Söyleyeni belli değildir.
B) Çocukları uyutmak veya sakinleştirmek için söylenirler.
C) Bütün örnekleri mensurdur.D) Dörtlük olanları çoğunlukla mani nazım şeklindedir.
E) Ezgiyle söylenirler.

8. Eski Türklerde cenaze merasimlerinin genel adı olan ve ağıtların yoğun olarak kullanıldığı
törenlere ne ad verilir?

A) Sığır
B) Şölen
C) Seylan
D) Yuğ
E) Maslahat

CEVAP: D 

SAYFA 114

9. Açsam rüzgâra yelkenimi

Dolaşsam ben de deniz deniz

Ve bir sabah vakti, kimsesiz

Bir limanda bulsam kendimi

Bu parçada aşağıda verilen sözcük türlerinden hangisi yoktur?

A) Bağlaç

B) Tamlama grubu

C) Sıfat grubu

D) Dönüşlülük zamiri

E) Edat

CEVAP: E 

10. Aşağıdakilerin hangisinde âşık tarzı Türk halk edebiyatı nazım şekilleri bir arada verilmiştir?

A) Semai, ilahi, nutuk, koşma

B) Mani, ninni, nefes, varsağı

C) Koşma, destan, varsağı, semai

D) Destan, varsağı, şathiye, semai

E) Türkü, destan, koşma, deme

CEVAP: C

11. Aşağıda verilen nazım şekillerinden hangisinin nazım birimi diğerlerinden farklıdır?

A) Gazel

B) Kaside

C) Kıt’a

D) Murabba

E) Mesnevi

CEVAP: D 

12. Aşağıdaki eserlerden hangisi farklı bir döneme aittir?

A) Mecalisü’n Nefais

B) Atabet’ül Hakayık

C) Kutadgu Bilig

D) Divanu Lügati’t-Türk

E) Divan-ı Hikmet

CEVAP: A

13. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir?

A) Tegazzül

B) Mersiye

C) Dua

D) Fahriye

E) Nesib

https://www.edebiyatfatihi.net/2017/08/10sinif-turk-dili-ve-edebiyati-kitap.html

14. Dadaloğlu yarın kavga kurulur

Öter tüfek davlumbazlar vurulur

Nice Koçyiğitler yere serilir

Ölen ölür kalan sağlar bizimdir

Yukarıda verilen şiirin nazım türü nedir?

A) Güzelleme

B) Koçaklama

C) Taşlama

D) Ağıt

E) Mersiye

SAYFA 115

15. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1993-

ÖYS)

A) Gazel, divan edebiyatına; koşma, halk edebiyatına özgü nazım biçimidir.

B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür.

C) Gazel, aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı hâlde, koşma, genellikle hece ölçüsünün 11’li

kalıbıyla yazılır.

D) Gazel 10-20 beyitten, koşma 7-121 dörtlükten oluşur.

E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmaların ise genellikle aşk, sevgi ve

doğa güzellikleridir.

CEVAP: D

16. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin matla (ilk) beytidir? (1994-ÖYS)

A) Bahar erdi yine düştü letafet gülsitân özre

Yine oldu zemînin lütfü galip âsmân özre

B) Gül devri ayş eyyamdır zevk u sefa hen-gâmdır

Âşıkların bayramıdır bu mevsim-i ferhunde dem

C) Cefâ taşın ne gam atsa Hayalî sana alçaklar

Belagat meyvesin hâsıl eden nahl-i hünersin sen

D) Bu devr içinde benim padişah-ı mülk-i sunan

Bana sunuldu kaside bana verildi gazel

E) Arızın yâdıyle nemnâk olsa müjgânım n’ola

Zayi olmaz gül temennâsıyla vermek hâre su

CEVAP: A

17. Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,

Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!

Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,

Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!

Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış

olabilir?

A) Şarkı

B) Kaside

C) Terkib-i Bent

D) Kıta

E) Rubai

18. (I) Son zamanlarda sık sık duyduğumuz isimlerden biridir Molla Kasım. (II) Daha ziyade ortalığın

toz dumana döndüğü zamanlarda onu sahnede görürüz. (III) Her kafadan bir ses çıktığı zamanlarda yahut

gidişata gizem vermek gerektiği durumlarda ortaya çıkar. (IV) Onun çalışma alanı oldukça geniştir.

(V) Her konuyu bildiğini, her işten anladığını yine kendisi söyler.

Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde “bağlaç” vardır?

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

CEVAP: C (yahut bağlacı)

SAYFA 116

19. “-ce” eki “-e göre, gibi, kadar” edatlarının anlamını karşılayacak şekilde kullanılabilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükteki “-ce” bir edatın yerini tutmamıştır?

A) Bize her zaman dostça davranmıştır.
B) Bunca sıkıntıya niçin katlandım sanıyorsun?
C) Yıllar sonra sınıfça bir karar almayı başarabildik.D) Gönlümce bir işe girmeyi öyle çok istiyorum ki!
E) Karşındaki memura insanca hareket etmelisin.

CEVAP: C

20. Aşağıdaki şiir türlerinin özelliklerini ilgili kutucuklara yazınız.

TÜRKÜ

Nazım Birimi: bent
Teması: aşk, ölüm, hasret, gurbet, ayrılık gibi bireysel ya da deprem, kıtlık, kahramanlık, savaş gibi toplumsal olaylar
Edebî Gelenek: anonim halk şiiri

ŞARKI

Nazım Birimi: bent
Teması: aşk, sevgili, eğlence, zevk
Edebî Gelenek: Divan şiiri

NEFES

Nazım Birimi: dörtlük
Teması:  Vahdet-i Vücud felsefesi,  Hz. Muhammed (SAV), Hz. Ali (R.A) için övgüler

Edebî Gelenek: Dini-tasavvufi halk şiiri

KASİDE:

Nazım Birimi: beyit
Teması: din ve devlet büyüklerine övgü
Edebî Gelenek: Divan şiiri

SEMAİ:

Nazım Birimi: dörtlük
Teması:  doğa, güzellik, ayrılık, kavuşma, aşk, gurbet vb. 

Edebî Gelenek: aşık tarzı  halk şiiri

www.edebiyatfatihi.net

Diğer Sayfalar için aşağıdaki bağlantılara tıklayınız...

10.sınıf Türk dili ve edebiyatı kitabı cevapları 2017-2018,Biryay Yayınları,Yeni Kitap Cevapları Sayfa, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156,, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, ve diğer Ders Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.