Kaşgarlı Mahmut, eserini hangi amaçla ve nasıl yazmıştır?

Kaşgarlı Mahmut, eserini hangi amaçla ve nasıl yazmıştır?

Kaşgarlı Mahmud’un Divanü Lügati't Türk adlı eserini yazma sebebi Türklerin zengin dillerini diğer milletlere özellikle Araplara öğretme isteğidir. Türkçenin Arapçadan üstün bir dil olduğunu ispatlamak ve Araplara Türkçeyi öğretmek için Divanü Lügâti’t Türk adlı eserini yazmıştır. Türkçenin ilk sözlük ve dil bilgisi kitabı olan Divanü Lügâti’t Türk, Kaşgarlı Mahmut tarafından Bağdat’ta Abbasi Halifesi Ebulkasım Abdullah’a sunulmuştur.

Nasıl Yazmıştır?

Kaşgarlı Mahmut, o devir Türk dünyasını adım adım dolaşarak pek çok notlar almış, yığın yığın dil malzemesi toplamış; sonra da bu malzemeyi işleyerek ve çok iyi bildiği Arap dilinin kurallarına göre düzenleyerek bir sözlük hâline getirmiştir. Divan-ı Lügat-it-Türk'teki sözcüklerin anlamları Arapça olarak yazılmıştır. Türkçe 7500 sözcüğün Arapça karşılığı verilirken, sav denilen âtasözleri, sagu denilen ağıtlar, koşuk denilen şiirler, destan parçaları alınmıştır. Sözcüklerle ilgili bol bol seci, mesel, hikmet, şiir, efsane; tarih, coğrafya; halk edebiyatı folklor bilgi ve örnekleri verilmiş; dilbilgisi kuralları ortaya konulmuş; Türkoloji'nin sağlam temelleri atılmıştır. edebiyatfatihi.net

KAŞGARLI MAHMUT HAKKINDA KISA BİLGİLER:

İslami dönem ilk eserlerinden en önemlisini kaleme almıştır.
Eserini Arapça olarak kaleme almıştır.Bu durum onun Arapçayı iyi bildiğinin göstergesidir.
Yaşadığı dönemin kültürünü yansıtmış ve günümüze kadar ulaşmasını sağlamıştır.
Türk Türkmen , Yağma, Çiğil , Kırgız gibi Türk boylarını dolaşmıştır.
Türkçenin ilk dilbilimcisi ve etimologudur. İslamiyet öncesi sözlü ürünler:sagu koşuk sav gibi sözlü edebiyat ürünlerini derleyerek yazıya geçirmiştir.
Türkçenin ilk etimoloğudur.
Türkçenin ilk sözlüğünü yazmıştır, eserinde 7500 sözcük yer alır.

Divanü Lügati't-Türk'ün edebiyatımızdaki yeri ve değeri

Divanü Lûgati't-Türk her şeyden önce bir Türkçe-Arapça sözlüktür. Fakat Kaşgârlı Mahmut basit bir sözlük yazmak­la yetinmemiştir. O, üstün bir milletin mensubu olduğuna inanan; gönlü Türklük sevgisiyle dolu; zihni, Türk milletinin ve çeşitli Türk boylarının, Türkçenin ve çeşitli kollarının, Türk edebiyatının ve folklorunun, Türk düşüncesinin ve yaşayış tar­zının, Türk efsane ve destanlarının, nihayet Türk ülküsünün bilgi ve şuuruyla donanımlı bir Türk milliyetçisi idi. İşte bütün bu duygu, sevgi, bilgi, inanç ve ülkü Kaşgârlının eserine aksetmiş ve Divanü Lûgati't-Türk'ü basit bir sözlük olmaktan çı­kararak, birçok konuda küçük serpintiler halinde de olsa, o zamanki Türklük bilgisinin bir el kitabı haline getirmiştir. Bunun içindir ki Kaşgârlı Mahmut "Türkoloji’nin babası" kabul edilir.